DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu



ŠUMARSKI LIST 6-8/1992 str. 79     <-- 79 -->        PDF

Konkretna drvna zaliha — Normalna drvna zaliha
Etat = Prirast + — 7——;"". (1)
Vrijeme izjednačenja
se kod pojedinih autora razlikuje po načinu na koji je određivan pojedini


član formule. U biti onatrijske kamelarne takse:
odgovara najjednostavnijem obliku formule AusVK
VN
E = i,. + (la)
u
u kojoj pojedini simboli imaju slijedeće značenje:


E = godišnji etat glavnog prihoda


iv = godišnji prirast svih sastojina u šumi


VK = konkretna drvna zaliha


V\- = normalna drvna zaliha (fundus instruetus)


u = ophodnja (ili a = vrijeme izjednačenja zaliha VK i VN-).


»Osnovna misao« — prve metode za računanje etata — »je zdrava i od
vječne trajnosti za osiguranje prihoda šuma« (Đ. N e n a d i ć, 1939., str.
489). Njeni temeljni principi su jasni i logični. U svakoj šumi može se predvidjeti
za sječu prirast, više ilii manje od prirasta, ovisno o stanju šume i
odnosu konkretne i normalne drvne zalihe.


U šumi gdje je konkretna drvna zaliha jednaka normalnoj, etat je jednak
prirastu. Kad je u šumi konkretna drvna zaliha veća od normalne
(VK > VN) sječe se više od prirasta, a u obrnutom slučaju (VK < VN) manjeod prirasta. Ovako određen etat jamči potrajnost prihoda na drvu.


Ovi osnovni principi metode Austrijske kameralne takse — kako smo
to i uvodno naglasili — usvojeni su i u uređaj noj praksi zadržani tijekom
protekla dva stoljeća, tako da su i danas okosnica suvremenih metoda uređivanja
šuma (D. Klepac, 1961, str. 28 i dr.).


5.
Sve normalno-zališne metode teže jedinstvenom cilju — uspostavljanju
normalnog stanja šume. Pritom polaze od pretpostavke, da se normalno stanje
može postići ako se u šumi uspostavi normalna drvna zaliha. Prevođenjem
konkretne drvne zalihe na normalnu, bit će osiguran princip potrajnosti
prihoda na drvu, izražen izračunatim etatom. Prevođenje valja obaviti
u tzv. »vremenu izjednačenja« drvnih zaliha.


Konkretna drvna zaliha prevodi se u normalnu na dva načina, pa se
metode dijele u dvije skupine: metode užitnog faktora i prirasne metode
(Klepac , D. 1952, str. 241—242). Međusobno se razlikuju po tome što normalnu
drvnu zalihu i godišnji etat određuju primjenom različitih formula.
Po tome se svrstavaju i u »metode formula«.


Metode užitnog faktora (»užitnog postotka«) (Paulsen, Hundeshag
e n, Mantel, M a s s o n) računaju etat po općoj formuli


EK = VK 0,0p (2)


Etat = konkretna drvna zaliha X užitni faktor (2a)


319