DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1985 str. 57 <-- 57 --> PDF |
stva, i elektroničkih računala u odnosnoj službi. XIII Odvajanje ekstradohodaka, odnosno renta, u šumarstvu pri sadašnjim uvjetima. Autor, na temelju niza svojih odnosnih radova, ovdje daje sažetu novu i kompletniju obradu tog problema. Pri tome polazi od marksističke definicije renta, naglašujući njihov objektivni karakter Realizaciju računa po faktičnim cijenama i dinarima. Vlastiti iskalkuliran njezin bezrentovn´i dio također obračunava po faktičnim cijenama i dinarima, jer su oni za samoupravnu organizaciju također objektivnog značaja, to više što društvo više nije u stanju da joj regresira gubitke u vezi s povisivanjem Cijena, odnosno devalvacijom dinara. Budući da udruženi rad želi pri kalkuliranju tog bezrentovnog dijela realizacije polaziti od subjektivnih obračunskih podataka, autor te podatke korigira u vezi sa »subjektivnom ekonomijom-" koju je samoupravna organizacija ostvarila u odnosu na objektivne, tj. normalne količine utroška u naturi (USO), postignutu proizvodnost živog rada (putem UOD) i stupanj subjektivnog iskorištenja plansko- subjektivnog kapaciteta (ks) — prema onima normalne, u šumarstvu plansko- objektivne, razine. Pri računanju bezrentovnog dijela realizacije, pored troškova, autor zaračunava i »normalnu akumulaciju « (prema svojem prijedlogu u XV radu svoje studije), tj. čitavu normalnu »cijenu proizvodnje (CP)« konkretne sa moupravne organizacije. Pri tome, u skladu sa zakonskim odredbama u SR Hrvatskoj, autor tumači u stvari troškovni karakter šumskouređajnog vlastitog dijela normalnih cijena proizvodnje »(proširene biološke reprodukcije šuma« i »izgradnje stalnih dodatnih šumskih prometnica-« (koji se obično tretiraju kao investicije). Budući da se u sadašnjem šumarstvu SR Hrvatske udružio rad i sredstva obiju glavnih faza ukupnog procesa šumskoga -gospodarenja troškove međusobnih sirovina i usluga u tom »kompleksu« pri tome autor tretira prema obradi u XVII radu svoje studije. Prema navedenom, autor je izveo formulu IX (str. 13), koja je zasad prekomplicirana za odnosne službe šumarskih organizacija udruženog rada pa dolazi u obzir za stručnu financijsku kontrolu (verifikaciju). Zbog toga je autor daljnjim razvijanjem te formule u tom radu inovirao je tako da je poprimila za primjenu jednostavniji oblik formule X (str, 15) 1 formule XII (str. 19). Potonja se najkraće može navesti kao A = C; — Cn {, odnosno u šumarstvu A = Cs — Cpo f. Pri tome A označuje rentu, C; realizaciju po faktičnim cijenama i novcu, a Cn f odnosno Cpo f, vlastitu iskalkuliranu normalnu, odnosno plansko-objektivnu, »cijenu proizvodnje« izraženu prema prosjeku faktičnih cijena i snage dinara, startne tarife po normasatu (uime osobnih dohodaka sa zajedničkim potrebama bez stambenog dijela) te tipičnih osnovnih sredstava i šumskih sastojina — u obračunskom razdoblju. Za šumarstvo renta se računa po šumsko-gospodarskim područjima za čitavu plansko-obračunsku godinu. XIV Kritički osvrt na odredbe samoupravnog sporazuma o odvajanju renta u šumarstvu. Taj je u SR Hrvatskoj bio na snazi do izlaska najnovijeg Zakona o šumama. Prema njemu, »prosječni iznos renta po m3 iskorišćivanja drva onog OO UR-a čiji su jedinični troškovi najviši i »prosječni iznos financijskog rezultata po m3« drvnih sortimenata na razini radne organizacije. Autor to podvrgava kritici i utvrđuje da se radi o potpuno nestručnoj, pogrešnoj definiciji. Naime: uzima se kr.terijum najlošijeg OOUR-a u radnoj organizaciji, umjesto u zemlji (svijetu), tj. bez tržišnog kriterijuma; njegova prodajna cijena po m3 trebala bi se uzimati kao minued, umjesto uzimanja njegovih troškova po m3 kao subtrahend; uzimalo se faktičke troškove umjesto normalnih svakog OOUR-a; odbijaju se stalno troškovi po m3 najlošijeg OOUR-a, tj. samo nje 259 |