DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu




ŠUMARSKI LIST 9-10/1965 str. 12     <-- 12 -->        PDF

7. Sid or, C. ((1959): Susceptibility of larvae of the large white butterfly (Pieris
brassicae L.) to two virus diseases. Ann. Appl. Biol. 47, 109—113.
8. S m i t h, K. M. and X e r o s, N. (1953): Cross inoculation studies with polyhedral
viruses. Symp. Intern. Roma.
COMPARATIVE INVESTIGATIONS INTO SUSCEPTIBILITY OF THE
CATTERPILI.ARS OF PROCESSIONARY MOTH (THAUMETOPOEA PITYOCAMPA
SCHIFF.) TO THE SPECIFIC POLYHEDRAL VIRUS DISEASE AND THE
VIRUSES FROM CERTAIN OTHER INSECT SPECIES


Summary


Through laboratory experiments it was established that the larvae of T. pityocampa
are susceptible to the cytoplasmic polyhedrosis of the Arctia caja larvae.
Cytoplasmic polyhedra obtained from naturally infected T. pityocampa larvae are
pathogenic for the larvae of A. caja. When older larvae of A. caja and T. pityocampa
were fed with polyhedra a number of them survived and produced imagos which
were abnormal and full of polyhedra. These polyhedra were found to be pathogenic
for the larvae of both species. The abnormal imagos did not copulate, but the perfect
moths which survived laid fertile eggs which produced larvae infected with polyhedrosis.
T. pityocampa moths could not be induced to lay eggs in captivity, and it was
therefore not possible to see if the virus was transmitted to the offspring.


Younger T. pityocampa larvae are more susceptible than older larvae to both
its own and to ihe A. caja polyhedral virus diseases. A four-year-old suspension of
the polyhedra of A. caja larvae did not lose its pathogenicity for T. pityocampa larvae.


Laboratory findings to the effect, that the cytoplasmic polyhedra of A. caja and


T. pityocampa larvae are pathogenic for T. pityocampa larvae was confirmed by
experiments in the forest. It was found possible to control this pest by applying a
suspension of polyhedra to infected Pine trees when the larvae were in the third
instar. 23—45"/o of the larvae were killed within two months, and those which were
still alive at that time were infected with the disease and were no longer taking food.
Older larvae on the control trees left unsprayed were healthy, and they caused
severe defoliation. The cytoplasmic polyhedra of A. caja are equally effective as the
specific polyhedra of T. pityocampa in controlling T. pityocampa larvae, and are
easier to produce.A. caja can be bred under laboratory conditions troughout the year,
while this is not possible with T. pityocampa, and although the A. caja larvae are
hairy, they do not cause any severe irritation associated with the handling of


T.
pityocampa.
At the time of spraying colonies of Diprion pini L. (Pine Sawfly) larvae were
noticed to feed on foliage. These larvae were unaffected by their feeding on needles
contaminated with the polyhedra of T. pityocampa and A. caja. The larvae of Melanostoma
mellinum L. (Syrphidac), which were feeding on T. pityocampa larvae diseased
with polyhedrosis pupated and gave imagos.




ŠUMARSKI LIST 9-10/1965 str. 11     <-- 11 -->        PDF

Pagusenice D. pini, koje su se hranile iglicama bora oprskanim suspenzijama
citoplazmatičnih poliedara T. pityocampa i A. caja ostale su zdravei oprele kokone. Larve M. mellinum koje su se hranile gusenicama T. pityocampa
obolelim od poliedrije oprele su kokone iz kojih su izašla imaga.


Tab. 2.


Mortalitet gusenica A. cajia hranjenih tretiranom hranom suspenzijama citoplazmatičnih
poliedara A. caja i T. pityocampa (15. II. 1962.)
Mortality of A. caja larvae after feeding food treated with suspensions cytoplasmic
polyhedra A. caja and T. pityocampa (15. II. 1962.)


A* B C D Kontrola
Control
V
U g i n u l o
D e a d
gusenic a
larva e


pregl
f


CD


ation


´ S C/3


i


in
´giß


n z
«2 o v


N 3 «2 ´S 3
«a N 3 L2 N 3


N 3


71 CO CO CO CO CO CO CO CO CO CO


T T3 F 73 FiJ "o j-, 73


(1) JH O S-i U
SH CJ
u ii s Si cj i*

T3 J2


.sf,
´si ä .sf.


O C!


Datum


Dates


exami


o


M CD ´So <3


0J ^


M QJ


c c BrS o o 3 ,L o o 2-0 o o o o S-0


CL Oi 71 O CL O, 73 O a. DJ 73 O 73 O CL LL 73 O


n. a. s^
25. V. 1962. 2 — — — 1
28. V. 1962. 3 — —
30 V. 1962. 2 — 1 1 — — — 1
8. VI.
18. VI.
26. VI.
1962.
1962.
1962.
4
7
7 —
8
3
2



5
3
8
1

6
4
8
1

1

1
1
Ukupno uginulo
Total died
20 18 1 17 1 18 2 1 3


A.
Sveže izdvojeni poliedri iz ženke A. caja.
Freshly isolated polyhedra from female A. caja.
Sveže izdvojeni poliedri iz gusenica A. caja.
Freshly isolated polyhedra from larvae A. caja.
Poliedri 4 god. stari poreklom iz gusenica A. caja.
Polyhedra 4 years old from larvae A. caja.
D.
Sveže izdvojeni poliedri iz gusenica T. pityocampa.
Freshly isolated polyhedra from larvae T. pityocampa.
LITERATURA


A n d r o i ć, M. (1951): Pokusno suzbijanje borovog cetnjaka avio-metodom u NR
Hrvatskoj 1950. god. Zaštita bilja, br. 6—7.
A n d r o i ć, M. (1957): Borov četnjak gnjezdar (Cnethocampa pityocampa Schiff.).
Ann. exp. for., Vol. XIII., 351—460.
B erg o Id, G. H. (1958): Viruses of Insects. Handbuch der Virusforschung, pp.
60—142.


G e r s e n z o n, S. M. (1956): Polierenije virusi bliskorođstvenih vidov nasekomih.
Žurnal obsc. biol. T. XVIII, No 6.
Grison, P. et Vago, C. (1959): La lutte contre la processionaire du pin (Thaumatopoea
pityocampa Schiff.) dans le massif du Ventoux. Rec. For., No. 5, 353-370.
Grison , P. (1960): Utilisation en foret d´une pereparation a base de virus specifique
contre Thaumatopoea pityocampa Schiff. Zeit, ang Ent., Bd. 47, 24—31.




ŠUMARSKI LIST 9-10/1965 str. 10     <-- 10 -->        PDF

koji su po obliku bili slični poliedrima A. čaja, kao i poliedri slični onisna
koji se nalaze u prirodno uginulim gusenicama T. pityocampa. To znači da
su se poliedri specifični za A. čaja umnožavali u gusenicama T. pityocampa
kao i to da. su uneseni poliedri A. čaja u gusenice T. pityocampa izazvali umnožavanje
specifičnih virusa koji su se u ovim gusenicama nalazili u latentnom
stanju. Gusenice A. čaja ginule su sa simptomima poliedrije kada su hranjene
hranom tretiranom suspenzijom poliedara od prirodno uginulih guse>nica
T. pityocampa od poliedrije. Izvestan broj leptira A. čaja i T. pityocampa
od preživelih gusenica inficiranih suspenzijama poliedara imao je jasne
simptome bolesti. Po spoljašnjem izgledu bili su deformisanih krila, pipaka i
nogu, a unutrašnji organi bili su prepuni poliedara. Leptiri su imali razvijene
jajnike sa jajnim cevima punim razvijenih jaja. U laboratoriji nije postignuto
oplođavanje takvih ženki. U pregledanim jajima nisu konstatovani poliedri.
Potomstvo ženki koje nisu pokazale znake bolesti ginulo je sa simptomima
poliedrije već dva do tri dana po piljenju.


Mlađe gusenice T. pityocampa bile su osetljivije prema poliedriji od starijih.
Poljskim ogledima potvrđeni su rezultati laboratorijskih ispitivanja. Gusenice
koje su se hranile iglicama bora oprskanim suspenzijama T. pityocampa
i A. čaja ginule su sa simptomima poliedrije. Mesec dana nakon prskanja konstatovano
je da je 13 — 28% gusenica uginulo i da se većina preostalih hranila
umanjenim apetitom, što se videlo upoređivanjem oštećenja na oprskanim i
kontrolnim stablima. Dva meseca nakon prskanja na tretiranim stablima konstatovan
je mortalitet gusenica od 23 — 45%. Žderanje gusenica na tretiranim
stablima bilo je neznatno u poređenju sa onim na netretiranim.


Tab. 1.


Mortalitet gusenica T. pityocampa hranjenih tretiranom hranom suspenzijama
poliedara i granula (21. XII 1960.)


Mortality of T. pityocampa larvae fed on food sprayed suspensinons of the
polyhedra and granules (21. XII 1960.)


N.
sertifer P. dispar A. caja P. brassicae H. cunea Kontrola
Control
a
CO
Mor tali ty f r o m
A Ul w W w
W


A r-<._ w .-H W .^ m U J .^. iri


cj :\
CJ o Cfl





urn pr
es of
minati


m o


0


o w CS P
5 2 u 3 Ä8 u 3 Ä2


CS


2


g


—´


3


(H


3


3


t—3
T1


r1
13 u


T3


F 13 .JH rQ N 03
L S rfcl
3 Ü


13 N es .-, T3 ö CD


73


3 ü i!"


n


cj


3


3


5


3 CJ


i3


T3


1J


C


3


L &


<


.a


.ST.


«


G


o


o


i-,


13


-G


.a*


´5


**


´Si a)


M S


_


OJO CD


M

OJO o


a)


J3


3 jQ


3


3 jG.


e«H i—i


P L 3 x: 3 x:


S-. S3


i? X 0


O O


CL


«


u 53 o o o o


a, &< p 13 O CL O, 13 O H. Oi


h 13


CLpH T3 O


°


c


13 O


GQ

O


CL


a
o


r -a


cu


12. I. 1961. 1 — 1 2 — — — — —
17. I. 1961.
22. I. 1961.
2 —


1
11
2



1


._.



_-


1
27. I. 1961.
12. II. 1961.



2
3
1



1 —

i

2

— —
25. II. 1961. 1 2 — — — — 6 — — — 3
Ukupno uginulo
Total died
1 2 3 3 18 2 2 6 1 2 — 4




ŠUMARSKI LIST 9-10/1965 str. 9     <-- 9 -->        PDF

U vreme prskanja na stablima bora nalažene su i kolonije pagusenica
Diprion pini L. koje su se hranile iglicama oprskanim suspenzijama poliedara


T. pityocampa i A. čaja. Na njima nisu zapažene nikakve patološke promene.
U zaprecima na tretiranim stablima u kojima su bile obolele gusenice T. pityocampa
od poliedrije nalažene su larve Syrphidae, koje su se hranile obolelim
gusenicama. 10 ovih larvi skupljeno je i one su i dalje u laboratoriji hranjene
SI. 4. Uginule gusenice T. pityocampa na površini deformisanog
zapretka sa oprskanog stabla.
A nest of T. pityocampa on a sprayed pine tree showing the dead
larvae on the outside.


bolesnim gusenicama. Larve su se razvijale, oprele kokone iz kojih su izašla
imaga Melanostoma mellinum L., Syrphida, koje je determinisao dr. S. Glu ma
c na čemu zahvaljujem. Prema tome virusi T. pityocampa nisu patogeni
za pomenute larve Syrphidae.


ZAKLJUČAK


Ispitivanja osetljivosti gusenica T. pityocampa na virozna oboljenja vršena
su u laboratorijskim i terenskim ogledima. Laboratorijskim ispitivanjima utvrđeno
je da suspenzije poliedara N. sertifer, P. dispar i suspenzije granula P.
brassicae i H. cunea imaju mali uticaj na mortalitet gusenica T. pityocampa.
Suspenzija poliedara citoplazmatičnog tipa A. čaja, međutim, imala je visoku
patogenu moć prema gusenicama T. pityocampa. Preko 72% gusenica T. pityocampa
uginulo je sa simptomima poliedrije nakon hranjenja hranom oprskanom
suspenzijom poliedara A. čaja. U uginulim gusenicama nalaženi su poliedri,




ŠUMARSKI LIST 9-10/1965 str. 8     <-- 8 -->        PDF

Zapreci na neprskanim stablima bili su bele boje, kompaktni, gusto opredeni
i svetlucali su kada su na njih padali sunčevi zraci. Na površini takvih zapredaka
nisu se videle gusenice (si. 3). Iglice na granama oko svakog zapretka,
a još više na granama nešto udaljenijim, bile su potpuno obrštene. Za razliku
od ovoga zapreci na oprskim stablima izgledali su sasvim drugačije. Oni nisu


SI. 3. Zapredak sa zdravim gusenicama T. pityocampa sa neprskanog stabla.
A healthy nest of T. pityocampa from an unsprayed control tree.


duže vremena obnavljani, te se njihova unutrašnjost mogla lako videti, a bila
su i tamnije boje od normalnih. Iglice na granama oko samog zapretka, kao
i na ćelom stablu, bile su uglavnom pošteđene. Najkarakterističnije bilo je to
što su na zaprecima visile brojne uginule gusenice (si. 4), a u samim gnezdima
nalazio se manji broj gusenica na kojima su se zapažali simptomi bolesti. I
ovoga puta prilikom pregleda na terenu su fiksirane uginule gusenice, koje
su zatim pregledane u laboratoriji. Mikroskopskim pregledima u uginulim i
živim gusenicama nađene su promene u tkivima čije su ćelije bile pune poliedara.
Pregledima zapredaka na oprskanim stablima konstatovano je da se procenat
uginulih gusenica povećao u odnosu na procenat prilikom prvog pregleda,
i kretao se od 23 — 45%. Na površini i unutar zapredaka na netretiranim
stablima nisu nalažene gusenice uginule sa simptomima poliedrije.


386




ŠUMARSKI LIST 9-10/1965 str. 7     <-- 7 -->        PDF

i zatim suspenzijom poliedara gusenica uginulih od citoplazmatične poliedrije


A. čaja. Koncentracija suspenzije poliedara bila je oko 20 X IO6 pol/ml.
Prskanje šume sa stablima bora do 4 metra izvršeno je običnim leđnim prskalicama.
Oprskane parcele pregledane su jedanput mesečno na taj način što je
odabiran po jedan gusenični zapredak sa više stabala, koja su bila oprskana
´istom suspenzijom. Brojanjem gusenica na zapercima i u njima konstatovan
je broj živih i uginulih. Prilikom prvog pregleda na tretiranim stablima nalažene
su gusenice na površini zapredaka uginule od poliedrije, dok su gusenice
unutar zapredaka izgledale zdrave. Zaperci na trtiranim stablima razlikovali
su se od zapredaka na netretiranim, jer su bili nešto tamnije boje i manje
SI. 2. Štete na grani bora u vreme oglednog prskanja.
The damage visible on the pine branch at the time of spraying.


kompaktni. Prema Grison-u i Vago-u (1959) razlog promene izgleda
zapredaka je u tome što obolele gusenice prestaju da obnavljaju i opredaju
zapredak novim nitima. Prema rezultatima prvog pregleda procenat uginulih
gusenica mesec dana nakon prskanja bio je relativno mali i kretao se od 13
do 28% po zapretku. Međutim, tretirana su stabla bila samo neznatno oštećena
za razliku od netretiranih u kontroli na kojima je znatan deo grana bio
obršten. Razlog tome je što su gusenice na prskanim stablima usled razvoja
bolesti počele da gube apetit. Mikroskopskim pregledima gusenica koje su
fiksirane na terenu konstatovane su patološke promene u tkivima srednjeg
creva u čijim ćelijama su nalaženi poliedri.


Drugi pregled prskane parcele na isti način kao i prvi put izvršen je 15.
novembra 1961. godine tj. dva meseca nakon prskanja. Već su se na prvi
pogled jasno videle razlike između oprskanih i kontrolnih neprskanih stabala.


385




ŠUMARSKI LIST 9-10/1965 str. 6     <-- 6 -->        PDF

poliedri, dok su dve uginule od bakterioza. U kontroli je uginula jedna gusenica
od poliedrije i dve usled napada bakterija. Podaci ovih ogleda pokazuju
da su poliedri iz gusenica T. pityocampa patogeni za gusenice A. čaja. Leptiri
izašli iz lutki porektlom od gusenica A. čaja inficiranih suspenzijama A. čaja
i T. pityocampa bili su nenormalnog izgleda (si. 1). Ovi leptiri nisu mogli da
isprave krila, pipci su im bili smotani, a hodanje otežano. Njihovom disekcijom
konstatovano je da su jajnici ženke bili normalno razvijeni, puni jaja u kojima
se nisu mogle konstatovati poliedarne inkluzije. Unutraišnjost ovih leptira je
bila prepuna poliedara. Potomstvo leptira koji nisu imali pomenute znake
bolesti, počelo je ginuti od poliedrije već 2 — 3 dana nakon piljenja. Ovo ukazuje
da bi širenju virozncg oboljenja u prirodi više doprineli leptiri, koji nisu
imali jasne znake bolesti. Slični znaci bolesti zapaženi su i na leptirima T.
pityocampa. U laboratorijskim uslovima kod ove vrste nije dolazilo do polaganja
jaja, te je bilo nemoguće pratiti zdravstveno stanje potomaka takvih
leptira.


3.
Dejstvo istih suspenzija poliedara na različite stupnjeve starosti gusenica
7\ pityocampa
Ogledi su postavljeni na gusenicama T. pityocampa, koje su 1961. godine
donesene iz šuma u okolini Kopra i Sežane. Po dva zapretka s gusenicama
trećeg, četvrtog i petog stupnja starosti stavljana su u kaveze u kojima su
četiri dana hranjene iglicama bora oprskanim suspenzijama poliedara T. pityocampa
i A. čaja, koncentracije oko 30 X IO7 pol/ml, a zatim netretiranom hranom.
Prema dobijenim podacima gusenice trećeg stupnja počele su ginuti od
poliedrije 10 dana nakon infekcije. Poslednje gusenice u ovom ogledu uginule
su 50 dana nakon infekcije. U svakoj pregledanoj uginuloj gusenici nađeni su
poliedri. Gusenice u kontroli bile su zdrave za ćelo vreme trajanja ogleda.


Gusenice T. pityocampa četvrtog stupnja bile su otpornije od onih u trećem
stupnju na infekciju istim suspenzijama poliedara. One su počele ginuti od
poliedrije 20 dana nakon infekcije i dok je među gusenicama trećeg stupnja
25 do 40 dana nakon infekcije uginulo oko 90% gusenica, dotle je 40 dana
nakon infekcije među gusenicama četvrtog stupnja uginulo oko 50% gusenica.
Poslednje gusenice su uginule 70 dana nakon infekcije. Gusenice u kontroli
bile su zdrave i oprele su kokone.


Najotpornije prema pomenutim suspenzijama bile su gusenice petog
stupnja starosti, jer je 77,2% inficiranih gusenica uginulo, dok je ostatak opreo
kokone. U kontroli su gusenice bile zdrave.


Podaci napred navedenih ogleda su pokazali da otpornost gusenica T. pityocampa
prema poliedriji raste sa starošću.


II. REZULTATI POLJSKIH OGLEDA
Ogledno suzbijanje gusenica T. pityocampa izvršeno je od 13. do 15. septembra
1961. godine u šumi Debeli Hrib u mestu Crnotiče blizu Kopra kada
su gusenice bile, uglavnom, u trećem larvenom stupnju. Tada je prisustvo
gusenica na stablima jasno primećivano po izuvijanim i suvim glavnim nervima
pojedenih iglica (si. 2). Napadnuta stabla bora prskana su suspenzijom
poliedara gusenica T. pityocampa uginulih od poliedrije u prirodnim uslovima




ŠUMARSKI LIST 9-10/1965 str. 5     <-- 5 -->        PDF

nicama A. čaja izvedeni su ogledi infekcije gusenica A. čaja suspenzijom poliedara
uginulih gusenica T. pityocampa.


2. Osetljivost gusenica A. čaja na poliedriju gusenica T. pilyocampa
Po 20 gusenica A. čaja četvrtog stupnja starosti nakon pola dana gladovanja
hranjeno je tri dana lišćem kupusa oprskanim suspenzijama poliedara


T. pityocampa i A. čaja različitih starosti, koncentracije oko 30 X 166 pol/ml,
a zatim do završetka ishrane netretiranim lišćem. Svaki drugi dan su skupljane
i pregledane uginule gusenice. Prema rezultatima u tabeli 2 suspenzije poliedara
poreklom iz A. čaja različite starosti nisu imale znatnijeg uticaja na
mortalitet inficiranih gusenica. Poliedri izdvojeni iz uginule ženke A. čaja bili
su patogeni, jer su sve gusenice inficirane ovom suspenzijom uginule od poliedrije.
Od 20; uginulih gusenica A. čaja hranjenih hranom tretiranom suspenzijom
poliedara T. pityocampa od prirodno uginulih gusenica u 18 su nađeni
SI. 1. A. čaja ženka (gore lovo) i mužjak (gore desno).
Deformisani leptiri poreklom od inficiranih gusenica.
Dole leptir normalnog izgleda.
A. čaja female (top left) and male (top right) moths
emerged from pupae of infected larvae showing deformity.
The normal moth is seen below.




ŠUMARSKI LIST 9-10/1965 str. 4     <-- 4 -->        PDF

MATERIJALI I METOD RADA


Zapreci sa gusenicama borovog četnika (T. pityocampa), koje su iskorišćene
u laboratorijskim ogledima, skupljeni su na borovima u okolini Sežane i dopremljeni
u laboratoriju 20. decembra 1960. godine. U 1961. godini zapreci su doneseni
iz Sežane, Kopra i okoline Mostara. Poljski ogledi na suzbijanju T. pityocampa
virusima postavljeni su u mestu Crnotiče blizu Kopra 1961. godine.
Ispitivanja patogenosti virusa nekih insekatskih vrsta na T. pityocampa u laboratoriji
vršeno je u entomološkim kavezima i staklenim posudama, koje su bile
zatvorene filtarpapirom. Gusenice su inficirane hranjenjem 2 do 3 dana grančicama
crnog bora oprskanim suspenzijama poliedara. Temperatura u sobi u
kojoj su ogledi izvođeni kretala se od 15° — 25° C. Gusenice u ogledima pregledavane
su svaki drugi dan, pa su skupljane uginule i utvrđivan uzrok uginuća.
Poljski ogledi pregledani su jednom mesečno tako što su zapreci pregledani
spolja i iznutra i ubeležavan je broj živih i uginulih gusenica.


I. REZULTATI LABORATORIJSKIH PROUČAVANJA
1. Osetljivost gusenica T. pityocampa na viroze nekih insekatskih vrsta
Pregledom nekoliko stotina zapredaka T. pityocampa u decembru 1960. godine
nisu nađene uginule gusenice od poliedrije. Zbog toga je pokušano da se
izazove virozno oboljenje od kojeg gusenice T. pityocampa oboljevaju u prirodnim
uslovima. Gusenice T. pityocampa četvrtog stupnja starosti hranjene su
oprskanim iglicama bora suspenzijama poliedara nuklearnog tipa dobijenih iz
gusenica Porthetria dispar L. i pagusenica Neodiprion sertifer Geojjr., zatim
suspenzijom citoplazmatičkog tipa poreklom iz gusenica Arctia čaja L. i suspenzijama
granula poreklom iz gusenica Hyphantria cunea Drury i Pieris brassicae
L. Koncentracije suspenzije poliedara bile su približno 200 X IO7 pol/ml.
Provereno je da su sve upotrebi jene suspnzije poliedara i granula bile vrlo
patogene za svoje izvorne domaćine. Po 25 naoko zdravih gusenica T. pityocampa
u svakoj varijanti hranjeno je 48 sati za koje vreme je tretirana hrana
pojedena. Sveza netretirana hrana davana je gusenicama svaki drugi dan kada
su skupljane i pregledane uginule gusenice. Rezultati ovog pregleda nalaze se
u tabeli 1 iz kojih se vidi da su korišćeni virusi izuzev virusa dobijenog iz
gusenica A. čaja imali slab uticaj na razvoj poliedara gusenica T. pityocampa,
jer se većina gusenica koje su hranjene hranom tretiranom ovim virusima
normalno razvijala i oprela kokone. Izvestan broj gusenica je uginuo usled
napada bakterija i drugih nepoznatih razloga. Gusenice inficirane suspenzijom
citoplazmatičnih poliedara A. čaja ginule su sa simptomima poliedrije. U ovoj
varijanti kokone je oprelo 5 gusenica od kojih su u kokonima dve uginule od
poliedrije, dok su iz 3 kokona izašli leptiri. Iz većine kokona u ostalim varijantama
su izašli leptiri. Prema ovim podacima poliedrija A. čaja bila je vrlo
patogena za gusenice T. pityocampa, jer je preko 72" o gusenica inficiranih ovom
suspenzijom uginulo od poliedrije. Mikroskopskim pregledom nalaženi su u
uginulim gusenicama poliedri, koji su po obliku bili vrlo slični poliedrima A.
čaja, ali je u njima bilo i poliedara identičnih sa poliedrima prirodno uginulih
gusenica T. pityocampa od poliedrije. Ovo ukazuje na to da se virusi A. čaja
umnožavaju u inficiranim gusenicama T. pityocampa paralelno sa specifičnim
virusima ove vrste .Da bi se utvrdila patogenost virusa T. pityocampa na guse




ŠUMARSKI LIST 9-10/1965 str. 3     <-- 3 -->        PDF

ŠUMARSKI LIST


SAVEZ INŽENJERA I TEHNIČARA ŠUMARSTVA I
DRVNE INDUSTRIJE HRVATSKE
GODINA 89 RUJAN — LISTOPAD GODINA 1965.


UPOREDNA ISPITIVANJA OSETLJIVOSTI GUSENICA
THAUMATOPOEA PITYOCAMPA SCHIFF NA SPECIFIČNO
VIROZNO OBOLJENJE I VIROZE NEKIH INSEKATSKIH VRSTA


CIRIL SIDOR


Pasterov zavod Novi Sad
Direktor: Prim, dr Milan Nikolić


UVOD


Od svih grupa virusa najmanje su proučavani virusi insekata. Međutim
poslednjih desetak godina njihovome proučavanju se pridaje više pažnje, pa
se i o ovoj grupi virusa svakim danom saznaje sve više.


Među najvažnija pitanja, koja se u insekatskoj virusologiji proučavaju
spada i pitanje specifičnosti virusa. Ovo pitanje je od neobično važnog teorijskog
i praktičnog značaja. Ranije se smatralo da su virusi insekata strogo
specifični za određenu vrstu, dok se u novije vreme sve više javljaju radovi,
koji dovode do zaključka, da neki insekatski virusi nisu strogo specifični
(Smith i Xeros /1953/, Gersenzon /1956/, Veber /1958/, Si dor
/1959/). Za praksu je od neobične važnosti proučavanje specifičnosti insekatskih
virusa s obzirom na mogućnost njihove primene u suzbijanju prenamnoženih
štetnih insekata.


Poliedarno virozno oboljenje T. pityocampa opisao je V a g o (1953), a citopalotoška
proučavanja izvršio je Xero s (1956). Androi ć (1957) je konstatovao
da gusenice ove štetočine kod nas u prirodnim uslovima oboljevaju i
ginu od poliedarnog viroznog oboljenja. Isti autor navodi da poliedrija kod
ove vrste štetočine nema onaj značaj kao što je to slučaj sa poliedrijom Porthetria
(= Lymantria) dispar L., jer ona kod T. pityocampa nema tako odlučnu
ulogu u smanjenju broja prenamnoženih gusenica. Rezultati radova francuskih
istraživača (Griso n i Vag o /1959/; Griso n /1960/) poslednjih nekoliko
godina potvrdili su da se gusenice T. pityocampa mogu uspešno suzbijati
virusima.


U ovome radu izneseni su rezultati laboratorijskih i poljskih ispitivanja u
periodu od 1960. do 1962. godine.


Za vreme rada na ovom zadatku Pasterov zavod je dobio novčanu pomoć
od Savezne uprave za zaštitu bilja u Beogradu, Sekretarijata za šumarstvo SR
Bosne i Hercegovine i Gozdnog gospodarstva u Kopru i Postojni.


381