DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1967 str. 67 <-- 67 --> PDF |
Pomenute osobine topole omogućavaju da pojasevi od topola uspešno odgovore potrebnoj funkciji suprotstavljanja vetru i uspešnije od drugih vrsta. Uloga topola u konstrukciji pojaseva može se jasnije shvatiti ako se uzme u obzir sledeće objašnjenje. Otpornost od vetroizvala i vetroloma isključuje naknadne radove i troškove oko popunjavanja i obnove pojaseva i osigurava trajnu funkcionalnost pojaseva. Efekat smanjenja brzine i energije vetra zavisan je od razvijenosti krošnje i mase grana i lišća jer vetar trenjem o lišće i granje pri prolazu kroz pojas gubi od svoje energije. Širina zaštitnog uticaja pojaseva na smanjenje energije i zaštitu od vetra u funkcionalnoj je zavisnosti od visine pojaseva tj. što su pojasevi viši utoliko je zaštićeno područje iza pojasa šire i veće. Prema tome što drveće brže raste i dostiže veću visinu utoliko će zaštitni efekat biti raniji i veći. Obračun zaštićenog područja iza pojaseva izražava se u broju visina npr. D = 20—30 H (Hilff H. H. — Reinbek, 1960). Pojasevi i drveće utiču na vetar već pri visini od 2 metra, dok je uticaj pojaseva od 7 m visine već izražen i smatra se ekonomski racionalnim i uspešnim. Pojasevi od topola krajem 5. godine mogu dostići visinu od 10 m i formirati razvijenu krošnju, pa prema tome pojasevi od topola već u 5-oj godini mogu pružati vrlo efikasnu i uspešnu zaštitu. Primer^ radi navodi se podatak da topola serotina može u našim uslovima dostići visinu od 40 m. (Tablice D. Trifunovića, Beograd, 1956). SI.. 1. — Drvoredi topola (P. marilandica) duž ceste Srbobran—Subotica Foto: Ing. N. Simunović, 1964. S obzirom na vreme razvoja krošnje i mehaničku ulogu, ophodnja pojaseva se određuje što duže. Sa dužom ophodnjom istovremene se smanjuje učestalost obnavljanja pojaseva, troškova i prekidi funkcija pojaseva. Od sekcija i sorata topola sa uspehom se mogu gajiti u našim uslovima sledeće sekcije i sorte topola (Podhorski I., Zagreb, 1957; Bura D., Beograd, 1960). |