DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 1-2/1973 str. 52 <-- 52 --> PDF |
lični broj odgovarajućeg stabla u paru iz panja. Suma odstupanja (razlika) I A iznosila je —0,484, aritmetska sredina razlike A = —0,484 : 39 = —0,0124, a suma kvadrata odstupanja 2 A2 = 0,300232. Ovi parametri poslužili su za izradu samih tablica drvnih masa, pri čemu je upotrebljen i Meyerov korekcioni faktor radi uklanjanja sistematske negativne greške, koja nastaje kod izjednačenja logaritama (EMROVIĆ B. 1953.). ISPITIVANJE OBLIČNOG BROJA Iz rezultata rješavanja jednadžbi izjednačenja vidi se da je parametar »c« osjetljivo veći od 1, što znači da oblični broj raste s porastom visine. Do sada se općenito smatralo, da oblični broj svih vrsta drveća s porastom visine opada (LEVAKOVIC 1922, MIHAJLOV 1963), što bi teoretski slijedilo i iz formule za obličan broj v f = gh jer je visina (h) u nazivniku. To u prvom redu vrijedi za debalni oblični broj dok krupno-drvni i stabalni oblični brojevi kod nekih vrsta drveća pokazuju odstupanje od tog pravila. Tako se kod običnoga graba s porastom visine povećava i volumen krupnog drva (v) u znatnoj mjeri, tako da je kvocijent v/g veći, makar se faktor h povećao. Slično je ustanovljeno i kod jele u Gorskom Kotaru (EMROVIĆ B. 1960. a), premda ne u tolikoj mjeri kako je to kod graba, jer se radilo o debalnom obličnom broju. Pretpostavlja se da se grab nalazi većim dijelom u podstojnoj etaži, gdje razvija razmjerno jedrije deblo pa bi stabla, koja pređu među dominantna, zbog veće visine trebala imati manji oblični broj. Međutim, konkretna mjerenja pokazuju drukčije podatke: mnogo modelnih stabala za ova ispitivanja uzeto je iz sastojina gdje grab nije u podstojnoj etaži, a za ta su stabla mjerenjem ustanovljene velike drvne mase, a prema tome i razmjerno veliki oblični brojevi unatoč dobrim visinama. Da bi se provjerio podatak o kretanju obličnog broja s promjenom visine, koji je dobiven rješavanjem jednadžbi izjednačenja, sva su modelna stabla podijeljena u debljinske razrede, a svaki razred na dva visinska stepena. Izračunani su prosječni oblični brojevi za svaki debljinski razred i visinski stepen, a rezultati su prikazani u tabeli br. 3 (za stabla ispod 20 cm prs. promjera podaci nisu razvrstani na područja nego su iskazani zajedno). Iz tabele se jasno vidi, da je oblični broj u svakom đebljinskom razredu u nižem visinskom stepenu manji od onoga u višem visinskom stepenu. Iznimku čini područje Bilogora u đebljinskom razredu 41—50 cm, gdje je za visine od 21—25 m prosječni oblični broj 0,533, a za visine od 26—29 m = 0,522, dekle nešto manji. Ali se mora uzeti u obzir, da je u tom đebljinskom razredu u području Bilogore bilo vrlo malo modela (svega 5, od toga u prvom visinskom stepenu 3, a u drugom svega 2) pa ti podaci ne mogu biti indikacija neke iznimke. Ukupni pregled kretanja obličnog broja pokazuje tendenciju porasta s porastom visine. Ujedno se iz tabele 3 vidi, da oblični broj raste i sa porastom prsnog promjera iako ne tolikim intenzitetom kao sa porastom visine. To se odrazuje i u parametru »b«, koji je tek nešto veći od 2. |