DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 9-10/1965 str. 57 <-- 57 --> PDF |
Iz tabele 10 se vidi da je cijena koštanja normalne okrajčene građe proizvedene iz 1 m3 jelove pilanske oblovine u šumsko-uređajnom debljinskom stepenu od 22,5 cm za 113% veća nego u debljinskim stepenima 62,5 i 67,5 cm. Druga istraživanja (10) su pokazala da se pilanskom preradom jelovih trupaca iz šumsko-uređajnih debljinskih stepena 62,5 i 67,5 cm dobiva, osim većeg postotka iskorištenja i daleko kvalitetnija piljena grada, a naročito okrajčenih dasaka (piljenice) komercijalnih dužina koje društvo najviše potražuje za pokriće svojih potreba. No detaljnije i o ovome problemu izlazi iz okvira ove studije. ZAKLJUČCI Cilj je ovih istraživanja bio da ustanovimo potrebno osnovno-tehnološko vrijeme za prorezivanje pilanskih trupaca na primarnim radnim strojevima pogona (tračnoj pili i jarmačama) po 1 m3 i šumsko-uređajnim debljinskim stepenima. Poznavanje osnovno-tehnološkog vremena na primarnim radnim strojevima pogona bilo nam je potrebno radi ispravne kalkulacije cijene koštanja za normalnu okrajčenu građu proizvedenu iz 1 m3 jelove pilanske oblovine razlučene po šumsko-uređajnim debljinskim stepenima. Naime, kod kalkulacije cijene koštanja (CK) svih roba proizvedenih za tržište pojavljuju se u njihovim strukturama određeni zajednički troškovi koje treba proporcionalno rasporediti na pojedine proizvode, te tako pravilno iskalkulirati cijene koštanja, a koje opet služe kao sigurna baza za računanje ekonomičnosti i rentabilnosti poslovanja privredne organizacije. Smatrali smo da je najispravniji put ako se pri ovakvim kalkulacijama poznaje utrošeno vrijeme u proizvodnju određene robe, pa smo upravo i pristupili snimanjima, ali samo osnovno-tehnološkog vremena na primarnim radnim strojevima pogona koje će nam, kako smo istakli, poslužiti kao sigurna baza, odnosno kao ključ za raspodjelu nastalih zajedničkih troškova proizvodnje. Istraživanja smo proveli na 3.839 jelovih pilanskih trupaca koji potiču iz 14 šumsko-uređajnih debljinskih stepena jele (Abies alba, Mill.). Podatske snimanja smo varijaciono-statistički obračunali, te na temelju ovih istraživanja možemo zaključiti: — potrebno osnovno-tehnološko vrijeme za propiljivanje pojedinih jelovih pilanskih trupaca koji potiču iz raznih šumsko-uređajnih debljinskih stepena raste po funkciji za parabolu (y = 777,358 237 — 17, 076 138 x + + 0,229 489 m-) prema jačim debljinskim stepenima; — srednje kubature pilanskih trupaca iz pojedinih šumsko-uređajnih debljinskih stepena isto rastu po funkciji za parabolu (y = — 0,185 972 + + 0,012 750 x — 0,000 000 128 x2) prema jačim debljinskim stepenima, premda se, kako je vidljivo iz si. 2, mogu računati i po formuli za pravac (y = a + b x); — potrebno osnovno-tehnološko vrijeme za propiljivanje 1 m3 jelove pilanske oblovine na primarnim radnim strojevima pogona (tračnoj pili i jarmačama) je najveće u debljinskom stepenu od 22,5 cm. Od ovog debljinskog stepena ono ima tendenciju pada do debljinskog stepena od 62,5 cm u kome je najmanje, a onda opet prema jačim debljinskim stepenima polako raste; — cijena koštanja za normalnu okrajčenu građu proizvedenu iz 1 m3 jelove pilanske oblovine po šumsko-uređajnim debljinskim stepenima je funkcija osnovno-tehnološkog vremena na primarnim radnim strojevima pogona |