DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 7-8/1964 str. 15 <-- 15 --> PDF |
Prema tome uzrok nestajanju šuma i postanku degradiranih površina Mediterana treba tražiti u analizi privredne djelatnosti pašnjačkog gazdinstva sitnom stokom. U svakoj mediteranskoj zemlji postoji određeni procenat sitne stoke ovaca i koza, kojima se uvijek pridružuje izvjestan broj krupne stoke (iz razloga kojega smo naprijed spomenuli). Prema tome i ovca kao i svaka stoka mora da ima udjela u procesu degradacije. Ako ispitamo areale ishrane pojedinih vrsta stoke onda se može utvrditi slijedeće (ispitano na području Dalmacije): 1. Otvorene degradirane šume ovce i koze, često i goveda u zajedničkom stadu 2. Otvorene šikare i niske šume ovce i koze, često i goveda u zajedničkom stadu 3. Zatvorne šikare bjeloga graba ili makije koza 4. Šikare i niske šume na kamenitim površinama koza 5. Rijetki šibljaci: paliuretumi, juniperetumi i drugo ovce i koze u zajedničkom stadu 6. Ciste kamenjare svih tipova bez šumske vegetacije ovce i goveda 7. Gusti šibljaci koza 8. Visokoplaninski pašnjaci iznad gornje granice šuma ovce i goveda U gornjem pregledu, tipovi vegatacije 1—7 koji služe kao baza za ishranu pojedinim vrstama stoke nisu ništa drugo nego intermediarni degradacijski stadiji u jednom procesu regresije vegetacije i degradacije tla, koji je obično počeo u jednoj klimatogenoj šumskoj zajednici, a završava se sa čistim kamenim supstratima bez vegetacije ih erodiranim površinama u pokretu također bez vegetacije. Površine na kojima se danas ovca i koza zajednički ishranjuju razvojem regresije vegetacije i napredovanjem degradacije tla konačno će iskorištavati samo ovca. Jedino na visokoplaninskim pašnjacima iznad gornje granice šuma (tip 8) dolazi redovito samo ovca ili sa govedima. Ovca ne može jedino fizički da nastupi na jako kamenitim krševitim površinama. Iz gornjega slijedi, da se koza i ovca u svom destruktivnom, a i privrednom djelovanju dopunjuju aktuelno u zajedničkom stadu na odgovarajuće obraslim šumskim površinama, a historijski sukcesivno na goletima i kamenjarima (izuzev visokoplaninske pašnjake) na kojima je nakon likvidacije zajedničkog stada ostala, uslijed nestajanja krmne baze za kozu, samo ovca. Zajedničko stado ovaca, koza i goveda, uvijek se nužno formira na određenom stepenu degradacije šumske vegetacije i koje najintenzivnije, ali i najneracionalnije iskorištava travni i šumski pokrivač. Međutim proces regresije vegetacije u prirodnom arealu šuma nije počeo djelovanjem ni koze ni ovce. Koza i ovca su mogle jedino da onemoguće pri |