DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 12/1974 str. 5 <-- 5 --> PDF |
e) Multimomentna metoda je naročito prikladna i ekonomična kada se treba proučiti grub o (u velikim vremenskim elementima) struktur a vremena mnogo istovrsnih strojeva ili radnika koji obrađuju istovrsne predmete rada u jednakim radnim uvjetima a do njih je lako prići i u relativno kratko vrijeme izvršiti potrebna opažanja. Tada, npr. u industriji, u jednom obilasku pogona isnimi se veliki broj opažanja. Tipični primjer za to je upravo tekstilna industrija, u kojoj je ita metoda prvi put i upotrebljena (Tippett u 1934. god. /li/). Kako -se npr. pri sječi i izradi drva u iskorišćivanju šuma ne radi u većim radnim grupama (optimalna grupa od dva sjekača ili samo jedan sjekač) a one rade podaleko jedna od druge (zbog tehničkozaštitnih propisa) — da bi se radno vrijeme snimaoca bolje iskoristilo i prilagodilo raspoloživom vremenu trajanja obrade sječnog stabla stanovite vrste, dimenzija, granatosti i asortimentacije te radnih uvjeta — u nas je uobičajeno vrše nje opažanja svake 0,5 minute (uporedi npr. 5, 8). Takvo snimanje nije ekonomično ako nas interesira fino proučavanje (kraćih vremenskih elemenata, npr. prelaza, izrade zasjeka, prepiljivanja i uklinjavanja, pojedinih sortimentnih vremena, i si.). U tom slučaju, naime, t a meto da traži mnogo više vremena snimanja nego snimanje kronometrijskim metodama. A to vrijem snimanja treba platiti snimaocu — po jedinici vremena jednako, iako se ono vrši obično nešto lakše nego li kronometrijskim metodama . . . Koristeći navedeno pod postavkama 1) i 2) — to vidimo iz ovih navoda: a) Kronometrijske metode daju rezultate — kako smo već naveli — najmanje 95´% vjerojatnosti i ±5% točnosti. One npr. pri kronografiji metodom kontiranja (7, 9) pri sječi i izradi drva u iskorišćivanju šuma (to je za snimanje — najkompliciraniji rad u šumarstvu!) — traže jednog snimaoca za radnu ekipu od jednog, dva, pa i tri radnika (sjekača). Taj snimalac u pravilu treba snimati tri kompletne smjene, npr. po 7 radnih sati, tj. svega oko 2 1 sat. Da bi se polučila ista relativna točnost ±5% uz 95% vjerojatnosti — treba za najmanji vremenski element koji treba odvojiti a iznosi npr. čak p = 20%, prema već navedenom nomogramu (14), oko 6.700 opažanja. Pri vršenju opažanja ekvidistantno svake npr. 0,5 minute — to znači: pri jednom sjekača — treba snimati 3.350 minuta, tj. oko 56 sat i snimanja multimomentnom metodom; pri ekipi od dva sjekača — treba snimati 1.675 minuta, tj. oko 2 8 sat i snimanja multimomentnom metodom; pri ekipi od tri sjekača — treba snimati 1.117 minuta, tj. oko 18 sat i snimanja multimomentnom metodom. Iz navedenog proizlazi, da je uz p = 20% ekonomičnija upotreba multimomentne metode snimanja tek ako se njome snima radna ekipa od tri ili više (potonja pogotovo, jer pri kronametriranju traži čak dva snimaoca!) sjekača. Naprotiv, snimanje radne ekipe od dva sjekača ili snimanje samo jednog sjekača ekonomičnije je izvršiti kronografijom, tj. kronometrijskim metodama! 477 |