DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 9-10/1957 str. 69 <-- 69 --> PDF |
S pravom bi nas drugovi sa Bliskog Istoka mogli upitati: a šta bi tek radili kad bi i kod nas u toku 6 mjeseci (od maja do oktobra) palo svega 2,8°/» od ukupne količine taloga? I evo u takvim, odnosno u sličnim, prilikama brutijski se bor prirodno razmnožava i spontano se održava na suhoj kamenitoj ili pješčanoj podlozi. Nije onda nikakvo čudo, da jedna vrsta sa takvim pozitivnim osobinama nije mogla a da ne privuče posebnu pažnju šumarskih stručnjaka iz aridnih krajeva a posebno i eksperata FAO, zaduženih da priteknu u pomoć tim aridnim krajevima. U jednoj od posljednjih publikacija FAO (»Tree seed notes« Rome 1955*) izričito je preporučen »u svrhu suzbijanja erozije, za vjetrobrane pojaseve i za pošumljavanje najsiromašnijih suhih zemljišta«. Na drugom mjestu u istoj brošuri čitamo da »iako je dosada brutijski bor uziman u širokom opsegu . . . prvenstveno u istočnoj zoni mediteranskog bazena ipak je u posljednje vrijeme na mjestu tendencija da se to drvo predpostavlja i samom alepskom boru po drugim predjelima Mediterana također«. Iz ovog citata ne treba povlačiti zaključak, da nam FAO govori o alepskom boru isto tako u superlativu kad god je u pitanju njegova otpornost protiv suše i žege naglašavajući da on uspje va i tamo gdje visine godišnjih taloga iznose počev od 10—12 coli** od kojih veći pada zimi. U brošuri je doduše naglašena slaba otpornost alepskog bora prema niskim temperaturama, rečeno je, da može podnijeti minimalnu temperaturu od + 14° F, što odgovara celsiusovoj skali —10° C. Koju minimalnu temperaturu podnosi brutijski bor, o tome u knjizi nema podataka. Jedino što se u otsječku »soil and climat« kaže za brutijca »skoro isto kao i kod alepskog bora, ali je mnogo otporniji protiv vjetra i više podnosi studen«. Jedna treća ekološka karakteristika brutijskog bora vis-a-vis alepskog jeste ta, da brutijski može podnijeti i tvrda, ilovasta zemljišta, dok je alepski više vezan na vapnence i na rastresite derivate te podloge. Po mišljenju FAO brutijski bor nešto ranije počinje rađati sjemenom: već od 7 godine daje sjeme dobre klijavosti. Za alepski bor navedeno je da fruktificira od 8—10 godina, »ali je sjeme dobro tek od 15—20 godine«, s čime se također ne možemo složiti bar što se tiče primjeraka na našem terenu ovdje. Sto se tiče morfoloških karakteristika pokušaću primjeniti istu metodu paralelnog upoređenja svih biljnih organa kod jedne i kod druge biljke kao što su to napravili Rusi za svoje kavkaske borove. U konkretnom slučaju interesiraju nas samo dvije vrste: alepski i brutijski bor. Dati ćemo detaljan opis alepskog i brutijskog bora. Uvođenje i forsiranje brutijskog bora i prema tome što bolje poznavanje svih njegovih morfoloških, fizioloških, ekoloških i tehnoloških svojstava od velikog je praktičnog značaja. * Nismo se mogli složiti sa nalazom autora publikacije kad veli »it seems that in Afghanistan there are two formes, P. pitysa and P. eldarica«. Ne slažemo se zato, što su kako morfološke, tako i ekološke karakteristike tih vrsta nesumnjivo divergentne. ** cea 250—300 m/m. |