DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1971 str. 10 <-- 10 --> PDF |
Neke vrste drva četinjača posjeduju bradavičasti sloj koji se nalazi na unutarnjem podsloju sekundarnog sloja membrana traheida, tik uz lumen, a prostire se i u jažičnu komoru (si. 3). Liese, W. (45) je ustanovio da veličina, oblik i broj bradavica bradavičastog sloja varira prema vrsti drva. Ispitivanjem ograđenih jažica elektronskim mikroskopom, Liese i Hartman-Fahnenbrock (53) su ustanovili da nema bitnih razlika u strukturi membrana i torusa ograđenih jažica u drvu rodova Picea, Pinus, Larix i Pseudotsuga. Postoje, međutim, razlike u površini nadsvođenja jažične komore. Kod smreke je nadsvođenje jažice sa unutarnje strane, okrenute prema membrani jažice, glatke površine. Kod ostalih rodova je nadsvođenje jažica prikriveno bradavičastim slojem. Autori smatraju da se kod zatvaranja takovih jažica smanjuje brtv- Ijenje između porusa i torusa. Time se i objašnjava razlika u permeabilnosti srži nekih vrsta drva (si. 4). SI. 4. Presjek zatvorenog para ograđenih jažica; Strelicama su označene bradavice; Reprodukcija iz Cote A. W. Jr.: »Structural factors affecting the permeability of wood«. — Journ. Polymer Sci.: Part C, No 2, 1963. (Elmiskop pov. 9.300x). Za vrijeme osržavanja, izim zatvaranja jažica, dolazi do deponiranja raznih ekstraktivnih tvari i u jažičnim komorama, što još više smanjuje ionako malu propustnost zatvorenih jažica. Cote (10), Frey-Wyssling i dr. (19), Jayne i Fengel (31) i Stemsrud (68) su, upotrebom elektronskog mikroskopa i metodama repliciran ja, dokazali prisutnost ekstraktivnih tvari u zatvorenim jažicama srži. Ekstraktivne tvari zatvaraju membrane jažica i sitne kapilare između torusa i nadsvođenja zatvorenih jažica, a fibrili membrana jažica prekriveni su amorfnim materijalom (si. 5, 6). |