DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu



ŠUMARSKI LIST 1-2/1955 str. 30     <-- 30 -->        PDF

NEKIM OSNOVNIM FIZIKO-HEMISKIM KARAKTERISTIKAMA
SMOLE VRSTI PINUS STROBUS, L. I PINUS PEUCE, Gris.


Dr. Ing. Bran. Pejoski (Skopje)


U
U
podrodu borova Haploxylon, sekciji Cembra, au grupi S t r ob
u s, dolazi sledećih osam vrsti borova: *


1. Pinus peuce , Grisebach (Balkansko Poluostrvo).
2. Pinus excel sa, Wall (Srednja Azija, Himalaji).
3. Pinus parviflora, S. et Z. (Japan).
4. Pinus morrisonicola, Hayta (Formoza).
5. Pinus strobus , L. (Severna Amerika).
6. Pinus Lambertiana , Dougl. (Severna Amerika).
7. Pinus m o n t i c o 1 a, Dougl. (Severna Amerika).
8. Pinus ajacahuite , Ehrenb. (Meksiko, Guatemala).
Molika (Pinus peuce, Grisebach) je prema tome jedina autohtona
peto-igličava vrsta bora koju nalazimo na Balkanskom Poluotoku (Albanija,
Jugoslavija, Bugarska i Grčka). Dok Vajmutov bor, vajmutovac (Pinus
strobus , L.) rasprostrire se u Severnoj Americi na širem arealu
(Newfoundland, Ontario, Manitoba, Minnesota, Iowa, Illinois i Michigan).


S obzirom na brzi prirast, vajmutovac je unesen u Evropu od pre oko
200 godina i danas postoje znatne njegove kulture naročito u Nemačkoj,
kao i u drugim državama.


Pojedinačno, ili u većim ili manjim grupama nalazimo ga i kod nas,
naročito u NR Sloveniji, manje u drugim republikama.


Na području šumarije Klana (šumsko gospodarstvo Rijeka), gde se
smolari u glavnom na crnom boru, u toku 1953 godine smolarila su se i
neka stabla vajmutovca. Zahvaljujući predusretljivosti navedene šumarije,
ja sam u toku 1953 i 1954 godine dobio oko 3 kg smole od vajmutovca.
što nam je omogućilo da ispitamo neke njene fizičko-hemiske karakteristike.


Sa druge strane molika je predmet naših opsežnijih istraživanja, tako
da dobijene rezultate u ovom smislu možemo uporediti sa smolom vajmutovca,
tim pre što se radi o vrstama borova iz iste grupe strobus.* *


U tablici 1 date su osnovne fiziko-hemiske karakteristike običnih smola
vajmutovca i molike. Pod običnom smolom podrazumevamo onu smolu koja
se dobija primenom poznatih klasičnih metoda smolarenja, odomacenih u
Evropi.


U tablici 2 date su osnovne fiziko-hemiske karakteristike kolofona
smole vajmutovca i molike.
U tablici 3 date su osnovne fiziko-hemiske karakteristike terpentinskog
ulja vajmutovca i molike.
Na osnovu iznetih podataka može se zaključiti sledeće:


1. U odnosu na običnu smolu, po okularnoj proceni, obe ove smole su
jako slične. Minimalne razlike u specifičnoj težini kao i sastavu ne mogu
* Prema novijoj podeli F e r r e-ove pod-rod Haploxylon, odnosno Haplopinus,
podeljen je u dva pod-roda i to Cembrapinus nob. (= Cembra Koehne) i Paracembrapinus
nob. ( = Paracembra Koehne).
** Istraživanja smolnog sistema, smolarenja i smole molike sa osvrtom nst
smolni sistem nekih domaćih borova (disertacija). 1954. Beograd.