DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1968 str. 37 <-- 37 --> PDF |
DK 634.0.176.1 Populus: 634.0.232.411.4:634.0.422.14 POJAVA OŠTEĆENJA SADNICA TOPOLA OD NISKIH TEA1PERATURA Osvrt na članak dr M. Vasića NIKOLA ZlVANOV, dipl. ing. šumarstva JOVAN MARKOVIC, dipl. ing. šumarstva Plantažni tj. najintenzivniji oblik uzgoja topola u Jugoslaviji, karakteriše se pored ostalog i sa tim, što se od 1962 godine pa nadalje plantaže podižu uglavnom italijanskim koncepcijama i pretežno sa italijanskim klonovima. Plantaže osnivaju šumarske i poljoprivredne organizacije i to najviše sa italijanskim klonom 1-214 i sadnicama starosti 2/3 (manje 2/2). Odomaćeni kultivari kod nas, P. robusta, P. serotina, P. marilandica i dr. uglavnom su isključene iz tog oblika uzgoja, tako da danas nije retkost naći velike plantažne zasade u kojima se uzgaja samo klon 1-214. Zbog toga, što je ovaj vid plantažnog uzgoja prihvaćen sa oduševljenjem, i što je u datom momentu bilo dosta novčanih sredstava, podignuto je u Jugoslaviji za relativno kratko vreme nekoliko desetina hiljada hektara ovakvih plantaža. Podizane su, kako na različitim zemljištima (od optimalnih aluvijalnih do zaslanjenih i kiselih) tako isto i u različitim klimatskim uslovima (Vojvodina, Hrvatska, Slovenija, Makedonija). Za proteklih 5 godina koliko danas imaju najstarije plantaže, rezultati posmatrani preko godišnjih prirasta jako variraju i u skladu su sa odnosom različitih ekoloških faktora prema jednom klonu i njegovoj uniformnoj tehnologiji uzgoja. Ima lokaliteta gde su se već tokom prve vegetacije posušila sva stabla (zaslanjene ritske crnice, peskovita aluvijalna zemljišta, glej-pseudoglej zemljišta) do onih %de plantaža iz godine u godinu producira sve veći prirast, sa izgledom, da će za 12—15 godina postići prosečni prirast i preko 30 nv´Vha (određene kategorije aluvijalnih zemljišta). Koliko god da su ti različiti, uglavnom zemljišnoklimatski uslovi delovali da se pojedine plantaže različito razvijaju, toliko oni nisu mogli otkloniti jednu pojavu, zbog koje je (ne samo zbog nedostatka sredstava) postalo rizično osni vanje plantaža po italijanskim koncepcijama. Reč je o masovnoj pojavi pucanja stabala u skoro svim plantažama u Ju goslaviji. Svaki proizvođač danas, a posebno onaj koji ima plantaže različite starosti suočio se sa pojavom pucanja stabala. Pojava je naročito karakteristič na za stabla klona 1-214 te nije više retkost naći plantažu ovog klona sa preko 50´% ispucalih stabala već posle druge vegetacije. Ovu neočekivanu pojavu smatramo najvećim problemom savremenog to polarstva, pa i rasvetljavanju njenih uzroka pridajemo poseban značaj. Do sada je, koliko nam je poznato, na izučavanju ove pojave sem Zavoda za topole iz Novog Sada, radio i »Operativno naučni centar »Dr. Ilija Đuričić« iz Bilja. |