DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 1-2/1980 str. 41 <-- 41 --> PDF |
Dok je kod jednih ovo povećanje znatnije i iznosi gotovo 25 stupnjeva (prov. 9a), kod drugih je manje i iznosi svega 14—15 stupnjeva (prov. 50, 29 i jap. ariš). Analizirajući otklon grana po populacijama svrstanim-u tri grupe (japanski ariš, karpatski ariš, alpski ariš), možemo konstatirati da najveći otklon grana ima japanski ariš, na drugom mjestu je alpski ariš, dok je najmanji otklon grana konstatiran kod evropskog ariša sa Karpata. I*" « OBLIK I IZGRAĐENOST KROŠNJE U poglavlju o obliku i izgradnji krošnje SCHOBER (1967) navodi, da je položaj grana jedan od veoma važnih parametara pri ocjeni kvaliteta stabla. Ovom pitanju posebnu pažnju je posvetio KLEINSCHMIT (1959), pri čemu je nastojao da poveže ranu dijagnozu s nasljeđivanjem. Parametri ispitivanja su dužina i otklon grana, jer obje komponente igraju značajnu ulogu pri formiranju oblika krošnje. Na osnovu upoređenja kalemova s matičnih stabala, zakorijenjenih reznica, potomstva iz slobodnog i kontroliranog oprašivanja, KLEINSCHMIT (1959) je dokazao, da u toku cijelog života otklon grana ostaje isti i u uskim granicama, ukoliko ne dođe do nekih jakih vanjskih utjecaja. Ova se osobina nasljeđuje po Mendeljeovoj dihibridnoj šemi, pri čemu je jedan alelopar dužina grana, a drugi otklon grana. Na osnovu ove šeme, dobio je devet genotipova. Prema istom autoru, po prirašćivanju i otpornosti najbolji su tipovi heterozigoti sa srednje dugačkim i s više-manje položitim granama. SCHOBER (1967) navodi da bi za dužinu i otklon grana najbolji bio srednji dio krošnje, jer u gornjoj trećini krošnje još ne postoji veća diferencijacija, dok je u donjoj trećini već otpočelo prirodno odumiranje grana. I pored toga, smatrali smo da između provenijencija mora postojati diferencijacija i u gornjoj trećini krošnje, te su mjerene duljine grana i otklon grana na posljednja tri pršljena od vrha. Na osnovu dobivenih srednjih vrijednosti, te minimalnih i maksimalnih veličina, kao i podjele duljine i otklona grana u po tri klase, dobijene su slijedeće teoretske kombinacije: 1. duge i strme grane, 2. duge i srednje strme grane, 3. duge i položite grane, 4. srednje duge i strme grane, 5. srednje duge i srednje strme grane, 6. srednje duge i položite grane, 7. kratke i strme grane, 8. kratke i srednje strme grane, 9. kratke i položite grane. Ako se iskoristi ta šema u našim razmatranjima, rangiranje naših provenijencija (prema trećem pršljenu od vrha) bi bile slijedeće: |