DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1958 str. 44 <-- 44 --> PDF |
MEDUNAC U TRSTENU I OKOLIŠU Ing. Milorad Jovančević, Dubrovnik UVOD Sa dendrološkog i šumsko-uzgojnog gledišta Trsteno je poznato po velikom broju unešenih vrsta, koje onde imaju povoljne uslove i postižu zavidne dimenzije. Od ovih se po uzrastu naročito ističu neobično krupne platane i kamforovac, o kojima je već pisano u našim stručnim časopisima. 1) Međutim, Trsteno je sa šumarskog gledišta od interesa i po krupnoći stabala nekih domaćih vrsta drveća. Tamo se susreću po debljini retki primerci medunca, belog graba, maklena, crnog jasena i t. d. Svi se oni nalaze u historiskom parku, koji je iza rata pretvoren u Arboretum. Za šumare je od najvećeg značaja jedno orijaško stablo medunca (si. 1) koje je u novembru mesecu 1955. godine izvalila bura. Njegov prsni prečnik iznosio je 185 cm, a drvna masa oko 35 prostornih metara. Da bi sačuvao uspomenu na to stablo Arboretum je jedan otpiljeni kotur deblovine poslao Zavodu za uzgajanje šuma Poljoprivredno-šumarskog fakulteta u Zagrebu, a druga dva je smestio u svoju dendrološku zbirku. Nažalost, svi su koturi natruli i trošni, pa se po svoj prilici ne mogu duže održati. S tim u vezi želja nam je da i na ovaj način upozorimo šumare na medunčev orijaš iz Trstena, iako je on već ušao u neka naša šumarskobotanička dela.2) Pošto je to najdeblje medunčevo stablo u čitavoj Južnoj Dalmaciji, a verovatno ih debljih i nema kod nas, smatramo da je ovom prilikom naročito važno osvrnuti se na ekološke prilike pod kojima je ono raslo, na rasprostranjenost i mogućnost uzgoja ove vrste na južnodalmatinskoj obali. Ovo utoliko pre što taj deo Dalmacije pripada mediteranskom tipu vegetacije, u kojoj je medunac sporadično zastupljen. Optimalno područje njegovog rasprostranjenja leži tek u Submediteranu, gde sa belim grabom čini posebnu zajednicu, ali mestimično dopire i u daleko hladnije predele (sve do Češke i Tiringije). Ekološke prilike i rasprostranjenost medunca Orijaški medunac u Trstenu rastao je u blizini vlastelinskog dvorca, ispred tamošnje kapelice, na nadmorskoj visini od 54 m. U horizontalnom pogledu to je nalazište udaljeno od mora oko 110 m. Ono je okrenuto jugozapadu. Od južne strane stablo je bilo zaklonjeno spomenutim dvorcem, ali pošto je svakako starije od ovog (podignut iza dubrovačkog zemljotresa 1667. godine), a verovatno i od samog parka (zasnovan 1502. godine), ono je u mladosti raslo posve izloženo jugu. Siri okoliš medunca je blagog nagiba, a bliži je skoro ravan. To je u stvari okućnica, isterasirana kamenim podzidama, na kojoj su se najviše zadržavali posetioci, a *) Jovančević M., Naši najveći platani, Šumarski list, Zagreb, 1951., str. 333 i Kamforovac, Šumarstvo, Beograd, 1953., str. 461. 2) Ugrenović A., Trsteno, Jugoslavenska akademija, Zagreb, 1953., str. 48. |