DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 10-12/1977 str. 114 <-- 114 --> PDF |
Prof. Dr ZVONIMIR POTOČIĆ: EKONOMIKA ŠUMSKE PRIVREDE, Osijek, 1977. »EKONOMIKA ŠUMSKE PRIVREDE« Prof. Dra Zv. POTOČIĆA sadrži: Uvod I dio — Zakonitosti robne proizvodnje u šumskoj proizvodnji II dio — Prikaz i analiza proizvodnih sna ga III dio — Privredna politika u šumarstvu Literatura i izvori 1. U Uvodu autor obrazlaže svoju podjelu »materije ekonomike šumarstva ili ekonomike šumske privrede« koja »zapravo nije uobičajena u literaturi«. Autor je izvršio ovakovu podjelu, jer »današnje iskustvo, sakupljeno tokom posljednih dvadeset i više godina kao i predavanja ove materije studentima upravo ekonomskih fakulteta, govori jasno u prilog takvoj podjeli. Ovakvu podjelu i obradu materije ekonomike šumske proizvodnje autor opravdava i činjenicom što ekonomistima »ne dostaje poznavanje tehnologije samog procesa« a što im je potrebno da »shvate postojanje određenih specifičnosti ... da bi im mogli pravilno interpretirati (str. 9). Ne samo da prihvaćamo ovo obrazloženje autora nego smatramo da je ono i nužno u udžbeniku (ova »Ekonomika ...« je i pisana kao udžbenik, jer je Dr Potočić predaje na Ekonomskom fakultetu Sveučilišta u Osijeku, pa je i taj Fakultet i izdavač ove knjige) i kao priručnik namijenjen ekonomistima, i izvanšumarskih krugova uopće, ali ne sumnjam, da se u njoj nalazi dosta zrnaca s tog područja i za šumare. Šumarima ovaj udžbenik dobro je došao ne samo kao podsjetnik i sinteza znanja s tog područja nego i za prezentiranje krugovima u »kojima se često ne nailazi na puno razumijevanje ... a ... mjerodavni su za trasiranje šumsko-privredne politike« (str. 10). dalje citiramo autora: »Razumijevanje ovih specifičnosti (specifičnosti šumske proizvodnje, nap. O. P.) nije nužno samo zbog ove privredne oblasti — šumarstva, nego isto tako i radi prerađivačke djelatnosti koja se temelji na drvu kao sirovini, naime mehaničke i kemijske prerade drva. U tom smislu se ovdje postavlja pitanje o zakonomjernosti ekonomskih odnosa između ,sukcesivnih proizvađača, tj. svih onih vrsta proizvodnje koje slijede jedna drugu i koje se nastavno smjenjuje u neprekinutom lancu: sirovina — poluproizvod — finalni proizvodi « (str. 10). 2. U prvom dijelu ovog udžbenika — »zakonitosti robne proizvodnje u šumskoj privredi« (str. 13 — 65) nakon »metodoloških razmatranja« i prikaza »privrednog modela« obrađeno je: (1.3) Analiza formiranja cijena; (1.4) Renta i višak vrijednosti u šumarstvu (izračunavanje visine rente, šumska taksa, privredna funkcija šumske takse, oblici financiranja uzgajanja šuma, karakteristika troškova uzgajanja šuma, utjecaj šumovlasnika na visinu šumske takse, višak vrijednosti i njegova raspodjela); (1.5) Ekonomski odnosi između sukcesivnih proizvođača (prvo u kapitalizmu a zatim u Jugoslaviji); (1.6) Induktivna metoda izračunavanja šumske takse; (2) Zakonomjernost u potrošnji drveta (karakteristika drveta kao robe, potrošnja najvažnijih proizvoda). Za upoznavanje zakonitosti formiranja cijena (drva) u šumarstvu autor se poslužio metodom apstrakcije. Ta metoda »prvi puta je primijenjena u teoriji šumarske ekonomike« uopće u radu Zv. Potočića: Zakon vrijednosti u šumarstvu , objavljenom u »Zborniku radova Ekonomskog fakulteta tu Zagrebu «, knj. IV 1958. Iz toga rada prenijeti su i originalni grafički prikazi privrednog modela, troškova (eksploatacije i utjecaja troškova transporta te nastajanja apsolutne rente. Ne upuštajući se, za isada, u detaljnim analizu pojedinih postavki autora, citiramo samo neke zanimljive konstatacije. Tako autor kaže, da troškovi uzgajanja šuma »nemaju karakter troškova proizvodnje drveta kao robe kao što npr. imaju troškovi sjetve pšenice, koji se zbrajaju s troškovima žetve i ulaze zajedno u cijenu koštanja pšenice« jer troškovi uzgajanja šuma »nisu neumitna ekonomska nužda koja mora prethoditi pojavi drveta na tržištu, bez kojih ne bi bilo drveta kao robe« (str. 36). Što više, »trošak uložen u uzgajanje šuma nije« »poskupio« »drvo u šumi na panju, nego upravo obrnuto,« »pojeftinio«. A to zato što »radno vrijeme koje se ulaže u uzgajanje šuma smanjuje utrošak radnog vremena na eksploataciji šuma. Drugim riječima, pojavom rada u uzgajanju šuma prebacuje se jedan dio radnog vremena, |