DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 9-10/1990 str. 14 <-- 14 --> PDF |
»Istražujući vodni režim hrastovih šuma u SSSR-u Zon u (1951 i 1960) je utvrdio da hrastove šume rastu na različitim zemljištima i klimatskim uvjetima što rezultira različitim tipovima hrastovih šuma i njihovom proizvodnom sposobnosti. Opadanje produktivnosti vezano je u većoj mjeri i s manjim rezervama vlage odnosno s vodnim režimom tla, a ne s hranjivima u tlu. Što je manje vlage u tlu to hrastove šume slabije prirašćuju i niža je produktivnost koja opada idući od šumostepe ka aridnostepskoj zoni. O utjecaju prevelikog podzemnog i površinskog vlaženja na porast hrasta tada je bilo malo podataka. Uočeno je da se trajno potapanje negativno odražava na rast hrastovih šuma dok prisustvo podzemnih nezaslanjenih voda čak i na malim dubinama ubrzava rast i povećava proizvodnu sposobnost hrastovih šuma« (Majer, 1989). »Puši ć i Škori ć (1965) u okviru rada o hidrogenizaciji i klasifikaciji tala doline rijeke Save konstatiraju da se na cijelom bazenu javljaju razne forme podzemne vode. One su stalno prisutne, a njihova dubina ovisi o rasporedu, sastavu i moćnosti vodonosnih slojeva (akvifera). Heterogenost dubinskog rasporeda slojeva pritječe pravilnosti pojave i kretanja nivoa podzemnih voda na širem području, što utječe na trajanje, položaj po dubini, mogućnosti obnavljanja i fizikalne i kemijske osobine. Najčešća forma podzemne vode je gornja podzemna voda bez tlaka, koja leži na nepropusnom glinenom sloju. Njezino kretanje ovisi o evaporaciji i transpiraciji. Javljaju se i vode pod tlakom, uglavnom malim, koji nadvisuju vode bez tlaka za 0,5 do 1,0 m. Godišnja kolebanja u rasponu od 5 m pokazuju pravilnost po sezonama. Punjenje bazena i porast nivoa je u zimsko-proljetnom razdoblju. Za kišnih godina i visokog vodostaja kapilarna zona seže do površine i svako veće punjenje oborinama ili poplavama dovodi do potpune saturacije površinskog sloja i do pojave prekomjernog navlaživanja. Odnos intenziteta kiše i hidrauličke provodljivosti kod glinastih tala ovog područja upućuje na tendenciju površinskog zamočvarivanja« (Majer , 1989). »Prema Rahmanov u (1984) jedan dio oborina koji ulazi u tlo rashoduje se na njegovo vlaženje, drugi dio vode prodire u matičnu podlogu, koju navlažuje i zadržava se na nepropusnim slojevima obrazujući podzemnu vodu (gruntovaja voda). Razlikuju se slobodna i vezana voda. Slobodna voda može se kretati pod utjecajem sila gravitacije u porama i krupnim šupljinama na niže po nagibu vodonepropusnih slojeva. Vezana voda je vezana s česticama tla silama koje su veće od sile gravitacije. Podzemne vode bez tlaka zalijegaju na manjim dubinama od površine na prvom nepropusnom sloju i nazivaju se podzemnim. Ako one imaju neveliko isprekidano rasprostranjenje, a karakterizira ih nestalan režim to se radi o gornjoj vodi (verhovodka) koja u sušnom razdoblju nerijetko iščezava, a u vlažnom se pojavljuje ponovno. Duboke podzemne vode, koje leže između vodonepropusnih slojeva i nalaze se pod tlakom nazivaju se arteškim« (Majer, 1989). Prema jednokratnim mjerenjima nivoa podzemnih voda (Rauš , 1970, Pavletić , 1988) u određenim mikroreljefskini karakteristikama i određenim biljnim zajednicama spačvanskog bazena dobiveni su ovi godišnji prosjeci: 348 |