DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 7-10/1975 str. 133 <-- 133 --> PDF |
SIMPOZIJ ZA ORGANIZACIJU MREŽE TRAJNO ZAŠTIĆENIH POVRŠINA U JUGOSLAVIJI I NJIHOVO ISTRAŽIVANJE Istraživanje na trajno zaštićenim površinama nameće se kao imperativ ako se želi uključiti u međunarodnu podjelu naučnog rada na projektu »čovjek i biosfera«. Ideja je pokrenuta na simpoziju Društva ekologa Jugoslavije u Splitu 1971. godine a na prvom kongresu Ekologa Jugoslavije u Beogradu 1973. odlučeno je da se poduzmu konkretne akcije pa je formiran i odbor za trajne površine. Tim povodom održan je simpozij Društva ekologa Jugoslavije od 5—7. 5. 1975. god. u Ohridu na temu: Organizacija mreže trajno zaštićenih površina u Jugoslaviji i njihovo istraživanje. Na simpoziju je učestvovalo više od 100 članova Društva ekologa Jugoslavije, iz svih republika i pokrajina, predstavnici zainteresiranih institucija i društveno-političkih organizacija. Radni dio simpozija počeo je držanjem dva plenarna referata. Prvi na temu: Zadaća i značenje trajnih ploha za zaštitu i istraživanje ekosistema naše zemlje, podnijet od prof. dr. Ljudevita Ilijanića. Drugi na temu: Ekosistemski pristup biogeocenološkim proučavanjima naših ekosistema (iskustva, značenje i perspektive), podnijet od prof. dr. Milorada Jankovića. U diskusiji raspravljano je o brojnim pitanjima u vezi sa principima za izbor trajnih površina, organizaciji mreže trajno zaštićenih površina, programu za realizaciju istraživanja i metodici za istraživanje. Na koncu simpozija prihvaćeni su slijedeći zaključci: 1. Mreža treba obuhvatiti sve karakteristične biogeocenoze na horizontalnom i vertikalnom profilu kopna i mora Jugoslavije. 2. Pri konkretnom odabiranju površina treba dati prioritet: biogeocenozama koje su specifične za određeno biogeografsko područje Jugoslavije, biogeocenozama koje su u ovom smislu dosada studirane, degradiranim biogeocenozama, biogeocenozama u kojima je antropogeni faktor dominantan i sistematski činilac (agrobiocenozama) i biogeocenozama čije proučavanje je opravdano sa društveno-ekonomskog stajališta. 3. Trajne površine u biogeocenozama šireg rasprostranjeni a trebaju se odabrati u dogovoru s ostalim sekcijama Društva ekologa naših republika i u skladu s međunarodnim programima »Čovjek i biosfera« (UNESCO), »Razrada mera za zaštitu prirode« (SEV), »Program JUFRO«. Po mogućnosti trebaju se birati trajne površine na graničnim područjima između republika i pokrajina, kao što su npr.: Orjen, Maglić, Dinara, Risnjak, šara, Prokletije itd. |
| ŠUMARSKI LIST 7-10/1975 str. 134 <-- 134 --> PDF |
4. Program proučavanja ekosistema na trajnim površinama biće interdisciplinaran i multidisciplinaran uključujući stručnjake iz različitih oblasti fundamentalnih «nauka, obuhvaćajući u cjelini abiotske i biotske komponente ekosistema i njegovu strukturu i dinamiku. Realizacija programa biće dugotrajna i postupna po fazama, a opseg istraživanja zavisit će od kadrovskog potencijala i financijskih mogućnosti svake republike. Obavezni minimalni program treba biti dogovoren tokom prve faze realizacije mreže. Program se treba realizirati u tri faze iako se pojedini zadaci nemogu strogo ograničiti na pojedine faze. Prva faza obuhvaća organizaciju mreže i identifikaciju objekata za istraživanje. Druga faza obuhvaća realizaciju dogovornog naučno-istraživačkog programa. Treća faza obuhvaća sintezu, definiranje zakonitosti kretanja proučavanih ekosistema i preporuke, a po mogućnosti i rješenja za njihovo racionalno korišćenje i zaštitu. 5. Metodiku za organizaciju mreže i istraživanje u različitim ekosistemima Jugoslavije neophodno je odabrati u analognim međunarodnim programima, a po potrebi prilagoditi je specifičnostima naših prilika. Organizaciju mreže trajno zaštićenih površina sprovešće sekcije Društva ekologa Jugoslavije po republikama u zajednici s odgovarajućim i zainteresiranim naučnim, stručnim, društveno-političkim organizacijama, organizacijama udruženog rada i samoupravnim interesnim zajednicama. Radi ostvarenja zakonskih i drugih normativnih prcdpostavki, ostvariće se suradnja sa skupštinama i izvršnim organima društveno-političkih zajednica. Simpozij je zaključio da sekcije pripreme do kraja listopada nacrt mreže trajno zaštićenih površina, a do kraja ove godine, u zajednici s republičkim i pokrajinskim zavodima za zaštitu prirode, isti dostave nadležnim organima na usvajanje. Na simpoziju su donijete i slijedeće odluke: 1. Da istraživački projekt Društva ekologa Jugoslavije nosi naslov: »Istraživanja ekosistema Jugoslavije na trajno zaštićenim površinama u cilju njihovog racionalnog korišćenja i zaštite«. 2. Dosadašnji odbor za trajne površine mijenja naziv, koji sada glasi: Odbor za koordinaciju istraživanja ekosistema Jugoslavije. 3. Odbor za koordinaciju istraživanja ekosistema Jugoslavije treba formirati slijedeće komisije: a) Komisiju za izradu nacrta programa i b) Komisiju za izbor metodike. 4. Isti odbor će pripremiti »Uputstva za razradu programa istraživačkog rada na trajno zaštićenim površinama«. 5. Odbor će organizirati izradu »Metodskog priručnika biocenoloških istraživanja na trajno zaštićenim površinama«. 6. Simpozij predlaže Skupštini Društva ekologa Jugoslavije da usvoji prijedlog Jugoslavenskog društva za zaštitu prirode da u upravnim tijelima Društva ekologa Jugoslavije budu zastupljeni predstavnici Jugoslavenskog društva za zaštitu prirode i obratno. Na kraju, vrijedno je naglasiti da je ovaj simpozij još jedan prilog saznanju da je samo zajedničkim snagama svih naučnika i čitavog društva moguće sačuvati i unaprijediti čovjekovu okolinu. Radoslav Rizovski |