DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 6-7/1959 str. 45 <-- 45 --> PDF |
Ako su na pr stabla alepskog bora na srednjem stojbinskom bonitetu zrela za smolarenje »na mrtvo« sa 15 cm prsnog promjera (35 godina starosti), a jedan turnus smolarenja traje (7 + 1) godina, i ako uređajno razdoblje iznosi 16 godina, tada je periodični debljinski prirast navedenog debljinskog stepena kroz proteklih 16 godina približno iznosio (15 : 35 X 16) t j . oko 7 cm ili vjerojatno nešto više, a taksaciona granica bi bila oko 7—8 cm. — Ustvari, taksaciona granica´ mora biti utvrđena ispitivanjem tečajnog debljinskog prirasta polazeći od prečn´ka sječne zrelosti, odnosno prečnika zrelosti smolarenja. Na ovaj način bi sa uređajnim elaboratom bila obuhvaćena sva ona stabla, koja za vrijeme uređajnog razdoblja treba da dođu na red za smolarenje ili kao proredni materijal »na mrtvo« ili kao materijal glavnog prihoda »na živo«, odnosno »na živo-na mrtvo«, kao i sva ona stabla, koja odmah treba obuhvatiti sa smolarenjem, jer su dozrela za smolarenje, a dolaze na red za sječu unutar smolarskog razdoblja. Na slabijim stojbinskim bonitetima taksaciona granica bit će niža nego na boljim bonitetima, kod iste vrste borova. Na izvjesnim slabim bonitetima, gdje su osim toga borova stabla zrela za smolarenje dosta razbacana, moglo bi se dogoditi, da se radi slabe rentabilnosti smolarenja »na živo«, u ovom slučaju može vršiti samo smolarenje »na mrtvo«, uz provođenje oplodne sječe. U takvim slučajevima, taksaciona granica pomakla bi se znatno na više. Ovo bi se naročito moglo dogoditi kod dalmatinskog crnog bora, čiji je prinos smole po jednom stablu srazmjerno malen, a stabla se nalaze na najvišim vrhovima i udaljena su od naselja. U novije vrijeme se i kod nas ističe, da niži debljinski razredi Kao i stabla ispod taksacione granice pretstavljaju možda biološki najvažniji dio sastojine {šume), bez kojega se potrajnost odnosno preborni karakter šuma ne bi mogao održati (Safar). — Stoga, i za stabla ispod taksacione granice treba po mogućnosti ustanoviti što više potrebnih podataka, uz primjenu jednostavnijih metoda. 6) Sastojinski odnosi kod jednodobnih borovih sastojina, odnosno strukturni odnosi unutar postojećeg drvnog fonda kod borovih šuma prebornog tipa u usporedbi sa potrebnom normalnom (uravnoteženom) drvnom zalihom imaju veliki utjecaj na ostvarenje trajno izjednačenih godišnjih prinosa smole. Kod jednodobnih borovih sastojina važno je ustanoviti slijedeće sastoji nske odnose za svaku pojedinu sastojinu: — izvršiti raspored sviju sastojina po dobnim razredima, s tim, da raspon dobnih razreda bude usklađen sa turnusom smolarenja; ustanoviti broj borovih stabala u onim dobnim razredima, koji dolaze u obzir za smolarenje unutar uređajnog razdoblja (iznad taksacione granice); ustanoviti prosječnu visinu svih tih sastojina; njihovu drvnu masu i stanje podstojnog dijela tih sastojina (makije). Za jednodobne borove sastojine ispod taksacione granice treba ustanoviti njihovu površinu, srednju starost, drvnu masu (po tablicama) i obrast. U prebornim borovim sastojinama, treba ustanoviti slijedeće elemente njihove strukture: — broj borovih stabala i njihov raspored po debljinoskim razredima; prosječnu visinu svakog debljinskog razreda; drvnu masu svakog debljinskog razreda; stanje podstojnog dijela svake sastojine (makije); mortalitet 211 |