DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 9-10/1969 str. 3 <-- 3 --> PDF |
ŠUMARSKI LIST SAVEZ INŽENJERA I TEHNIČARA ŠUMARSTVA I DRVNE INDUSTRIJE HRVATSKE GODIŠTE 93 RUJAN—LISTOPAD GODINA 1969 UDK 634.114.2:634.0.238 PRILOG POZNAVANJU PENETRACIJE FOSFORA (P12) U NEKIM TLIMA HRVATSKE U KOJIMA SE OSNIVAJU PLANTAŽE I INTENZIVNE KULTURE ŠUMSKOG DRVEĆA* Dr T. FILIPAN, dipl. ing. kern, i Dr B. PRPIĆ, dipl. ing. šum. 1. UVOD I PROBLEMATIKA U zadnje vrijeme u području Hrvatske ulažu se veliki napori u osnivanje plantaža eurameričkih topola i brzorastućih četinjača kao i intenzivnih šumskih kultura četinjaču. Prilikom izvođenja takvih radova mahom se koriste neobrasle šumske površine koje nalazimo u raznim tipovima tala. Našu pažnju posvetili smo parapodzolu te aluvijalnom i lesiviranom tlu. Šumarskom stručnjaku koji osniva plantažu ili intenzivnu kulturu šumskog drveća neophodno je da dobro poznaje edafske prilike u površini koju je u tu svrhu izabrao. Naročito je važno´ da se upozna 3 kemijskim osobinama tla, koje ukazuju ina odnose hranha. Jedno od važnih mineralnih hraniva za plantažni i intenzivni uzgoj šumskog drveća je fosfor. Ako je opskrba fosforom nedovoljna biljka zaostaje u rastu, lišće i iglice se smanjuju i poprimaju nenormalnu boju (sivozelenu, plavozelenu, viole´tnobrončanu, crvenkastobrončanu). Biljka postoje nježna, a često dolazi do prijevremenog opadanja lišća (8). Poznato je, također, da dobra opskrbljenost biljaka fosforom uvjetuje kod šumskog drveća otpornost prema zimskim studenima (5). Kod aluvijalnih tiatla količina fiziološki aktivnog fosfora zavisi o njegovoj količini u tlima slivnog područja rijeka. Aluvijalna tla u pravilu su dobro opskrbljena fosforom, ali se ipak događa da se i kod njih ukaže potreba za dodavanjem fosfornih gnojiva. Parapodzol i lesivirana tla pokazuju u pravilu manjak fiziološki aktivnog fosofora i gotovo se bez iznimke ukazuje potreba njegova dodavanja u obliku mineralnih fosfornih gnojiva. Dodavanje fosfora obavlja se većinom površinski. Proces penetracije fosfora od površine tla u rizosferu može se pratiti pomoću radioaktivnog fosfora (F32) (1, 2). Iako se, zahvaljujući radioaktivnom fosforu došlo do nekih saznanja o vezanju fosfatnih iona u tlu (3, 6), još uvijek je ostalo puno neriješenih problema. Poznati su procesi adsorpcije PO4 iona na površini čestica tla, njegovo kemijsko vezanje sa slobodnim kationima (A1+ ++, Fe+ + , Ca++ i dr.) * Istraživanja je financirao Republički fond za naučni rad SRH. |