DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 9-10/1962 str. 57 <-- 57 --> PDF |
»The concept of sustained yield, which has come to us from Europe in pure and simple form, needs drastic revising to be useful in the United States. It can be interpreted meaningfully only for the longer stretch, and even the not statically, as we can infer when we study the economic trend« (str. 310). Ovakav zahtjev autora rezultira i iz shvaćanja o neminovnosti konjunkturskih cikličnih kriza, kod čega se šumsko gospodarstvo jednako kao i ostale privredne grane mora prilagodavati nestabilnosti privrednog života. To dosljedno dovodi do povećanja etata u periodu konjunkture a smanjivanje u periodi depresije. Naravno, sa stanovišta planske privrede, koja eliminira cikličnost privrednih kriza, ovaj zahtjev nema opravdanja. U svojoj aluziji na tekovine evropskog šumarstva kao i na njegov budući razvoj autor iznosi slijedeće konstatacije i -preporuke: Kad su objavljeni klasični udžbenici za uzgajanje šuma, Evropa je još imala velike rezerve radne snage, koja je bila toliko jeftina, da se s njom moglo ne samo gospodariti sa šumama nego i voditi ratove. Ta su vremena prošla. Opstanak šumakog gospodarstva kao privredne grane zavisi velikim dijelom od toga, da li će se pronaći metode, pomoću kojih bi se proizvodila dobra bez potrebe da u toku procesa prelaze iz ruke u ruku i stalno prenose ovamo i onamo. Drugim riječima, budućnost šumarstva s gledišta ekonomike leži u uvjetima hitnog i potpunog mehanizovanja produkcije. Ako to ne uspije, onda šumama preostaje samo funkcija zaštite prirode, ekonomije vodom i rekreacije, (str. 321). Današnje je stanje takvo, da ne samo primarna industrijska prerada nego i čitava šumska privreda s izuzetkom fabrikacije celuloze i vještaekih ploča boluje od akutnog oboljenja, koje se ukratko može definirati: niska produktivnost rada. Ona se je u šumskoj privredi Amerike za prva četiri decenija ovog stoljeća (1899—1939) povećala tek za nekih 2%, što praktički znači, da je ostala na jednakoj razini. Međutim druge privredne grane u tom istom vremenskom intervalu ukazuju upadljiv progres, koji se kreće u prosjeku od 113"/o. U djelu se iznose podaci za neke privredne djelatnosti: šumska privreda -2a/o proizvodnja kože 32,:´/o „ živežnih namir nica 52%> „ željeza ... . 100´Vn tekstila . . . 118,;´/o „ papira ... . I33*/o kemijska industrija ... . 17(F/o tiskarstvo 244,;i/o saobraćajne instalacije . . . 285´;7o proizvodnja ulja i ugljena . 335,;Vo duhanske prerađevine . . . 488´Vo Kad se ovakva konstaticija može postaviti u Americi, gdje je u šumskoj privredi angažovano razmjerno malo radne snage (prema računu prof. Duerra izuzev radova oko sječe i izrade otpada tamo na jednog inženjera 6.000 a na jednog radnika 2.400 ha), onda je ona kudikamo akutnija u zemljama Zapadne Evrope, gdje šumska privreda zaposluje daleko veći broj radne snage. U četvrtom se dijelu: »Zakoni i uredbe « (poglavlje 24-28) obrada odnosi na pravno stanje u Sjedinjenim Američkim Državama s naročitim osvrtom, koliko današnje državne pravne norme djeluju na šumsko gospodarstvo. Za našu je stručnu javnost ovaj dio od manjeg interesa, pa ga stoga u ovom razmatranju ispuštamo. U petom dijelu »Planiranje u šumarstvu « (poglavlje 29-33) iznosi autor podatke o svjetskom šumskom gospodarstvu tj. statističke materijale o raspodjeli šumskih areala, drvnih zaliha i intenzitetu proizvodnje. Tu su uz analizu ^specifičnosti tropskih i umjerenih geografskih pojaseva dodani i najvažniji podaci iz međunarodne trgovine. Autor razmatra i obzire prema općim društvenim interesima, koji se kod postavljanja planova moraju uvažavati, a to u daljnjoj konzekvenciji znači uvažavanje potreba korisnika na materijalnim i imaterijalnim vrijednostima šume. U zaključnom (33) poglavlju autor analizira privredne planove i programe u SAD od 1876. naovamo te iz njih izvodi najvažnije kompleksne ekonomsko-tehničke probleme današnjice. Kod toga mu je osnovno pravilo: Treba stalno imati pred očima, da ekonomski problemi šumskog gospodarstva nisu samo problemi jedne privredne djelatnosti nego čitavog naroda (a). Mi premalo poznajemo fizikalne i psihološke osnove šumarske ekonomike te ne znamo, koje su nam sve mogućnosti dane za poboljšanje biološke i tehničke proizvodnje (b). Premalo poznajemo i svojstva drveta kao i načine, pomoću kojih se ta svojstva mogu određivati i mjeriti (c). Šumsko je gospodarstvo u svojoj suštini premalo poznato široj javnosti ,a tome je glavni razlog u okolnosti, što se važnost šume ne može izraziti unovcu (d). Postoji krivo mišljenje, da šume imaju važnost samo kao rezervoari drveta (e). Mnoge su šume još uvijek nepristupne, pa se na otvorene 351 |