DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 9-10/1962 str. 4 <-- 4 --> PDF |
zivna agrotehnika) i istodobne intenzivne nege i zaštite zasada (intenzivna sil vikultura) podrazumevajući ovde i upotrebu selekcionisanog, a pre svega na bolesti otpornog, sadnog materijala drveća brzog rasta, pogodnog za ovakav način biljne proizvodnje. Pronađene su ili stvorene nove sorte, hibridi i klonovi drveća bržeg rasta, otporne na bolesti; primena mehanizacije došla je do punog izražaja u obradi zemljišta i drugim radovima u plantaži; upotreba mineralnih đubriva na bazi rezultata pedoloških analiza zemljišta i planirane proizvodnje postaje oba vezna praksa. Dok se prosečni godišnji prirast (proizvodnja) u našim očuvanim prirodnim šumama (šumama klasičnog uzgoja) kreće između 3 i 4 m´Vha, u ophodnji najčešće od 80—120 godina, prosečni godišnji prirast u savremenim plantažama topola kreće se od 20—30 m3/ha i više u ophodnji od 10—15 godina, što sve zavisi od intenziteta gazdovanja, agrotehnike i cilja gospodarenja. Samo ovo upoređenje govori da se u plantažnom uzgoju može proizvodnja (prirast) povećati i do 10 puta u poređenju sa prosečnom proizvodnjom u klasičnim šumama na istom terenu, i to za mnogo kraće vreme, što je sa ekonomske tačke gledišta proizvodnje drveta kao industrijske sirovine veoma važan faktor. Prednosti intenzivne plantažne proizvodnje drveta su u sledećem: — Proizvodnja velike mase drveta se koncentriše na relativno maloj površini (u odnosu na prirodne šume) i time se smanjuju mnoge radne operacije i kategorije troškova po jedinici proizvoda. — U plantažnoj proizvodnji dolazi do pune primene mehanizacija radova. Teški radovi, kao što je krčenje panjeva i duboka obrada zemljišta, vrše se mašinama. — Plantaže se podižu u područjima sa povoljnijim komunikacionim prilikama ili se saobraćajnice mogu lakše izraditi, pa sve to utiče povoljno na troškove transporta koji za drvo, kao voluminoznu robu, predstavljaju redovno najveći iznos u ukupnim troškovima proizvodnje, a često i limitirajući faktor proizvodnje. — Plantažna proizvodnja se lakše i brže prilagođava potrebama tržišta, radi kratkoće ophodnje. U slučaju da vrsta drveta ili Sortiment prestaje biti konjunkturan, moguća je lakša i brža preorijentacija na drugu vrstu, drugi Sortiment ili na drugu biljnu proizvodnju, što je u prirodnim šumama veoma teško. U kombinaciji sa poljoprivrednim kulturama, plantažna je proizvodnja drveta ekonomičnija, naročito ako je još kombinovana i sa tovom stoke. Tako organizovana proizvodnja »drvo — meso« uz vraćanje stajnjaka plantažama, predstavlja biološko, tehničko i ekonomsko zatvaranje kruga visoke biljne proizvodnje, izuzetne rentabilnosti. — Naše geografsko klimatske prilike i društveni odnosi omogućuju podizanje plantaža topola na kontinuiranim velikim površinama, što je za stvaranje tržnih viškova traženih proizvoda, kako za unutrašnje, tako i za vanjsko tržište, od velike prednosti. — Tereni gde je poljoprivredna proizvodnja nesigurna, kao što su povremeno plavna područja (»forlandi«) ili gde je nivo podzemne vode često visok, mnogo racionalnije i sigurnije će biti korišćeni za intenzivnu proizvodnju to |