DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 9-10/1962 str. 28 <-- 28 --> PDF |
a) Genetski nerazvijena tla Genetski nerazvijena atipska tla nalazimo duž obala gornjeg toka Save (iznad Rugvica) i duž cijelog njenog korita u najužem pojasu. Izgrađena su najčešće od šljunka i pijeska. Tip je profila (A)-C. Tanki humusni (A)-horizont najčešće je erodiran ili zatrpavan novim taložinama. Kemijsko je trošenje slabo. U sušnim periodima podzemna voda padne duboko. Šumska vegetacija obično ima samo pionirski karakter, a izgrađena je pretežno od vrba i domaćih topola. Slična tla nalaze se duž Posavine uz vodotoke na glinenim i muljevitim sedimentima. Ukoliko podzemna voda stagnira najvećim dijelom godine blizu površine, razvijaju se tla profila (A)-G tipa. U protivnom nalazimo tla (A)-C tipa. Produktivna sposobnost ovih posljednjih naročito je velika. b) Genetski razvijena tla Genetski razvijena tla dijele se na tla sa velikim i tla sa malim oscilacijama podzemne vode, kod kojih se njena razina nalazi najveći dio godine iznad 80 cm. 1) Tla sa velikim oscilacijama podzemne vode. Na ogromnim površinama Posavine razvijena su na glinenim i ilovastim postidiluvijalnim i diluvijalnim sedimentima centralnog i priterasnog područja močvarna tla, koje Gračani n označuje kao mineralno močvarna i mineralno-organogena močvarna tla. Na području Lonjskog i Mokrog polja opisao ih je Kurtagi ć (10) kao hidromorfna bazenska glejna tla, te ih dijeli na karbonatna i nekarbonatna. Š u- mako v (12) ih opisuje kao livadno-šumska aluvijalna tla. Najveću ulogu u genezi i dinamici ovih tala ima podzemna voda. Profil izgrađuje A-horizont sa 4—8% humusa. Na njega se nadovezuje glineni ili ilovasti mineralni horizont prošaran sivoplavim redukcijskim i žutosmeđim, oksidacijskim pjegama. Procentni odnos ovih morfoloških znakova ovisi o stupnju hidrogenizacije. Obično sa porastom dubljine raste stupanj vlažnosti, pa redukcijski procesi preotimaju sve veći mah. Slijed ovih horizonata, koji postepeno prelaze jedan u drugi, može se označiti kao Goxi, Gox2 itd. Najčešće se tek na većim dubinama javlja redukcijski horizont gleja (Gr.). Ukoliko u prvom, površinskom Goxi- horizontu procesi oksidacije posve dominiraju, označuje se kao (B)-horizont. Fizikalna, kemijska i biološka svojstva ovih tala najčešće su zbog glinene teksture i prekomjernog stupnja vlažnosti nepovoljna. Fiziološki profil je plitak. Bolja svojstva imaju podtipovi koji sadrže vapno. 2) Tla sa malim oscilacijama podzemne vode. U najdubljim depresijama centralnog i priterasnog područja, gdje se podzemna voda najvećim dijelom godine nalazi iznad 80 cm, razvijena su mineralno močvarna -glejna tla kod kojih je redukcijski horizont gleja iznad 80 cm, te omeđuje fiziološki profil. Sadržaj humusa u A-horizontu prelazi 10%. Humusno glejna tla tresetnog karaktera, razvijena u Podravini, nisu zastupana u Posavini (izuzev malih površina u Zibu kod Vrbanje). Tip profila je Ai-Goxt-Gr. U kemijskom pogledu dijele se na karbonatna i beskarbonatna. B. Terestrična tla Na povišenim terenima, gredama, koji su izvan domašaja poplave, a nisu ili su slabo utjecana podzemnom vodom, razvijena su u posavskoj ravnici parapodzoli (pseudoglejna) tla, koja se po svom prostranstvu nalaze odmah iza mi |