DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 11-12/1979 str. 21 <-- 21 --> PDF |
bolje taksatore, preborna šuma je »osnovni najrasprostranjeniji i najvažniji tip naše šumske privrede«. To je napisao MILETIĆ u uvodu svoje knjige pred tridesetak godina. Od onda su se prilike u šumarstvu mnogo promijenile. Stoga je potrebno malo dublje analizirati to pitanje. Što je preborno gospodarenje? Preborno gospodarenje je takav način postupanja šumom kojim se postiže da u šumi rastu stabla svih starosti, jedna uz druga. Preborna je šuma raznodobna zajednica stabala u kojoj su stabla različitih debljina tako zastupljena da na određenoj površini sve godine odnosno svakih nekoliko godina isti broj stabala postigne određenu dimenziju zrelosti. Distribucija stabala po debljinskim stupnjevima, koja omogućavaju stalnu proizvodnju zrelih stabala za sječu je fundamentalna karakteristika preborne šume. Da bi se moglo trajno sječi stabla izabrane dimenzije zrelosti, nije dovoljno imati jednaki broj stabala u svim debljinskim stepenima. U tanjim debljinskim stepenima treba da ima više stabala nego u debljim i to iz više razloga; prvo, zbog neizbježivih prirodnih gubitaka, drugo, zbog polaganijeg rasta tankih stabala od kojih jedan veliki broj živi pod većim ili manjim zastorom debelih stabala, i konačno, zbog potrebe selekcije među susjednim stablima. Normalno stanje u prebornoj šumi ne počiva na nizu jednodobnih sastojina — kao u visokoj regularnoj šumi — nego na jednom nizu stabala različite dobi gdje svake godine jedno stablo dolazi do dimenzije zrelosti i na više upotpunjavajućih nizova stabala; ovi posljednji nizovi nadmašuju prosječna stabla različitih debljina. Skup svih nizova osigurava godišnju produkciju jednog stabla, određene dimenzije zrelosti. Iskustvo pokazuje da taj skup čini geometrijsku progresiju. Francuski šumar LIOCOURT konstatirao je da je odnos između broja stabala u jednom debljinskom stepenu i u neposredno višem konstantan za određeni bonitet. Taj odnos ili koeficijent geometrijske progresije (k) kreće se od 1,3 do 1,5. Na najboljim staništima taj je koeficijent 1,3 a na najlošijima je 1,5. U sastojinama sa većom primjesom smreke i bukve taj će koeficijent biti nešto veći. Broj stabala — prema tome — opada u smislu geometrijske progresije i zaustavlja se kod izabrane dimenzije zrelosti. U prebornoj šumi stabla svih dimenzija nalaze se međusobno izmješana na istoj parceli. Ne može se, prema tome reći, da će ovaj odjel odnosno odsjek biti prorjeđen dok će drugi biti posječen oplodnom sječom. Baš protivno, u prebornoj šumi, isti odjel zahtjeva, da u istom momentu bude prorjeđen u onom dijelu gdje se nalaze mlađa (tanka) stabla, dok bi na onim mjestima gdje rastu debela stabla, trebalo obaviti oplodnu sječu. Jedna jedina sječa, tj. preborna sječa, istovremeno i na istom mjestu obuhvaća sve faze šumsko-uzgojnih aktivnosti od oslobađanja mladika, čišćenja i prorjeđivanja do dovršenog sijeka. Prema tome u prebornoj šumi su prostorno i vremenski objedinjene sve faze sječa. Teoretski uzevši, preborna sječa ima uglavnom istovremeno tri cilja: 539 |