DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 12/1959 str. 8 <-- 8 --> PDF |
shvatanja, a pošto je u pitanju i pravna norma koja je obavezna, i volju vladajuće klase. Zbog ovoga je i donošenje osnovnih pravnih propisa kojima se regulisu odnosi u šumarstvu, odnosno zakona o šumama od izvanrednog velikog značaja za svaku zemlju. Značajnije karakteristike predratnih pravnih propisa o šumama Pravni propisi o šumama koji su važili na području bivše Jugoslavije u prvoj deceniji njenog postojanja (1918—1928) bili su vrlo raznoliki, jer su stvarani u raznim državnim i zakonodavnim sistemima. U čitavoj toj deceniji i u šumarstvu, kao i u mnogim drugim područjima našeg privrednog i društvenog života, bilo je šest legislativnih područja. Iako je ovo predstavljalo znatnu smetnju normalnom privrednom razvoju zemlje, ipak je sa donošenjem jedinstvenih pravnih propisa o šumama išlo vrlo sporo. Izvršiti unifikaciju zakonodavstva o šumama u ono doba, s obzirom na dotadašnji različit istoriski razvoj pojedinih delova naše države, bio je vrlo težak posao. Ovaj posao se još komplikovao time što se radilo o jednom centralističkom regulisanju odnosa u šumarstvu, o jednom centralističkom zakonu, koji je na jedinstven način imao da reguliše često znatno različite šumsko-privredne odnose. Posle deset godina od stvaranja nove države i višegodišnjih diskusija o raznim projektima — Zakon o šumama je donet 21 decembra 1929 g. Iako je istorijat izrade i donošenja ovog zakona vrlo interesantan, mi se na njemu ovom prilikom nećemo zadržavati. Pomenućemo samo to, da je učešće šumarskih stručnjaka i njihovih stručnih organizacija u izradi niza projekata ovog zakona bilo izvanredno veliko. Zakon je rađen po uzoru na slične zakone nekih zapadnih zemalja i normirao je na jedinstveni način sve važnije odnose u šumarstvu. Unificirani način regulisanja odnosa u šumarstvu nije odgovarao ni tada raznolikosti šumsko-privrednih činioca i uslova u zemlji, a naročito ne dotadašnjem različitom društveno-ekonomskom i istoriskom razvoju pojedinih njenih delova. Ovo su uviđali i tvorci novoga zakona, naročito šumarski stručnjaci i naučnici koji su učestvovali u njegovoj izradi; ali u ondašnjem centralističkom državnom uređenju, razumljivo je, ovo se nije moglo izbeći. I pored želje onih koji su učestvovali u izradi zakonskih projekata da se jedinstveno pravno normira samo ono što je zajedničko za čitavu državu, a da se lokalne specifičnosti šumsko-privrednih odnosa naknadno regulisu dopunskim pravnim propisima — ipak je zakon zahvatio najveći delom i onu materiju koju je trebalo regulisati lokalnim i specifičnim propisima nižih organa (egzekutive). Usled ovoga je i zakon morao biti vrlo obiman, te je imao 189 članova. Docnije se kod primene nekih njegovih propisa nailazilo na krupne teškoće u pojedinim delovima zemlje. Usled jednoobraznog pravnog tretiranja formalno sličnih ali suštinski različitih šumsko-privrednih odnosa dolazilo je često do velikog nesklada između zahteva norme i stvarnog stanja. Zakon o šumama od 1929 g. pravno je učvršćivao postojeće šumsko-privredne odnose u zemlji i time izražavao shvatanje i volju vladajuće klase o potrebi održavanja, stabilnosti i trajnosti tih ´odnosa. Pravni okviri koji su stvoreni zakonom bili su dovoljno čvrsti da za račun privatnog eksploatisanja šumskog fonda kao celine ne dozvole pravilan ili brži razvoj obnove i gajenja šuma, širi i uspešniji razvoj šumskog fonda zemlje, kao i uvođenje savremenijih načina upravljanja i gazdovanja šumama. Centralističko i uniformno regulisanje vrlo brojnih i raznolikih odnosa u šumarstvu i statički karakter pravnih normi osnovna su obeležja predratnog zakona o šumama. Zakon je, što je i razumljivo, služio za sprovođenje u život određene šumsko-privredne politike, određenih shvatanja vladajućih krugova onoga doba o šumi i zaštiti njihovih ekonomskih interesa u šumskoj privredi (održavanje i učvršćivanje postojećih produkcionih odnosa). Kada govorimo o osnovnim karakteristikama zakona o šumama od 1929 g. mi ne gubimo iz vida i mnoge njegove pozitivne strane, kao što je, naprimer, legalizovanje izvesnih u nauci i praksi opšte priznatih načela pravilne šumsko |