DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 11-12/1955 str. 226 <-- 226 --> PDF |
nadalje konstatuje, da je bukva za vrijeme ekstremno sušne godine 1947. svagdje tamo oboljela, gdje je horizont korijenja drveća trpio od suše. To se događalo u inače vlažnoj uvali, kao i na nagnutom terenu. Ova se konstatacija u potpunosti slaže sa našim opažanjima na mnogim osušenim bukovim stablima u sastojimama na Učki. Nepovoljne ekološke prilike u području bukovih sastojina na Učki stvorene nastupom ekstremno suhih i toplih ljeta i neracionalnim sječama nisu uzrokovale samo fiziološko slabljenje stabala i omogućile ulazak štetnih gljiva kroz pukotine kore u stabla, već su stvarale i vrlo povoljnu dispoziciju za napadaj bukovog krasni ka (Agrilus viridis L.). Vjerojatno se iz istih razloga taj krasnik pojavio u većoj mjeri u mnogim bukovim sastojinama po čitavoj Evropi. Od godine 1949. nanosi mnogo štete bukovim sastojinama južne Njemačke, a godine 1952. proširio se i po sjevernoj Njemačkoj. Prema istraživanjima Schimitscheka dispozicija za napadaj bukovog krasnika stvara se fiziološkom promjenom kambijalne zone, koja nastaje visokim zagrijavanjem kore. Ekološke prilike posljednjeg decenija osobito su pogodovale njegovom masovnom razmnažanju. Pod takvim prilikama imago bukovog krasnika počinje letjeti već u maju, te leti sve do septembra. Hrani se pretežno listom bukovih izbojaka, a prema Barb e y-u i polenovim prahom. Na kori sunčanih i osvijetljenih dijelova stabla odlaže ženka u kupovima 9 do 11 jaja, koja su međusobno slijepljena i zaštićena bjelkastom prevlakom. Nakon izlaza ličinaka visi ta prevlaka još nekoliko mjeseci na kori. Prema prikazu u raspravi Vietingfhoff a ubušivanje ličinaka u koru ovisi o stanju kore. Na potpuno zdravim stablima, sa debelom korom, koja su tek nedavno došla na slobodan položaj, možemo opaziti da su se ličinke zabušile u raznim prorezima samo u površinski sloj kore. Tu i prohodi starijih ličinaka teku plitko ispod gornje površine kore. U tanjoj kori grana, te na deblima sa starim napadajem krasnika, u blizini samih oštećenja kore, t. j . svagdje tamo gdje je kambijalna zona kore tek nedavno mehanički oštećena ili fiziološki oslabljena, prodiru ličinke izravno ili nakon početnog žderanja kroz gornje slojeve kore u zonu lika i bijeli, pa tu čine poznate cik-cak zavoje. Ustanovljeno je, da ličinke pri bušenju tih prohoda izbjegavaju presuha mjesta u kojima bi nastao zastoj njihovom razvoju, ali one također izbjegavaju i dublje prodiranje u kambijalnu zonu svježeg drveta, gdje bi ih struja sokova ugušila. Ličinke buše u više etaža kore. Buše li u istom području više ličinaka, njihovi se prohodi tako isprekrižaju, da daju sliku nerazrješivog spleta. Prohodi su ispunjeni bušotinom, koja je tako stješnjena, da se može u komadima izvaditi, a da se ne raspadne. Takav sistem prohoda može do jeseni slijedeće kalendarske godine doseći duljinu od 50 do 75 cm. Na kraju tih prohoda, nakon 15-mjesečnog razvitka (jesen) ili čak u proljeće iduće godine načini ličinka kukuljičnu zipku, koja već prema položaju sistema prohoda leži u bjeliki ili kori. Kada ličinka dospije u posljednji stadij, ona se paralelno toku vlakanaca ubuši 5 do 10 mm duboko u bjeliku. Uska, eliptična ulazna rupa ličinke kasnije se bušotinom zatvori. U bjeliki se u obliku šireg izdubljenja načini kukuljičina zipka, koja je prema i protivno od ulazne rupe otvorena i trokutasto formirana. Ličinka prelazi u aprilu u stadij kukuljice koja, već prema temperaturnim prilikama traje 3 do 4 |