DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 7-9/1958 str. 88 <-- 88 --> PDF |
područjima uspeh pošumljavanja na severnim ekspozicijama bio uvek zadovoljavajući, dok je na južnim ekspozicijama istih objekata uspeh primanja uvek bio minimalan. Pored prikazivanja klasičnog načina pošumljavanja u operativnoj službi, za neka područja (Zlatibor, Grdelička klisura i sliv Belog Timoka), prikazan je uporedo i način pošumljavanja uz intenzivnu obradu zemljišta i gustu sadnju. Takva pošumljavanja, izvedena po sugestijama autora, pokazula su, da se uvođenjem intenzivne obrade zemljišta i guste sadnje uspeh na južnim ekspozicijama približava uspehu na severnim ekspozicijama istih objekata. Kod primene klasičnog načina pošumljavanja goleti sadnjom u jame na svim ispitanim područjima uspeh posađenih sadnica na toplim ekspozicijama manji je za 200 do 300´°/o od uspeha primanja na hladnim ekspozicijama. U III delu prikazani su autorovi vlastiti ogledi na veštačkom pošumljavanju, izvedeni: 1. u okolini Beograda u vremenu od 1948—1955 god. 2. u Grdeličkoj klisuri u istom razdoblju, 3. u Metohiji, kod Peći, u vremenu od 1952—1956 god. i 4. na Zlatiboru, u vremenu od 1953—1956 god. Kod svih oglednih radova autor zastupa osnovnu ideju: da se pronađu, ispitaju i odaberu najpogodnije vrste šumskog drveća i odgovarajuća tehnika rada pri pošumljavanju goleti na antipodnim ekspozicijama u različitim klimatskim područjima i da veštačko pošumljavanje goleti bude postavljeno na naučnu i praktičnu osnovu. Za svako ogledno polje autor je: 1. ispitao je i prikazao uslove sredine pod kojima su ogledi izvođeni i to a) ekološke klimatske činioce, od kojih je najviše pažnje posvetio padavinama i temperaturnim odnosima. Kod ispitivanja jačine insolacije na antipodnim ekspozicijama, autor je pokazao da se zemljište na južnim ekspozicijama u letnjim mesecima, na dubini od 20 sm t. j . u oblasti žilišta zagreje do 10° C pa i više nego na severnoj ekspoziciji. Na površini zemljišta ova razlika dostiže i 15° C. Skoro je redovna pojava da se na goletima, na južnim ekspozicijama, zemljište zagreje i do 60° C, a to su temperature na kojima se gasi život zelenih biljaka. Na severnim ekspozicijama međutim zemljište se retko zagreva preko 40° C. Autor smatra da neuspeh pošumljavanja goleti na južnim stranama treba prvenstveno pripisati dejstvu prevelike insolacije. b) Od edafskih činioca prikazani su uglavnom geološka podloga i hemijske i fizičke osobine zemljišta za sva ogledna polja, prva po literaturi a ostale i na osno vu autorovih konkretnih analiza. Pedolo ške analize pokazale su da u osobinama zemljišta na antipodnim ekspozicijama nema bitnih razlika, koje bi se a priori mogle smatrati uzrokom nejednakog pri manja sadnica. c) Stanje biljnog pokrivača a po njemu i tip staništa u momentu osnivanja ogled nih polja autor daje na osnovu inventari zacije edifikatorskih i subedifikatorskih biljaka, po antipodnim ekspozicijama. Uporedo sa tim on prikazuje i neke antro pogene faktore, kao što su prekomerne se če i krčenja šuma sa prekomernim paša renjem, koji su pospesivali pretvaranje šuma u apsolutne goleti sa degradiranim šumskim zemljištem. d) Orografija i reljef oglednih polja pri kazani su u cilju da se istakne razlika u eksponiranosti i jačini nagiba antipodnih ekspozicija, kako bi se prilikom pošumlja vanja dobila što jasnija slika prilikom analize dobivenih rezultata. — Kod ispiti vanja reljefa, naročito na oglednom polju »Dragušica« kod Ripnja autor ukazuje da. su shodno Lambertovom zakonu, za uspeh ili neuspeh pošumljavanja na antipodnim ekspozicijama od presudnog značaja ne samo makroreljef već i mikroreljef. U ovom delu prikazana je i tehnika izvođenja ogleda: obrada zemljišta, proizvodnja sadnog materijala, sadnja, nega kultura i t. d. i navedene vrste šumskog drveća sa kojima je rađeno. Pored opšteg. razmatranja o uzrocima uspeha i neuspeha prsimanja pojedinih vrsta na pojedinim oglednim poljima istaknuta je i či´ njenica da kriza kod posađenih biljaka traje 2—3 godine i da intenzivna obrada zemljišta i umereno gusta sadnja biljaka kod pošumljavanja goleti povećavaju porast sadnica u visinu za 2 puta pa i više. Na oglednom polju »Dragušica« posta vljeni su i pionirski šumski pojasevi, u borbi protiv suše na južnim ekspozicija ma. Ti pojasevi sastoje se od pionirskih vrsta (bagrem, američki jasen, negundo, breza i dr.) i postavljeni su u pravcu istok zapad. Pošto, 3—5 godina posle sadnje, pojasevi dostignu visinu oko 2 m među njima se sade i one vrste, čije sadnice ina če nisu uspevale na južnim ekspozicijama. Ovako zaštićene one se održe sa 80—100*Vo.. U IV delu dati su zaključci u 11 tačaka. Pošumljavanje hladnih ekspozicija goleti sadnjom u jame ne prestavlja naročitu teškoću, dok je na južnim ekspozicijama uspeh slab ili nikakav. Ovaj neuspeh treba pripisati prvenstveno reljefu, koji na. |