DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 9-10/2003 str. 38 <-- 38 --> PDF |
M. Prka: POJAVNOST NEPRAVE SRŽI KOD BUKOVIH STABALA I TEHNIČKE BUKOVE OBLOVINE Šumarski list br. 9-10, CXXVII (2003), 467-474 Vidljivo je da proredne sječine (starosti do 91 godinu) unutar pojedinog debljinskog stupnja, imaju manji broj stabala s nepravom srži od sječina pripremnog sijeka, starih između 100 i 110 godina. To upućuje na zaključak daje stvaranje neprave srži manje ovisno o prsnom promjeru stabla, a više o starosti sastojine. Potvrdu ove tvrdnje pronašli smo provodeći mjerenja u objektima 13a i 13b starosti 59 godina. Od 39 doznačenih stabala (19 stabala u odsjeku 13a i 15 stabala u odsjeku 13b) koja se zbog svojih prsnih promjera (od Iz svega ovoga možemo zaključiti da je stvaranje neprave srži kod bukve fiziološki proces koji primarno ovisi o starosti stabala. Promatrajući postotni udio neprave srži u obujmu tehničke oblovine stabala koja imaju nepravu srž (tablica 2) može se za proredne sječine do 60 godina starosti reći daje on zanemariv, odnosno da se kreće do 1,6 %. Kod prorednih sječina starosti od 70 do 91 godinu postotni udio neprave srži u obujmu tehničke oblovine kreće se od 4,9 % do 17,9 %. Takav se raspon može tumačiti činjenicom da oštećivanje stabala pridonosi stvaranju neprave srži bez obzira na starost stabala. Drugim riječima starost stabla odnosno njegovo fiziološko stanje najvažniji je, ali ne i jedini uzrok stvaranju neprave srži kod bukve. Kod mladih stabala stvaranju neprave srži najviše pogoduje oštećivanje stabla. Povezanost mehaničkih oštećenja stabla, prodora zraka (kisika) u deblo i stvaranja neprave srži vidi se na slici 4. S druge strane postotni udio neprave srži u obujmu tehničke oblovine stabala pripremnog sijeka starih od 100 do 110 godina prilično je stalan i kreće se od 6 % do 8,8 % ili prosječno 7,6 %. U toj životnoj dobi sastojine razmak između stabala je veći, te su značajnija 37 cm do 59 cm) i dominantnog položaja u sastojini obzirom na starost mogu označiti kao predrast, nepravu srž utvrdili smo samo najednom stablu. Brojenjem godova na panju za svako takvo doznačeno dominantno stablo utvrdili smo da se njihova starost kreće od 50 do 64 godine u odsjeku 13a i od 53 do 62 godine u odsjeku 13b, te daje u skladu sa starošću od 59 godina koja je navedena u osnovi gospodarenja. Izgled presjeka na panju i širina goda jednog od takvih stabala može se vidjeti na slici 2. |