DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 7/1962 str. 42 <-- 42 --> PDF |
zuljkaste terene, a gorski humusni podzoli da dolaze u gorama do visine oa kojih 1.000 m. Smeđa šumska tla su najraširenija šumska tla. Najviše ih ima u visinama između 500—1000 m. Siva šumska tla manje su zastupana i dolaze u visinama od 300—1000 m. Cernozemni obuhvataju nizine do kojih 300 m, a slinovatke brežuljkaste terene do 500 m. Rendzine se nalaze na vapnenim i đolomitnim podlogama u visini od 250—2000 m. Glejna tla nalaze se u udolcima, u nizinskim šumama i po brežuljkastim terenima a tresetna u nizinama od 100—300 m. ili u gorskim predjelima iznad 700 m. Slanice pridolaze u nizinskim predjelima od 100—300 m. Posebnu pažnju zaslužuje poglavlje u odnosu šumskih tala prema skupinama šumskih tipova, odnosno prema šumskim pojasevima. Pojas nizinskih šuma stere se u visini od 100—300 m, a zauzimlje brezove i johove šume, šume vrba, hrastova, jasena i brijesta. Tu se nalaze skupine šumskih tipova: Betuleto-Alnetum, Betuleto-Quercetum, Querceto-Pinetum, Salicetum, Fratineto- Alnetum, Querceto-Fraxinetum i Ulmeto-Fraxinetum, Tu su glavni tipovi tala glejevi, oglejena tla i tresetna tla. Većinom su to glinasta, ilovasto-glinasta do ilovasta tla. U tom području srednja god. temperatura iznosi 8—11° C, a oborine 500—650 mm. Pojas nizinskih lužnjakovih šuma nalazi se u visini od 150—300 m. Ondje je srednja godišnja temperatura 9—11° C, a oborine 500—600 mm. U tom području dolaze skupine šumskih tipova: Carpineto- Quercetum, Querceto-Cornetum i Fageto. Quercetum. Ondje prevladavaju smeđa šumska tla, srednji podzoli, pseudopodzoli, černozemi ili rendzine. Brežuljkaste šume zapremaju pojas u visini od 300—500 m, s prosječnom temperaturom od 6,5—8,8° C i oborinama od 600— 750 mm. Ondje prevladavaju: Fageto- Quercetum, Querceto-Fagetum, Fagetumquercinum, Fagetum pauper i dr. Glavni su tipovi tala blagi i srednji podzoli s umjerenim stepenom oglejenja. Dolaze ondje rendzine, glejna tla, glejni podzoli i pseudopodzoli. Pojas bukovih šuma nalazi se u visini od 500—750 m. To je područje sa srednjom god. temperaturom od 5,5—7,5"° C i obori nama od 700—900 mm. Glavne sastojine čine: Fagetum typicum i Fagetum pauper, a manjim dijelom Abie o-Fagetum. Glavni tipovi, jesu žuta šumska tla sa manjim otocima blagog do srednjeg podzola. Pojas nižih gora zaprema položaj od 750—1000 m visine. Ovdje je srednja godišnja temperatura zmeđu 4—6° C, a oborine od 700—1000 mm. Glavne sastojine čine Fageto-Abietum, Fagetum-abietinopiceosum. Glavni tip tala jesu razna silikatna rastresena tla, kao i razni tipovi rendzina na trošinama vapnenaca i dolomita. Djelomično dolaze siva šumska tla, i:^..idsiu poazoL, Kao * glejna i tresetna tla. Pojas viših gora zaprema položaje iznad 1000 m, a doseže i do 2000 m. Ondje je srednja god. temperatura od 1—4° C, a oborine od 1300—1400 mm. U tom pojasu prevladavaju šmrčeve šume. Osim tipičnog Piceetum pridolaze Abieto-Piceetum Sorbeto-Piceetum, Acereto-Piceetum, a u najvišim položajima na granici šuma razvit je Mughetum. Glavni tipovi tala ondje su humusni podzoli, gorska glejna i tresetna tla, te lokalno siva šumska tla. Na vapnencima i dolomitima pojavljuju se renazme. Zaslužuje pažnju i rječnik termina iz oblasti pedologije razjašnjen s ruskim i njemačkim terminima. Od interesa je također i popis čeških i slovačkih naziva tipova tala, kao i nekih drugih stručnih pedoloških termina. Glavni dio Atlasa odnosi se na prikaz profila osnovnih tipova šumskih tala u ČSSR. Prikazano je 88 takvih profila. Profili su obojeni naturalnim bojama i grafički objašnjeni s obzirom na širinu horizonata. Za pojedini profil doneseni su opći podaci o ekološkim prilikama dotičnog lokaliteta, kao i o dotičnoj skupini šumskog tipa. Prikazana je morfologija profila raščlanjena po horizontima. Tabelarno su prikazana fizikalna i kemijska svojstva pojedinih horizonata. Opisane su genetskoekološke karakteristike profila, kao i gospodarsko značenje dotičnog tipa tla. Opis profila zaprema 355 strana. Atlas ove vrste znak je dobro sređenih prilika u užoj struci. Pelišekov Atlas dokaz je velikog progresa na polju šumarske pedologije u ČSSR. Dr. A. Anić |