DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1970 str. 53 <-- 53 --> PDF |
godine 1948. [sa stanovitim greškama (5)1 »induktivne savezne opće cijene2 proizvodnje po drvnim sortimentima na panju« (Cjenik B. u džepu knjige 5). Te su cijene bile obavezne za drvo na panju koje se prodavalo tada državnim šumarskim organizacijama koje su se bavile iskorišćivanjem šuma. Te su organizacije sijekle (zbog forsiranja eksporta drva i uz nedovoljno komunikacijama otvorene- šume te nedovoljnu mehanizaciju šumskog transporta) i u sječinama udaljenijim od V razreda transportnih troškova, za koje su se utvrđivale i »negativne razlike planskih objektivnih troškova ukupnog šumskog transporta« (planski ekstra-gubici zbog položaja) barem po pojedinim drvnim sortimentima. U takvoj situaciji, uz navedeni Cjenik B. saveznog značaja, mi smo za NR Hrvatsku iskalkulirali pozitivne i negativne navedene razlike u »planskim tablicama razlika troškova izvoza« po drvnim sortimentima u 46 relativno »vrlo uskih« razreda objektivnih troškova ukupnog šumskog transporta po toni (vidi prilog VII u džepu knjige 5). Šumarske organizacije koje su se bavile samo uzgajanjem šuma od šumarskih organizacija koje su se bavile samo iskorišćivanjem šuma — za prodano drvo na panju dobijale su naknade po saveznom Cjeniku B, a posebno odvojene planske objektivne razlike troškova ukupnog šumskog transporta — pozitivne ili negativne — proslijeđivale su u Sabirni račun republičkog Ministarstva šumarstva ili potraživale od tog Sabirnog računa; saldo iz tog računa koncem godine slao se u republički državno-socijalistički budžet ili potraživao od njega. (Pozitivne i negativne navedene razlike u okviru čitave Jugoslavije — prema tada važećim u načelu za čitavu Jugoslaviju jedinstveno normiranim prosječnim cijenama drvnih sortimenata iskorišćivanja šuma — trebale su se u pravilu međusobno izjednačiti, poništiti.) Iako nisu ni šumske sastojine ni njihove osovne drvne zalihe bile procijenjene — mi smo proveli u NR Hrvatskoj »bilanciranje uspjeha gospodarenjasvake šumarske organizacije koja se bavila uzgajanjem šuma, i to za djelatnost proizvodnje drva na panju«. Bilanciranje, po tada u Jugoslaviji važećem »proizvodnom principu«, proveli smo polazeći direktno od procijenjene induktivne opće cijene proizvodnje godišnjeg drvnog prirasta. Količinu drvnog prirasta svaka šumarska organizacija uzimala je na temelju šumsko-uređajnih elaborata, odnosno na temelju stručnih taksacionih procjena. Asortiman drvnog prirasta pak svaka šumarska organizacija je procjenjivala približno prema onome asortimanu koji bi imala sječna drvna masa količine godišnjeg drvnog prirasta (uporedi uputstva u knjizi 5). Od tako procijenjene induktivne opće cijene proizvodnje godišnjeg drvnog prirasta — odbijali su se godišnji troškovi redovnog šumskog gospodarenja u proizvodnji drva na panju (bez investicionih rashoda). Tako se je utvrđivao financijski rezultat proizvodnje, tj. gospodarski uspjeh ili neuspjeh, u godišnjoj proizvodnji drva na panju svake šumarske organizacije koja se bavila samo uzgajanjem šuma. Budući da su u to vrijeme šumarske organizacije koje su se bavile samo uzgajanjem šuma — zbog forsiranja eksporta u vezi s ostvarenjem prvog petogodišnjeg plana Jugoslavije — prodavale na panju znatno veće sječne drvne mase od prosječnih godišnjih drvnih prirasta, induktivne opće cijene proizvodnje viškova sječnih drvnih masa iznad godišnjih drvnih prirasta, tj. prethvatnih drvnih masa, tretirale su se kao primici karaktera izvanredne akumulacije, koja se trebala ustupiti republičkom državno-socijalističkom budžetu. Tako je prvi i dosad jedini put u staroj i novoj Jugoslaviji — provođeno u širokim razmjerima opće šumarske prakse 2 tačnije — »tarife« (5). |