DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 9-10/1961 str. 42 <-- 42 --> PDF |
Prsni CN * IM (M * CO CM co co co o co o I oCM CM (M ^ CM 00 CO CO TF | co co promjer <* *~i* ""T 1 od-do cm 1 1 1 1 * co co 1 1 & 1 1 1 1 ci co 1 "H .—1 1-1 lH o co co ´"´ CM CM o Broj zaraženih borova 60 52 89 107 119 80 85 33 31 33 3« 40 5 2 8 6 2 2 = 795 Iz gornje tablice se vidi, da su najviše zaražena tanja tj. mlađa stabla (od 10—24 cm, odnosno i do 34 cm prsnog promjera). U upotrebljenoj literaturi 1, 2, 5) naprotiv stoji, da Trametes pini napada najviše stare borove, koji se, navodno, ne mogu braniti od ove gljive zbog manje sposobnosti izlučivanja smole. U prvom redu iz gornje tablice vidimo suprotno, tj. da ta konstatacija za naše prilike nije tačna, jer su najviše zaražena mlađa odnosno tanja borova stabla. S druge strane poznato je, da baš stariji borovi, koji su obično, odnosno normalno, deblji, obilno luče smolu (3, 4). To´ mi je poznato i iz vlastitog iskustva, kad sam vodio smolarenje na alep. boru (Brač, Korčula). Smola sprečava širenje micelija, ili onemogućava pristup zraka, a time i razviće gljive. Plodno> tijelo gljive Trametes pini ima oblik konzole ili kopita; veličine je 8—16 cm, iznimno i do 30 cm; svake godine povećava svoje dimenzije. Ova plodišta su s gornje strane tamnosmeđe boje, kao i kora starijih stabala alep. bora; sa donje strane (gdje se nalaze uglaste pore) plodno tijelo je svjetlije boje (žuto*smeđe ili žutocrvenkasto ili rđastosmeđe). Iz pora ispadaju spore, koje se rasijavaju putem vjetra najviše u jeseni. Na Marjanu nalazimo većinom manja plodna tijela (približno srednjeg promjera oko 8—10 cm, ali ima većih i manjih primjeraka); nalazimo ih većinom na donjim partijama debla. Na nekim stablima pronađeno je i po više komada ovih plodišta (10, a na jednom borovom stablu čak i 20 komada!). Prema podacima iz literature (1), karpofore se pojavljuju i 10—20 godina nakon infekcije. I ovo nam pokazuje, da su infekcije, naročito onih tanjih stabala alep. bora, morale uslijediti kod vrlo mladih biljaka odnosno stabalaca. Pošto je Trametes pini parazit rana, morale su nastati u tom stadiju razvoja razne povrede na stabalcima, preko kojih je gljiva ušla. VJEROJATNI UZROCI INFEKCIJE Plodna tijela se većinom nalaze u donjim partijama debla, najviše do prsne visine, i to često na mjestima gdje su kresane donje grane. Ovo kresanje grana na Marjanu vrši se zbog smanjenja opasnosti od šumskog požara i otvaranja vidika u park-šumi. Dakle, ovo je jedan od uzroka, koji omogućavaju infekciju, tim prije što smatram i tvrdim, da mlađa stabla nemaju toliko smole, da bi mogla s njom prekriti nastalu ranu i suzbiti parazita. Osim kresanja grana, koje štete vrši čovjek, vjerovatno postoje i drugi uzroci oštećivanja stabala. Tako. npr. prije drugog svjetskog rata na Marjanu su uzgajane srne, a koje se još i danas tu uzgajaju u većem broju negoli bi to bilo normalno. Za razne ozlijede borovih stabala (bilo rogovima ili grizenjem) moramo okriviti i srne. Štete od puhova, također su primjećene. |