DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 1-2/1960 str. 24 <-- 24 --> PDF |
Za istraživanja su uzeta samo zdrava stabla. Defektna stabla nisu uzeta u obzir, jer iskorištenje i gubici kod ovih stabala variraju ovisno o stupnju defektnosti, što se u svkom konkretnom slučaju mora posebno ustanoviti. Ukoliko se za određivanje učešća sortimenata defektnih stabala želi koristiti tablice sortimenata izrađene za zdrava stabla, podaci tabela se moraju reducirati prema stupnju defektnosti stabala u danom slučaju. Podaci se odnose na 91 stablo, debljine od 23 do 72 cm prsnog promjera. Najčešće su zastupljenea stabla srednjih debljinskih stepena. IV. METODA RADA A) Rad na terenu Obaranje stabala vršeno je sjekirom i ručnom pilom. Pazilo se da visina panja uvijek bude ispod 1/3 prsnog promjera stabla. To je važno zbog toga što drvna masa panjevine nije uzeta u obzir kod obračuna drvne mase stabala. Kod određivanja drvne mase modelnih stabala za sastav drvno-gromadnih tablica također se ne uzima u obzir drvna masa panja. Pored toga što se kod veće visine panja direktno gubi na drvnoj masi, pomiče se sredina prve sekcije stabla na više. Zbog velikog pada promjera u donjoj česti debla, osjetno se smanjuje srednji promjer prve sekcije, što znatno utiče na smanjenje drvne mase same sekcije i drvne mase stabla. Drvna masa stabala određena je metodom sekcioniranja. Kod sekcioniranja uzeta je u obzir samo drvna masa preko 7 cm promjera. Kako su grane na svim stablima bile tanje od 7 cm. praktički je kod sekcioniranja uzeta u obzir samo drvna masa deblovine. Na sredini svake sekcije, izmjeren je unakrsnim mjerenjem promjer s korom i izračunata drvna masa sekcija. Mjerenje srednjih promjera sekcija bez kore vršeno je na isti način kao i sekcija s korom, pa je izračunata drvna masa sekcija bez kore. 1. Sortimenti Okorana stabla su zatim prikrajana prema propsima JUS na slijedeće Sortimente: trupci za piljenje, rudničko drvo, te ogrijevno i celulozno drvo zajedno. Kod prikrajanja trupaca za piljenje nastojalo se po uobičajenom načinu izrade prikrojiti trupce na dužinu od 4 m uz dodatak nadmjere za potklis u iznosu od 10 cm na jednom kraju trupca. No zbog osobina stabala od ovog se zahtjeva ponekad moralo otstupiti, pa su prikrajani i duži i kraći trupci, tako da je prosječna dužina trupca s nadmjerom iznosila 4,28 m. U rudničko drvo prikrajana je tehnička oblovina srednjeg promjera 12 do 25 cm i dužine 1,5—7 m. Iz tehničke oblovine promjera 20 do 25 cm prikrajaju se i trupci za piljenje III. klase i rudničko drvo. Kod prikrajanja je uvijek cilj da se poluči što bolji financijski efekat, pa je obzirom na veću cijenu rudničkog drveta kvalitetnija tehnička oblovina promjera 20-^-25 cm prikrojena kao rudničko drvo, a ona lošijeg kvaliteta prikrojena je u trupce za piljenje, jer su kvalitetni zahtjevi kod trupaca za piljenje III. klase manji nego za rudničko drvo. Vršni dijelovi debla, koji zbog manjih dimenzija i lošije kvalitete nisu odgovarali tehničkim sortimentima prikrojeni su za celulozno i ogrijevno drvo. Ovako prikrojeni sortimenti evidentirani su za svako stablo posebno. 2. Gubici (otpad kod sječe i izrade) Racionalnoj eksploataciji je cilj da % iskorištene drvne mase u odnosu na totalnu drvnu masu bude što veći. Kod radova u eksploataciji šuma neminovno mora doći do gubitaka na drvnoj masi, ali treba nastojati da se oni svedu na najmanju moguću mjeru. |