DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 11-12/1990 str. 30 <-- 30 --> PDF |
šteta u fazi privlačenja drveta premašuje troškove privlačenja, a u nekim slučajevima i troškove privlačenja i vrijednost realiziranih sortimenata. Polazeći od evidentnih negativnih iskustava u šumarskoj praksi Bosne i Hercegovine, te shodno zahtjevima vremena i principa šumarske struke, kriteriji valorizacije proizvodne faze privlačenja drveta po prioritetu su, odnosno trebalo bi da su: 1. Minimalno mogući ili prihvatljiv stupanj oštećenja sastojine i šumskog zemljišta. 2. Sigurnost radnika pri radu uz prihvatljiv stupanj humanizacije rada. 3. Produktivnost i jedinični troškovi rada na privlačenju drveta. Prva dva kriterija predstavljaju limitne ili granične vrijednosti. Oni pri izboru tehnologije privlačenja drveta apriori moraju biti zadovoljeni i po osnovu njih se ne smije praviti ustupak trećem kriteriju. Tek po udovoljavanju tih kriterija ostavljaju se otvorene mogućnosti izbora sredstava i tehnologije privlačenja drveta u funkciji minimiranja troškova rada. KLASIFIKACIJA ŠUMSKIH TERENA Kao što je poznato šumarskoj struci i znanosti, primarni određujući faktori pri izboru tehnologije privlačenja drveta po navedenim kriterijima i prioritetu su brojne karakteristike terena kao što su: topologija, profil i nagib terena, ravnost površine, dubina tla, struktura i mehanički sastav zemljišta, nosivost tla, vrsta podloge, sklonost zemljišta eroziji i klizištima i drugo. Stupanj utjecaja svakog pojedinog faktora na efikasnost privlačenja drveta zavisi od veličine samog faktora i sprege u kojoj se pojavljuje sa ostalim utjecajnim faktorima. Zbog velikog broja utjecajnih faktora i još većeg broja kombinacija sprege u kojima se faktori u prirodi pojavljuju, utvrđivanje i vrednovanje pojedinačnih utjecaja na privlačenje drveta ima pretežno teoretski značaj. Za praktično vrednovanje utjecaja terenskih faktora pri oblikovanju faze privlačenja drveta presudna je rezultanta utjecaja sprege svih faktora određene konstelacije. Zbog toga, svrsishodna je i za šumarsku praksu prihvatljiva podjela šumskih terena prema tipičnim karakteristikama. Jedna od takvih podjela može se izvesti iz pedološke klasifikacije šumskih zemljišta u BiH. Ta klasifikacija razlikuje šest geološko- pedoloških cjelina tipičnih karakteristika (vidi tablicu 1). Kompleksni utjecaj navedenih karakteristika terena u tablici 1 na izbor i efikasnosti tehnologije privlačenja drveta može se sa gledišta postavljenih kriterija valorizacije privlačenja drveta diferencirati u tri stava: — dozvoljeni stupanj intervencije pri izgradnji infrastrukture za privlačenje drveta (mreža traktorskih puteva ili žicanih trasa), — stupanj utjecaja na troškove izgradnje infrastrukture privlačenja drveta, — stupanj utjecaja na neposredne troškove realizacije privlačenja drveta. 464 |