DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 11-12/1972 str. 70 <-- 70 --> PDF |
(-Domaća 6tcućna Utecatuca TRILOGIJA POVIJESTI ŠUMARSTVA I DRVNE INDUSTRIJE CRNE GORE DR DUŠAN VUČKOVIĆ, naš poznati li cijenjeni naučni i stručni radnšk, zaokružio je svoja dugogodišnja istraživanja povijesti šumarstva i drvne industrije Crne Gore. Ovaj strpljivi i obiman rad objavljen je u tri dijela, u tri posebne knjige u vremenskom razmaku od 1965- do 1972. g: — Kapitalističko iskorišćavanje šuma u Crnoj Gori, Titograd 1965.; — Drvna industrija u Crnoj Gori 1873-1941, Titograd 1969.; — Šumarstvo i lovstvo u Crnoj Gorli (u drugoj polovini XIX i početkom XX vijeka), Titograd, 1972. Sve tri knjige su izdanje Istorijskog instituta u Titogradu. Prvu je knjjigu čitaocima »šum. 1 bta« prikazao dr U- Golubović 1965. g. u br. 9-10. Premda je ova trilogija kao csmovnu materiju svog istraživanja zahvatila u prvom planu samo jednu privrednu oblast — šumarstvo i drvnu industry u, ona nije mogla a da ne zahvati srž života; h okolnosti i privrednih zbivanja u istraživanim periodima. U jednoj brdovitoj, šumovitoj, besputnoj, privredno veoma nerazvijenoj zemlji-, životni interes naroda je usko vezan uz šumu, jer mu je stočarstvo bitan oslonac opstanka, a šumarstvo bogatstvo u obliku »komunica« (plemenskih, seoskih i braitstveničk h šuma) i privatnih šuma, gotovo jedina nada u svjetliju budućnost. A upravo to šumsko bogatstvo, ta narodna nada, bila je središte oko kojeg se pleo đavolski ples mnogih suprotnih interesa. I jedva da je gdje ta šuma b la u tolikoj mjeri narodna, i toliko povezana sa životnim uvjetima i potrebama narodn´m kao upravo u Crnoj Gori. U drugoj knjizi- objavljenoj 1969. g., autor istražuje razvoj drvne industrije od njenih prvih početaka 1873. g. (dvorska pilana potočara na Rijeci Crnojevića) do 1941. g-, tj- u razdoblju od 68 godina- Materija je podijeljena na dva d´ljela: period bivše crnogorske države, i period bivše Jugoslavije. Prvi drvoprerađivački objekt — već spomenuta pilana potočara — je bno ujedno i prvi industrijski objekt u Crnoj Gori uopće- Interesantno je, da je podignuta dvorskim sredstvima. Pa i to je bio »smion i značajan privredni poduhvat« u besputnoj, maloj, bez ikakva akumulativnog bilo prtlvatnog, bilo državnog kapitala, siromašnoj Crnoj Gori prije Berlinskog kongresa (1878.g.). Izabrana lokacija na Rijeci Crnojevlća je jedino i dolazila u obziri, mada su trupci dolazili Moračom do Skadarskog jezera, a odatle uzvodno uz Crnojevllća rijeku, i mada je za transport trupaca trebalo pribaviti dioizvolu cd Porte, jer je prolazio dijelom turskog područja. Po završetku ratova 1876/78 oslobođeni su od turske vlastt Podgorica, Nikšlć, Kolašin, Bar i dr., pa je teritorij Crne Gore više nego udvostručen, čime su potrebe na izgradnji znatno porasle. Tada je i pilana preseljena na povoljniju lokaciju, Gornje Polje kod Nikšića, gdje je radila (izdavanjem pod |