DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 3-4/1961 str. 11 <-- 11 --> PDF |
broja stabala lako se može izračunati drvna masa za sječu. Ona u prosjeku iznosi oko trećinu drvne mase prije sječe. S obzirom na to, da se trećina drvne mase može posjeći u toku vremena prijelaza (Ts), godišnji etat je jednak kvocijentu drvne mase prije sječe i trostrukog vremena prijelaza (3Ts). Prosječno vrijeme prijelaza (Ts) za cijelu sastojinu računa se na temelju individualnih vremena prijelaza kako smo to´ objasnili u nekoliko prethodnih članaka (4). Preostaje, da utvrdimo´ broj godina, koji je potreban za produkciju stabala izabranog promjera u prebornoj šumi. Najsigurnije rezultate dat će — naravno — izbrajanje godova na panjevima takvih stabala. No mjesto tog postupka može se prosječna dob sječe utvrditi pomoću vremena prijelaza. Stariji su autori (Drassal, 1924, str. 593., De Coincv, 1926, str. 11) određivali prosječnu dob sječe na taj način, da su zbrajali prosječna vremena prijelaza u svim debljinskim stepenima, odnosno razredima, do dimenzije zrelosti. Tako dobivenoj sumi dodavali su još vrijeme, koje je potrebno, da stablo ispod taksacijske granice dođe u prvi debljinski stepen, odnosno razred. Tim računom dobivamo previsoke i nerealne dobi sječe, koje bi odgovarale D´Alvernvjevi m (1927) monstruoznim stablima (»1* arbre monstre«). Do dimenzije zrelosti dosegnu samo elitna stabla, dok su druga stabla u toku svog života uklonjena prirodnom ili umjetnom selekcijom. To se vidi iz slike 3. Na toj slici prikazana je krivulja starosti »monstruoznog stabla« i krivulja stvarne srednje starosti pojedinh debljinskih stepenova u prebornoj šumi. Tačka A označava srednju starost stabala poslije sječe u jednom debljinskom stepenu. Tačka B označava srednju starost stabala prije sječe u slijedećem višem debljinskom stepenu, dok tačka C označava srednju starost stabala u tom istom debljinskom stepenu poslije sječe. Vrijeme prijelaza je BD. Iz slike se vidi, da je BD veće od diferencije srednjih starosti CD. Crtkane linije označavaju stabla, koja se sječom vade, a crnom su bojom označena stabla, koja ostaju u sastojini poslije sječe. Iz slike se vidi, da prosječna dob sječe za stabla debljinskog stepena od 60 cm iznosi oko> 150 godina, dok bj se zbrajanjem prosječnih vremena prijelaza dobila starost »monstruoznog stabla«, koje u šumi ne postoji. Ako se prosječna dob sječe (A) želi odrediti pomoću vremena prijelaza, onda je: A = a + n Td U toj formuli (a) označava vrijeme, koje je prosječno potrebno, da stablo dođe u prvi debljinski stepen; (n) je broj debljinskih stepenova do »dimenzije zrelosti«; (Td) je prosječno vrijeme prijelaza stabala od (d) cm prsnog promjera. Ako na primjer prosječno vrijeme prijelaza stabala u debljinskom stepenu (60) iznosi 11 godina, onda se može uzeti, da treba 132 godine (12 X 11 godina), da stabla pređu 12 debljinskih stepenova, tj. da postignu prsni promjer od 60 cm. Uzevši u obzir oko´ 20 godina, potrebnih da jelove biljke dosegnu visinu od 1,3 metra, dobivamo dob sječe od oko 150 godina. LITERATURA: 1. D´Alvern y A.: Contre la Note 1883, Reuve des Eaux et Forets, Pariš 1927. 2. De Coincy.: Aide-Memoire de l´amenagiste, Pariš 1926. 3. Drassa l V.: Prebiralni gozd, Šumarski list, Zagreb 1924. |