DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1971 str. 36 <-- 36 --> PDF |
(JDK 634.0.114.462.001.3:634.0.233 PRSLOG KLASIFIKACIJI POŠUMLJENIH ĐURĐEVAČKIH PIJESAKA MAYER ing. BRANIMIR Jugoslavenski institut za četinjače, Jastrebarsko Dio pedoloških istraživanja, provedenih tokom 1970. godine u svrhu podizanja kultura četinjača na području Šumskog gospodarstva Koprivnica, odnosio se na četiri odsjeka gospodarske jedinice »Đurđevački peski«, koja obuhvaća pošumljene pješčane dine u neposrednom zaleđu mjesta Đurđevca. Ovaj valoviti reljef nadvisuje okolnu podravsku nizinu za cea 5—15 m s nadmorskim visinama, koje se približno kreću između 125 i 135 m. U svakom od istraživanih odsjeka otvoren je po jedan glavni pedološki profil (u odjelu 2 odsjek e — profil 0801, u 4/g prof. 0804, u 6/i prof. 0803 te u 7,/e prof. 0802), kod čega je razmak između najudaljenijih jama iznosio oko 3 km. Terenskim i laboratorijskim istraživanjem tala pod 40 do 70-godišnjim kulturama crnog i običnog bora u g. j . »Đurđevački peski«, prikupljeni su podaci o važnijim fiziografskim svojstvima, pomoću kojih je vršina determinacija njihove pedosistematske pripadnosti. Prvi osvrt na podravske pijeske, s pedološkog stanovišta, potječe iz 1911. godine od F. Š a n d o r a, a detaljniji prikaz njihove geneze, fizikalnih i ke mijskih svojstava dao je M. Gračani n 1942. i 1951. godine. Prema Filipovsko m (1968.) klasifikacija pijeska vršena je na raznim principima: na osnovi mineraloškog sastava, na osnovi mehaničkog sastava te na osnovi boje i genetsko-evolucionog principa. U radu Antić a i ostalih (1969.), koji je poslužio kao okosnica kod ovih razmatranja, u centar izučavanja pijeska sjeverozapadnog dijela Deliblatske pješčare stavljeno je pitanje geneze. Pri determinaciji pojedinog stepena evolucije služili su karakteristični morfogenetski elementi kao što su moćnost humusnog horizonta, stepen humizacije, evolucija mineralne komponente (prijelaz primarnih minerala u sekundarne) te stepen izraženosti strukture. Na taj su način autori postavili slijedeći genetsko-evolucioni niz koji je ujedno i ekološki, a čitava evolucija kreće se u okviru samo jednog evolucionog stadija A—C: — sirozem na pijesku (humusni horizont neizražen, sadržaj humusa — organogena pararendzina sa početnom, srednjom i završnom fazom (humusni horizont i do 70 cm, humusa 1—4%, gline + praha 8—20%); — prelazna pararendzina mlada i prava (humusni horizont 70—120 cm, humusa 4—6°/o, gline 4- praha 20—25°/o i pojava strukture); — prava pararendzina na pijesku (humusni horizont 120—170 cm, humusa do 7°/o, gline + praha 25—40°/o). Nadalje, autori su izračunali ekološko-bonitetne vrijednosne brojeve za navedeni genetsko-evolucioni niz primjenom pet karakterističnih elemenata |