DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 6-8/1989 str. 123 <-- 123 --> PDF |
s imisijama i ubrzati njihove štetne posljedice (npr. imisije i suša ili mraz).« Hadži-Ristov a (1987) također navodi kako se većina evropskih znanstvenika slaže u tome da je umiranje šuma u Evropi kompleksno oboljenje, kome je prethodilo više stresnih faktora biotičkog i abiotičkog podrijetla, uključivši i onečišćenje zraka. Autorica primjećuje da je izraz umiranje šuma nastao u Sloveniji: »Vo Slovenija e napravena diferencijacija vo odnos na zagrozenosta na šumite od imisii vo vozduhot od lokalni (poznati) zagađuvački i takvi oštetuvanja se dcfiniraat so poimot propadanje na šumite, kako i zagrozenost od prekograničen transport, ili emisii na štetni materii vo amosferata, od koi doađa do umiranje na šumite (podvukla Lj. H—R.). Prema Mar in ko vicu (1987) »Sušenje jele na Goču pokazuje izvesnu sličnost sa simptomima obolenja i ´umiranja jele´ koje se pripusuju uticaju aerozagađivanja i kiselih kiša«. I dalje: »Mada se ova hipoteza najviše približava objašnjenju fenomena sušenja (´umiranja´) šuma.. .« Izraz umiranje autor stavlja među navodnike, a inače najčešće rabi izraz sušenje. Neki autori ne upotrebijaavju izraz umiranje šuma ni onda kada su uzročnici kisele kiše. Tako npr. Nikoli ć (1987), raspravljajući o tehnološkoj i planskoj problematici u šumarstvu kao posljedici sušenja šuma, spominje »kisele kiše kao uzročnika sušenja šuma odnosno oštećenja.« H a d ž i-R i s t o: v a 1987) upotrebljava izraz sušenje i onda kada govori o onečišćenom zraku kao uzročniku sušenja. Ili npr. u tekstu »Delegatskog vjesnika« od 10. 02. 1988. gdje se govori o »Nacrtu dogovora o zaštiti šuma od sušenja«, nije ni jedanput upotrijebljena riječ umiranje, pa ni bilo koja druga osim sušenja, iako je riječ o aktualnom zdravstvenom stanju naših šuma. Tomani ć (1987) navodi kako su »površine šuma zahvaćene sušenjem iznosile... u deset najugroženijih zemalja Evrope 6,900.000 ha, od čega je u fazi ´umiranja´ ili potpuno propalo 232.000 ha, u fazi ´povećanog´ sušenja 1,700.000 ha, a u fazi slabog sušenja 5,000.000 ha«. Autor dakle, u ovom slučaju, smatra umiranje jednom od faza sušenja šuma. Inače se u tekstu izrazi umiranje i sušenje upotrebljavaju kao sinonimi: »Umiranje šuma kao planetarna pojava i najveća ekološka katastrofa u istoriji ljudske civilizacije...«, i dalje u istom članku: »Sušenje šuma kao najveća ekološka katastrofa u istoriji civilizacije«. Bu tuli ja i Velašević (1986) pišu o kiselim kišama kao uzročniku sušenja šuma. Koliko je umiranje šuma neodređen pojam može se dobro vidjeti iz još nekoliko primjera: »Kako ustaviti umiranje gozdov«, (R e m i c, 1985) »Propadanje (umiranje) gozdov« i »Mnenje o genetskih vzrokih propadanja in umiranja gozdov« — tri su naslova istog godišta Gozdarskega vest aika (1985). U prvom je upotrebljen smo izraz umiranje, u drugom propadanje i umiranje u zagradi, kao da su to dva ista ili vrlo slična pojma a u trećem opet ta dva izraza rastavljena veznikom »in« kao da se radi o dva različita pojma. Isti se izrazi nalaze zajedno i u »Izveštaju o propadanju i umiranju šuma u SR Sloveniji i mere za sanaciju« (Nastran , 349 |