DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 11-12/1988 str. 42 <-- 42 --> PDF |
skog gospodarstva. Najveći broj ovih opažanja uradili su čuvari lovišta (lovnici) osmatrajući s visokih čeka uz postavljene mamce od strvina domaćih životinja i divljači izlaganih tijekom godine. Takvih visokih čeka lociranih na udaljenosti od 4—16 km jedne od druge bilo je ukupno 11 u razdoblju 1960—69, 15 u razdoblju 1970—75. i 26 u razdoblju 1976—86. Opažanja na mečilištima, zimi slijeđenjem tragova kao i ona pri slučajnim susretima s vucima dala su na neki način minimalne procjene visine populacija vukova prisutnih na ovom području. REZULTATI ISTRAŽIVANJA U razdoblju od 42 godine (1945—86) u Gorskom kotaru je ukupno ulovljeno 540 vukova od čega je 301 (56%) ustrijeljen. 177 (33%) otrovano, 18 (3%) pregaženo automobilom odnosno stradalo od vlaka, 13 (2%) je uhvaćeno u gvozda. 11 je uništeno u leglima, dok ih je 20 (4%) stradalo od nepoznatih uzroka. Godišnji mortalitet kretao se od 3 do 27 vukova, sa srednjom vrijednošću od 12.9 vukova godišnje. Godišnji ulov ovog predatora kretao se od jednog vuka na 423 km2 do jednog vuka na 47 km2, u prosjeku 1 vuk/98 km2. U odnosu na starost vuka ukupno je stečeno i´2´j (60" i,) vukova starijih od jedne godine i 214 (40%) vukova mlađih od jedne godine. Od ukupnog broja ulovljenih vukova 276 (53%) bila su muškog spola, a 245 (47%) ženskog spola. Za 19 ulovljenih vukova nije bio utvrđen spol. Prve dvije godine iza Drugog svjetskog rata ulov vukova bio je relativno malen. Vukovi su pretežno sticani odstrelom. Početkom 1947, a posebno 1948. godine, uvođenjem novčane nagrade za ulov vuka, počele su široke akcije uništavanja već tada prenamnoženog vuka na čitavom području Jugoslavije, pa tako i u Gorskom kotaru. To je početak razdoblja masovnog korišćenja otrova i postavljanja meka zatrovanih najprije strihninom a potoni ampulama cijanovodične kiselhine. Do 1960. godine ovo je bio najstrašniji i najefikasniji način uništavanja vukova. Od 201 vuka stečenog u prvih 16 godina iza rata 62% (n = 125) bilo je otrovano (x = 7,8 vukova godišnje). Ukupni prosječni godišnji ulov vukova u tom razdoblju iznosio je 12.6 vukova. Intenzitet korišćenja zatrovanih meka vidljiv je 1950. godine kada ih je u Gorskom kotaru ukupno postavljeno 3.900 na 177 trovališta. Neposrednim osmatranjem je utvrđeno da su 1.832 meke bile pojedene. Pored vukova, kojima su prvenstveno bile namijenjene, na zatrovanim mekama stradale su i druge mesojedne vrste kao lisica, jazavac, medvjed mrki i dr. a također i neke prorijeđene vrste danjih ptica grabljivica (F r k o v i ć i sur., 1987). Razdoblje 1961—72. karakterizira smanjena upotreba zatrovanih meka u Gorskom kotaru. Od 196 vukova stečenih u tom 12 godišnjem razdoblju samo 22% (n = 43) bilo je zatrovano (x = 3,6 vukova godišnje). Godine 1973. Šumsko gospodarstvo Delnice, Šumsko gospodarstvo Vrbovsko kao i većina lovačkih društava Gorskog kotara prestali su s korišćenjem zatrovanih meka. Time se međutim nije u potpunosti prekinulo s korišćenjem otrova. Odredbama Zakona o lovu NR Hrvatske i njegovim posebnim propisima (Naredba o zaštićenoj i nezaštićenoj divljači i lovostaji) još od 1949. godine, prema ko 524 |