DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 9-10/1972 str. 57 <-- 57 --> PDF |
bitku fiziološke aktivnosti parenhimskih stanica za vrijeme osržavanja, protoplast postepeno smanjuje i koagulira, taložeći se na unutarnjoj površini membrana stanica i jažica. Ovaj se talog vremenom kemijski mijenja u relativno slabo topive supstance. Kod mnogih se vrsta drva listača za vrijeme procesa osržavanja traheje ispunjuju gumoznim tvarima. Gumozne tvari prodiru kroz membrane jažica susjednih parenhimskih stanica u lumene traheja (3, 30, 36) te mogu djelomično ili potpuno ispuniti traheje (si. 2 i 3). Uslijed zatvaranja traheja, koje predstavljaju glavne provodne puteve za tekućine, longitudinalna se permeabilnost veoma smanjuje. Osim spomenutih promjena, kod mnogih vrsta drva listača se za vrijeme osržavanja formiraju i tile (3, 13, 17). Tile su izrasline stanica parenhima trakova ili aksijalnog parenhima kroz šupljine jažica u susjedne traheje (16, 34). Premda se formiranje tila smatra normalnom popratnom pojavom fiziološkog procesa osržavanja mnogih vrsta drva, one se mogu razviti i u bjeljici kao posljedica mehaničkih ozljeda stabla (18, 21, 27), infekcije raznim vrstama gljiva (2, 19, 31) i virusa (12). Poslije obaranja stabla, tile se mogu razviti duž čitave bjeljike za vrijeme uskladištenja trupaca. __ Kada se, zbog bilo kojeg uzroka, negativni pritisak u trahejama, pritisak koji vlada u živom drvu uslijed usisne sile uvjetovane transpiracijom, poveća Slika 4: Traheje ranog drva srži bagremovine (Robinia pseudoacacia, L.) potpuno ispunjene tilama; Reprodukcija iz Jane, F. W.: »The structure of wood« — A. i C. Black Ltd., London, 1970. (Poprečni presjek, pov. 60 X). Slika 5: Traheje ranog drva srži hrastovine (Quercus alba, L.) potpuno ispunjene tilama; Reprodukcija iz Kollmann, F. P. i Cote, A. W. Jr.: »Principles of Wood science and Technology« - Springer Vlg, Berlin, 1968. (Tangentni presjek, pov. 130 X). |