DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 9-10/1967 str. 16 <-- 16 --> PDF |
i na odavno uzgajanim i odomaćenim na ovim lokalitetima vrstama robustom, marilandicom i serotinom. Isto tako nije uočena razlika ni kada su u pitanju različiti lokaliteti. Tako npr. mrazopucine su ustanovljene na plantažama na različitim lokalitetima, različitom mikroreljefu i nadmorskoj visini, konfiguraciji terena, pedološkom tipu zemljišta, udaljenosti od postojećih šuma, blizine reka, režimu podzemnih i plavnih voda i si. Takođc nema razlike ni kada je u pitanju plantaža podignuta na najoptimalnijem šumskom zemljištu-priobalnom aluvijumu od one podignute na znatno težem zemljištu, ritskoj crnici, bivšim pašnjacima ili poljoprivrednim površinama. Na osnovu usmenih saopštenja šumarskih stručnjaka, u toku ove kritične godine, mrazopucine su se pojavile na sadnicama topola na širem području njenog areala u zemlji. Pojava mrazopucina na sadnicama E. A. topola u plantažama u ovako velikom intenzitetu, s obzirom na posledice na oštećenim biljkama, kao i s obzirom na obim radova i veliki ekonomski značaj koji u šumskoj privredi Jugoslavije ima podizanje plantaža topola, svakako predstavlja zabrinjavajuću pojavu. Ova zabrinutost proizvođača je tim veća jer se mrazopucine na mladim sadnicama topole u plantažama nisu javljale ranijih godina i ako se isti ovi kultivari gaje u našoj zemlji već duži niz godina, a u Baranji intenzivno od 1956 godine ,pa se verovalo da su otporni na niske temperature karakteristične za ovo područje. Zato je od osobitog značaja pokušati objasniti ovu pojavu pre svega sa stanovišta stanja niskih temperatura u kritičnom periodu, upoređujući ih pri tome sa stanjem temperatura istog perioda jednog dužeg niza godina kada su se takođe uzgajale plantaže topola, ali se mrazopucine nisu pojavljivale. Ovakva analiza omogućava pored ostalog i da se približno utvrdi donja granica niskih temperatura kritična za mlade sadnice topola kod koje dolazi do pojava mrazopucina u ekološkim uslovima istočne Slavonije, Baranje i Bačke. Za analizu uticaja klimatskih faktora, iskorišteni su meteorološki podaci uzeti iz meteorološke stanice »Brestovac-Bilje« i to srednja mesečna temperatura vazduha, apsolutni minimumi i maksimumi, suma mesečnih temperatura i broj mraznih i ledenih dana. Analizom je obuhvaćen period mirovanja vegetacije i to posebno za kritičnu 1963/64 godinu, a posebno za 1960(61; 1961/62; 1962/63 i 1964/65 godinu. U dijagramu br. 1 prikazano je kretanje srednjih mesečnih temperatura u osmatranom periodu. Odmah pada u oči da kretanje krivulje u kritičnom periodu 1963/64 godine znatno odstupa od pravca kretanja krivulja ostalih godina. Ovo je naročito karaketristično za novembar, decembar i januar kod kojih su zabeležena najjača odstupanja. Tako, dok je oktobar 1963. godine bio nešto hladniji u odnosu na ostale godine, dotle je novembar bio izrazito topliji, kada je srednja mesečna temperatura vazduha iznosila čak 17,5° C. Ako se ima u vidu da je ovaj mesec u čitavom osmatranom periodu imao prosečnu srednju mesečnu temperaturu 9,2° C, izlazi da je novembar kritične godine bio topliji za prosečno 8,3° C. Istovremeno, u odnosu na pojedine godine on je još topliji i to: od 1961. za 10,7° C: od 1962. za 11,5° C; i od 1964. za 10,1° C. Istovremeno, treba naglasiti da je ovaj |