DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 6-9/1991 str. 25 <-- 25 --> PDF |
sljednosti utvrditi i eventualno postojanje interakcije familija X stanište, zbog koje, ukoliko se ignorira u uzgoju, često puta nastaju veliki gubici u novoosnovanim kulturama. U ovom radu želimo na osnovi dobivenih rezultata uspijevanja polusrodnika crne johe iz klonske sjemenske plantaže u Đurđevcu, ukazati na mogućnosti poboljšanja bujnosti rasta ove vrste kroz fenotipsku selekciju, te selekciju po genotipu, kroz osnivanje poboljšanih i biklonskih sjemenskih plantaža od selekcioniranih plus stabala, roditeljske generacije. METODA RADA Iz klonske sjemenske plantaže u Đurđevcu od ukupno 32 klona crne johe, uzgojena su potomstva od 23 klona u rasadniku Limbuš, Šumarija Đurđevac. Od ostalih klonova nije uzgojen dovoljan broj biljaka u godinama osnivanja testova potomstva. Kod starosti potomstva 1 + 1 osnovan je test polusrodnika na lokalitetu Crni jarci, Đurđevac. Površina eksperimenta je 0,69 ha. Pokus je planiran kao randomizirani blok sistem u 4 ponavljanja sa 10 sadnica po klonu plohici od 18 klonova. Uz navedenih 18 potomstava, na ovom smo lokalitetu kao kontrolu uzgojili i potomstvo iz komercijalnog sjemena (neselekcionirana populacija). Analogan eksperiment je osnovan i na lokalitetu Lisičine, Šumarija Voćin. Kod osnivanja ovog eksperimenta korišten je također sadni materijal crne johe iz istog rasadnika sa polusrodnicima od 18 klonova, starosti 1+0. Površina ovog eksperimenta je 0,72 ha. Kod starosti eksperimenata od 2 + 4 (»Crni jarci«) te 1 + 3 godine (»Lisičine«), izvršena je izmjera totalnih visina sadnica po polusrodnicima, te izračunate prosječne vrijednosti visinskog prirasta za fizičke starosti 6 i 4 godine. Od ukupno testiranih 23 potomstava na oba lokaliteta, 12 potomstava je bilo isto u oba terenska eksperimenta. Nasljednost je izračunata po metodi Morgenstern a i sur. (1975) za 12 istih polusrodika na dvije lokacije. Izračunato genetsko poboljšanje rađeno je po formuli AG = i h2 za selekciju po fenotipu, te po formuli AG = i 5p h2 za različite intenzitete selekcije po genotipu (Wright , 1976, Becker , 1984). U gornjim formulama AG označava genetsku dobit, (i) je selekcioni diferencijal, odnosno intenzitet selekcije, Sp standardnu devijaciju izračunatu preko testova potomstava, a h2 nasljednost za prosječni visinski prirast, izračunata također iz testova potomstava. Genetska dobit, ostvarena i očekivana na pokusnoj plohi »Crni jarci«, računata je u odnosu na uzgojeno potomstvo iz komercijalnog sjemena, a za pokusnu plohu »Lisičine« na bazi prosječnog prirasta za adultnu populaciju u kojoj je vršena selekcija. Analiza genetskog heterogeniteta za totalne visine uzgojenog generativnog potomstva za obje pokusne plohe, izvršena je analizom varijance, a signifikantne razlike među uzgojenim potomstvima iskazane su na nivou od 5 i 1%. Procjena interakcije polusrodnici X staništa izvršena je putem korelacije. Tlo pokusne plohe »Lisičine« karakterizira pseudoglej zaravni, distrični, srednje duboki antropogenizirani, sa specifičnom dinamikom oborinske i bočne vode, koja u vlažnim razdobljima stagnira. Reakcija tla je kisela, a nivo hraniva u tlu je niži od nivoa dobre opskrbljenosti (Maye r i sur., 1985). |