DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 3-4/1977 str. 82 <-- 82 --> PDF |
IZ DRUGIH REPUBLIKA U POSJETU OOUR-u »INDUSTRIJSKE PLANTAŽE« INCEL-a U BANJA LUCI Osnovna organizacija udruženog rada »INDUSTRIJSKE PLANTAŽE«, koja se nalazi u sastavu SOUR »INCEL« — tvornice celuloze u Banja Luci, početkom rujna 1976. pozvala je u goste umirovljenike — inženjere i tehničare šumarstva i drvne industrije na području Banja Luke, s ciljem da ih upozna sa svojim radom. Pozivu se odazvalo 8 umirovljenika koji su se detaljno upoznali s postignutim rezultatima na podizanju industrijskih plantaža izlaganjem direktora ovog OOUR-a draž. Muđranovića, od 1965. godine nasljednika osnivača plataža imž. Ivana Penkučina, i stručnih suradnika — šumarskih inženjera te prikazivanja filmova o izvođenju nekih radova u rasadnicima i u plantažama. Ovaj poziv OOUR-a INDUSTRIJSKE PLANTAŽE to više je primjer vrijedan pohvale, jer su umirovljenici-sudionici ovog posjeta radili na drugim poslovima, a ne u industrijskoj proizvodnji drva. Poduzeće INCEL složena je organizacija rada formirana 1971. godine od Tvornice celuloze u Banja Luci (koja je počela s radom 1961. godine) te šlP^a »MANJACA« u Mrkonjić gradu, ŠIP-a »BANJA LUKA«, ŠPP-a »VRBANJA« u Kotor Varoši i OOUR »INDUSTRIJSKE PLANTAŽE«. Organizacija »INDUSTRIJSKE PLANTAŽE« osnovana je još 1960. god. odnosno u toku gradnje same tvornice celuloze u Banja Luci sa zadatkom proizvodnje celuloznog drva plantažnim uzgojem četinjača brzog rasta. U sklopu poslovne organizacije šumarstva nalaze se i OOUR-i šumarstva »ČELINAC« u Celiincu, »SKENDER VAKUF« u Skender Vakufu i »VRBANJA« u Kotor Varoši. OOUR »INDUSTRIJSKE PLANTAŽE« (u daljnjem tekstu IP) od 1960. do 1976. godine podigao je oko 4100 ha četinjača ili oko 60% svih plantaža četinjača u Jugoslaviji. Izbor vrsta je velik: evropski i japaniski ariš, bijeli i crni bor, borovac, duglaaija, džinovska jela i smreka (smrča). Plantaže su podignute uglavnom na napuštenim poljoprivrednim površinama, pretežno u toku I svjetskog rata, na području općina Čelinac, Laktaši, Prnjavor i Srbac. Do sada IP u vlastitoj režiji izgradile su oko 150 km šumskih puteva (što predstavlja otvorenost od 35 ikm/1000 ha prema 7 km/1000 ha otvorenosti šuma u BiH). Ophodnja plantaža određena je s 25 godina, a godišnji etat s ako 120 000 pr. met. celuloznog drva. Financijska podloga plarttažiranju je Fond za regeneraciju šuma u kojeg svaki od 35 OOUR-a SOUR-a INCEL (s ukupno 8000 radnika) godišnje izdvaja 10% od ostatka dohotka. Potreban sačini materijal IP proizvode u Vlastitim rasadnicima »Dubrave « (osnovan 1960. god., 12 ha), »Laktaši« (osnovan 1965. god., 32 ha) 192 |
| ŠUMARSKI LIST 3-4/1977 str. 83 <-- 83 --> PDF |
i »Bujadnice« (kod Skender Vakufa, 2 ha) ili na ukupno 46 ha rasadničke površine. U rasadniku »Dubrava« je i sjemenište, a u ostala dva se sadnice samo školuju. Vlažnost u rasadnicima »Dubrave« i »Laktaši« održava se umjetnom kišom s vodom iz akumulacija jednog potoka (»Dubrave«) odnosno dubinskom vodom (u rasadniku »Laktaši«). Sjetva se vrši u gredice široke Im a visoke 16—20 cm po metodi Dunemanna. Tlo za sjetvu pripremljeno je od prirodnog humusa i dodatkom smjese, u omjeru 1:3, »ruskog treseta« i »Humograba«. Tokom godine vrši se prihranjivanje biljaka, a vlaženje (zalijevanje) vrši se tri puta dnevno! Gustoća pomika (biljčica) iznosi od 650 do 1200 biljaka po 1 m2 već prema toime, da li biljke ostaju u sjemeništu godinu ili dvije godine. Kod uzgoja sadnica u rasadnicima primjenjuju se sve savremene mjere uzgoja, a INCEL — OOUR — »INDUSTRIJSKE PLANTAŽE« stručno surađuje sa Institutom za šumarstvo u Sarajevu SR BiH, Institutom za šumarstvo Jastrebareiko SR Hrvatska i sa fakultetima šumarskim u Sarajevu i Beogradu. Ova stručna saradnja dala je vidne rezultate u proizvodnji kvalitetnih sadnica, a ta saradnja sa ovim stručnim institucijama odvija se dolaskom stručnjaka i obilazak rasadnika i podignutih plantaža, od kojih stručnjaka se date stručne upute obavezno sprovode u djelo. Sadnja sadnica u plantažama vrši se uz prethodnu pripremu zemljišta na dubini od oko 50 om, na koji način se zemljište preorava na ban- kine, kada se površinsiki sloj zemljišta prevrće na bankine sa dve strane, te biljni pokrov sa površinskim slojem zemljišta dolazi do žilja zasađenih sadnica na bankine, a brazde služe kao akumulacija vlage koju koriste zasađene biljke na bankinama. Gnojenje zasađenih sadnica vrši se na proljeće prve godine sa dušičnim gnojivom, a gnojenje sadnica starosti od dvije godine vrši se gnojivom NPK. Školovane sadnice sade se uglavnom u razmaku 2,5 x 2,5 i 2 x 2 m tj. 1600 do 2500 komada po 1 ha. Važno je napomenuti da IP u kulture duglazije godinu dana nakon sadnje duglazije unosi i smreku. Kako je debljinski prirast smreke za oko- tri puta slabiji od prirasta duglazije, to će ona ostati nakon sječe duglazije, za koju je određena ophodnja od 25 godina. Godišnji visinski prirast duglazije iznosi 0,80 — 1,20 m, a japanskog ariša 0,80 — 1,80 m. Plantaže četinara podignute od 1960 — 1976. godine s preuzetim sastojinama lišćara, uglavnom visokih šuma hrasta kitnjalka i sastojina bukve, zauzimaju površinu od oko 7000 ha. Sastojine hrasta kitnjaka kvalitetnije su od bukovih. Za sve šume 1970. godine izrađen je i uređajni elaborat. Zaraza od insekata i biljnih bolesti, kako u rasadnicima tako i u plantažama te u sastojinama liščara, ima u manjoj mjeri, a svaka pojava blagovremeno se suzbija. Za protupožarnu zaštitu postavljaju se pravovremeno posebni osmatrači, a relativno dobra mreža puteva omogućuje u slučaju pojave požara i hitnu intervenciju. U rasadniku »LAKTAŠI« i »DUBRAVE« podignuti su potrebni građevinski objekti: stambene zgrade, privredne i dr. U rasadniku »LAKTAŠI« podignuta je i hladnjača u kojoj se održava temperatura od 1 do 2° C a vlažnost do 98´%. U ovaj hladnjači postoji i uređaj za sortiranje i pakovanje sadnica na električni pogon. |