DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 5-6/2006 str. 17 <-- 17 --> PDF |
M. Bobinac: UČINAK PRORJEDA NA PRIRAST STABALA RAZLIČITIH BIOLOŠKIH POLOŽAJA . Šumarski list br. 5–6, CXXX (2006), 183-191 Na pokusnim plohama srednja stabla BP-1 u odnosu na sastojinski prosjek imaju veće prosječno godišnje povećanje promjera (2,13–2,27 puta), temeljnice (3,09–3,70 puta) i volumena (3,10–3,71 puta). Veće prosječno povećanje navedenih elemenata rasta je na prorjeđivanim plohama u odnosu na kontrolnu. Pri zatečenim odnosima prirodnog diferenciranja stabala na kontrolnoj plohi, a na prorjeđivanim plohama i uslijed proreda, u promatranom razdoblju koeficijent povećanja elemenata rasta kod stabala BP-1 u odnosu na stabla BP-3 veći je: kod promjera 9,80–17,00 puta, kod visine 2,56–3,57 puta, kod temeljnice 26,00-37,00 puta, a kod volumena 26,30–40,15 puta. Najveći raspon u prosječnom godišnjem povećanju navedenih elemenata rasta između stabala BP-1 i BP-3 konstatiran je na kontrolnoj površini (PP-3). Postotak volumnog prirasta kod stabala BP-1 veći je u odnosu na postotak volumnog prirasta stabala BP2, a posebice BP-3 na svim pokusnim plohama. Na prorjeđivanim pokusnim plohama veći je postotak prirasta volumena stabala svih bioloških položaja u odnosu na kontrolnu površinu. Postotak volumnog prirasta , i j odkod stabala BP-1 i BP-2, već većveći je ee n nna aa PP- PP-PP-2 22 u uu odnosu na PP-1 i PP-3, što se možesese dovodt dovodtdovodti u vez vezvezui u u sasa učestalijim prorjeđivanjem. U promatranom razdoblju stabla BP-1 na PP-2, s većim srednjim promjerom u 1994. god. za oko 3 %, u odnosu na srednji promjer iste kategorije stabala na PP-3, imaju veće prosječno povećanje promjera za 73 %, temeljnice za 87 %, a volumena za 99 %. Stabla BP-1 na PP-2, sa manjim srednjim promjerom u 1994. god. za oko 5 %, u odnosu na srednji promjer iste kategorije stabala na PP-1, imaju veće prosječno godišnje povećanje promjera za 20 %, temeljnice 19 %, a volu mena za 18 %. Stabla BP-2 na PP-2, sa oko 9 % manjim srednjim promjerom u odnosu na istu kategoriju stabala na PP-1 u 1994. god., imaju veće prosječno povećanje promjera za 67 %, temeljnice za 68 %, a volumena za 46 %. Stabla BP-2 na intenzivnije prorjeđivanoj površini, u odnosu na ekstenzivnije prorjeđivanu površinu, imaju veće prosječno povećanje promjera, temeljnice i volumena. Prosječno veće povećanje promjera, temeljnice i volumena konstatirano je i kod stabala BP-3 na prorjeđivanim pokusnim plohama, u odnosu na kontrolnu površinu, a veće povećanje je konstatirano na intenzivnije prorjeđivanoj površini, u odnosu na ekstenzivnije prorjeđivanu površinu. Na osnovu navedenih odnosa jasnije se razdvajaju utjecaji različitih uzgojnih tretmana, odnosno jasnije se ističe reagibilnost bukve uslijed intenzivnijeg prorjeđivanja u odnosu na spontani razvoj, ili pak ekstenzivnije prorjeđivanje. Kada se u odnos stave veličine analiziranih elemenata rasta u 2002. godini s elementima rasta u 1994. godini vide se povoljniji učinci na prirast na sastojinskoj razini i kod stabala različitih bioloških položaja na prorjeđivanim pokusnim plohama, u odnosu na kontrolnu plohu (tablica 3). U razdoblju 1995–2002. godine najviše je povećana ukupna temeljnica (140 %) i volumen (168 %) na PP-2. Manje je povećana temeljnica (132 %) i volumen (154 %) na PP-1, a najmanje je povećana temeljnica (122 %) i volumen (139 %) na kontrolnoj površini. Relativno povećanje temeljnice i volumena kod stabala BP-1 i BP-2 veće je na intenzivnije prorjeđivanoj pokusnoj plohi (PP-2), u odnosu na ekstenzivnije prorjeđivanu (PP-1) i kontrolnu plohu (PP-3). Tablica 3. Elementi rasta bioloških kategorija stabala u 2002. god. u odnosu na stanje u 1994. godini na pokusnim plohama (%) Table 3 Elements of growth in biological categories of trees in 2002 in relation to the condition in sample plots in 1994 Biološka kategorija (BP) Biological N G V category I 100 145 167 ČČ 100 124 139 III 100 110 120 Ukupno – Total 100 132 154 dg hg N G V dg 121 113 100 160 190 126 111 111 100 147 172 121 105 107 100 107 116 104 115 113 100 140 168 119 4. RASPRAVA – Discussion PP-3 (kontrolna – control) hg N G V dg hg 114 100 134 148 116 112 115 100 120 122 110 110 106 100 105 110 103 105 113 100 122 139 111 111 U istraživanoj sastojini bukve, pri spontanom razvoju (PP-3) ili poslije izvođenja jednog (PP-1) i dva (PP-2) proreda, do starosti 50-55 godina zastupljen je velik broj stabala po ha (2725–3600), u okviru kojega je preko 60 % stabala sa značajno umanjenim prirasnim mogućnostima (BP-3). Na prorjeđivanim pokusnim plohama to je poslijedica s jedne strane izostanka mjera adekvatnih i pravovremenih mjera njege, a s druge strane opredjeljenja da se pri zatečenim odnosima prirodnog diferenciranja stabala mjere njege prioritetno usmjere na stabla dominantnog biološkog položaja za kvalitetnu produkciju. |