DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 9-10/1955 str. 75 <-- 75 --> PDF |
također prevladavaju četinjari, a posebno jela). U drugom radu autor govori prvo> o lošem (šablonskom) gospodarenju sa šumama u prošlosti i kroz to, o promjeni prirodnih šumskih tipova u pretežno jednolične i jednodobne sastojine smrče, zatim u sekundarne, umjetno izazvane vegetacijske tipove, prema kojima je dosta teško rekonstruirati raniju prirodnu vegetaciju. Naročito je teško utvrditi granicu do koje su ranije dosizali pojedini prirodni tipovi šuma. No ipak se detaljnim proučavanjem u fizionomsko jednoličnim´ šumskim sastojimama nailazi na tragove osnovne vegetacijske jedinice u niskom zeljastom bilju i tako se uspješno može ustanoviti pripadnost sastojine ovom ili onom prirodnom tipu vegetacije. Na Pohorju razvijene su šumske zajednice srednjoevropskih sveza Fagiona , V ac c in i o - P i c e i o n a i S p h a g- n i o n a. Autor je za zajednice navedenih sveza dao osnovne i ekološke karakteristike, podatke o njihovom rasprostranjenju, zajedno sa opisom tla i kratkim prikazom karakterističnih i diferencijalnih biljnih vrsta. Mi ćemo te šumske zajednice prikazati onim redom kako ih autor navodi u svom radu, a navest ćemo i ono što smatramo potrebnim da se tu još istakne. FAGION, SVEZA BUKOVIH ŠUMA Zajednice ove sveze svedene su kulturnim mjerama na najmanje površine i tokom vremena pretrpjele su znatnu promjenu sastava i strukture. 1. Mješovita šuma bukve i jele sa savskom režuhom (Zajednica Abieto-Fagetum cardaminetosum savensis) Ova zajednica je »vegetacijska tendencija «* srednjih i visokih položaja (800 do 1300 m), sve do visoravni, ali se javlja i u nižim i vlažnijim jamama i dolinama. Ona na Pohorju ima lokalne diferencijacije, t. j . osim tipične zajednice javljaju se facije na prelazu u montane bukove, smrčeve ili javorovo-jasenove šume. Nažalost, facije, odnosno bolje subasocijacije * Ovaj izraz upotrebljavamo umjesto autorovog »vegetacijskog klimaksa«, termina i pojma, koji danas podleži jakoj kritici i ne može da se održi sa stanovišta dialektičko materijalističkog gledanja na razvoj vegetacije. kod ove zajednice nisu prikazane detaljno onako kako to autor čini kasnije kod zajednica simrčevih šuma. U ovoj zajednici tlo pokazuje slabo kiselu reakciju i zbog toga je tu prisutan veći broj bazifilnih, odnosno, odsutne su acidifilne vrste. Optimalni razvoj zajednice je na blago nagnutim ili reljefno zaravnjenim površinama i dubokim tlima sa dobro razvijenim humoznim slojem. Od drveta dominira bukva, zatim dolazi jela, rjeđe smrča, gorski javor i jarebika. Autor zatim navodi niz vrsta zeljastog bilja koje su karakteristične ne samo za ovu, nego i za sve naše bukove zajednice na bazičnim i neutralnim tlima (C ardamine ennephyllos, Prenanthes purpurea, A speru la, Sanic u 1 a i t. d.). 2. Mješovita šuma bukve i javora sa smrčom (Zajednica Acereto-Fagetum pice e t os u m) Ova zajednica ima također vrlo malen areal na području Pohorja. Tipično razvijena nalazi se samo na zaravnima ili na blagim padinama i svježim tlima, a tu opet samo lokalno, na gornjoj granici bukovih šuma sa brojnim, elementima pretplaninske šume. (Odgovarala bi već i po fizionomiji zajednici subalpinske bukve opisane po dr. Horvatu.) Tla su na granitnoj podlozi, ilovasto-pjeskovita, kisele reakcije sa brojnim acidofimim i subalpskim vrstama u prizemnom sloju (L uzula, Melampyrum, Hieracium murorum, Horn ogine,Aden o sty les ) i malim brojem (ali brojnošću jako zastupljenim) neutrofilnim vrstama F a- g i o n a. Izgleda po tome kao da je ovaj tip prelaz ka nekoj zajednici P i c e i o n a, pa i pokraj vrste Stellaria h o 1 ostea, koju je autor našao u jednom snimku. 3. Mješovita šuma javora i brijesta (Zajednica Acereto-Ulmetum) To je zajednica koja bi odgovarala zajednici Acereto-Fraxinetum, Horvat na našim Dinarskim planinama, ali je ovdje na silikatnoj podlozi i ima. »svojstvene ekološke uvjete i zbog toga se je također svojstveno razvila«. Ona je po autoru »paraklimaks« uslovljen lokalnoklimatskim, odnosno lokalno-ekološkim uslovima. Naseljava strme terene, jame i jarke, hladovite i vlažne, sa pokretnim tlom sa podzemnom vodom ili dugim le |