DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 7-8/1955 str. 30 <-- 30 --> PDF |
padne Srbije i istočne do centralne Bosne, treća s dalmatinskih otoka (Brač, Hvar) i četvrta iz Slovenije i zapadne Hrvatske (Mala Kapela). Detaljnim istraživanjem ustanovio sam, da kod nas postoji pet svojta crnog bora i to: 1. Pinus nigra ssp. Pallasiana (Lamb.) Holmboe; 2. Pinus nigra ssp. gočensis (Đorđ.) n. comb.; 3. Pinus nigra ssp. gočensis var. illyrica n. var. 4. Pinus nigra ssp. dalmatica (Vis.) Schwz,; 5. Pinus nigra ssp. austriaca (Höss) n. comb. Građe iglica ovih pet svojta bora jasno se razlikuju, što se iz priloženih shematskih crteža vidi. Epiderma je kod ssp. Pallasiana odnosno krimskog crnog bora i kod gočkog crnog bora mala i ona iznosi do 25 u.. Te stanice su više kvadratičnog oblika. Kod ilirskog crnog bora ona je nešto veća, ali svakako ispod S0\i. Austrijski i dalmatinski bor imaju epidermu veličine 30—40 \i. U broju puci razlike najčešće nisu signifikantne između ovih svojta. Hipoderma također nije jednako građena kod svih svojta. Najjače razvijenu hipodermu na konveksnoj strani iglice imaju dalmatinski i krimski crni bor (2—5 slojeva), a najslabije razvijenu gočki crni bor (oko 2 sloja). Austrijski crni bor ima slabije razvijenu hipodermu od dalmatinskog i krimskog crnog bora, a jače razvijenu od ilirskog bora. Broj smolenica nije također jednak kod ovih svojta. Taj broj raste idući od istoka naše države prema zapadu. Mali broj smolenica imaju krimski, gočki i ilirski crni bor, a veliki broj smolenica imaju austrijski i dalmatinski crni bor. SI. 3. Poprečni presjek iglice ilirskog crnog bora (shematski) — Transverse section of the needle of Pinus nigra ssp. gočensis var. i 1 y r i c a) Iznad žila nalazi se kod krimskog bora 1—2 sloja sklerenhimskih stanica, kod dalmatinskog 1 veoma rijetko 2 sloja, ali ovaj bor ima i između žila takvih stanica. Austrijski i ilirski bor imaju po jedan sloj sklerenhimskih stanica iznad žila, dok gočki bor često nema potpuni sloj tih stanica iznad žila. Najveći broj slojeva transfuzijskog parenhima ima krimski i dalmatinski crni bor. Te dvije svojte imaju 3 sloja na floemskoj, a 5—6 slojeva transfuzijskog parenhima na ksilemskoj strani žila. Iza toga slijedi austrijski bor, koji ima najčešće 3 sloja na floemskoj i 5 slojeva na ksilemskoj strani žila. Najmanji broj tih slojeva ima gočki i ilirski crni bor. Oni imaju 2—3 sloja na floemskoj strani i 4—5 slojeva na ksilemskoj strani žila. U širini i visini poprečnog presjeka iglica postoji znatna razlika između ovih svojta, široke i debele iglice imaju austrijski, dalmatinski i krimski bor, |