DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1971 str. 29 <-- 29 --> PDF |
djeljene teke. Lipe spadaju u entomofilne vrste. Kod cvjetova lipa postoji protandrija, tj. teke se otvaraju prije nego što je tučak spreman primiti polen. Za umjetno oprašivanje potrebno je obaviti slijedeće radove: na stablu se izaberu za kastriranje oni cvjetovi koji se nalaze u sredini krošnje. Kastriranje se obavlja tako da se pomoću fine pincete odstranjuju prašnici, a ostaju tučkovi koji se izoliraju pergamentnim vrećicama. Polen se sabire 1—2 dana prije oprašivanja. U tu svrhu se sabiru cvjetovi koji su se tek počeli otvarati, tj. prašnice kojih imaju teke pred otvaranjem. Cvjetovi se stavljaju na »Havana papir« i tako drže na sobnoj temperaturi preko dana i noći (obično u toku 2 dana), sve dok se teke ne otvore i polen istrusi. Polen se stavlja u bočicu ih epruvetu i zatvori plutenim čepom ili vatom, a zatim stavi u hladnjak na + 4° C. 70 sati nakon kastriranja otvaraju se vrećice te se obavlja pregled cvjetova na stablu. °a oprašivanje su sazreli oni tučkovi kojih njuške iz glavičastih oblika prelaze u peteroloptaste i na njima se pojavljuje tekućina. Umjetno oprašivanje obavlja se pomoću finog kista, a zatim se ponovno stavljaju vrećice na cvjetove. Nakon 14 dana mogu se zapaziti zameci plodova. U daljnjih 14 dana otvaraju se vrećice s gornje strane i ostavljaju otvorene, a nakon slijedećih 14 dana potpuno se skidaju. Plodovi su normalnog oblika, a sjeme je zrelo za sjetvu nakon 80—90 dana od dana izvršene hibridizacije. Sjetva sjemena obavlja se odmah nakon sabiranja. REZULTATI ISTRAŽIVANJA I DISKUSIJA Obavljena je hibridizacija između malolisne lipe (T. cordata Mili.), velelisne lipe (T. platyphyllos Scop.) i srebrnolisne lipe (T. tomentosa Moench) unutar svake vrste kao i unutar svakog stabla. Rezultati umjetne hibridizacije tih lipa prikazani su u tabelama 1 i 2 za 1964. i 1967. godinu. Iz dobivenih rezultata može se vidjeti slijedeće: a) Samooplodnja Velelisna lipa (T. platyphyllos Scop.) U 1964. godini je bilo oprašeno 50 cvjetova, pri čemu su dobivena 2 ploda koji su posijani, ali nisu nikli. 1967. godine je oprašeno 59 cvjetova od kojih se dobilo 9 plodova koji isto tako nisu nikli. I 1967. godine obavljena je samooplodnja polenom, starim 2 godine. Od 91 oprašenog cvijeta dobio se samo 1 plod koji je posijan te je iz njega uzgojena 1 biljka. Malolisna lipa (T. cordata Mili.) U 1964. godini bio je oprašen 61 cvijet. Od toga se dobilo 10 plodova koji su posijani, ali nisu nikli. 1967. godine oprašeno je 113 cvjetova te se postiglo 47 plodova koji su posijani i iz kojih je uzgojeno 17 biljaka. Srebrnolisna lipa (T. tomentosa Moench) U 1964. godini bila su oprašena 62 cvijeta. Dobivena su 4 ploda koji su posijani i iz njih su nikle 2 biljke. 1967. godine oprašeno je 65 cvjetova, dobiveno je 6 plodova i od njih 2 biljke. Na tom stablu je isto tako obavljeno samooprašivanje na 53 cvijeta, ali polenom, starim 2 godine. To samooprašivanje nije dalo ploda. |