DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 7/1954 str. 11 <-- 11 --> PDF |
zrna u nekom određenom vremenu — i ništa više. A promatrajući nizove svih mogućih permutacija od 3 i od 4 elementa bez ponavljanja došli smo do zaključka, da nije svejedno da li neki elemenat stoji u permutaciji na ovom ili onom mjestu i da bi trebalo da »energije klijanja« zapravo postepeno rastu od prve najniže do posljednje najviše permutacije, a ne da budu jednake za sve permutacije. Kod razmatranja srednje g vre men a klijanj a došli smo do zaključka, da nam ono označuje samo unutrašnju strukturu toka klijanja — i ništa više. Ali smo ujedno konstatirali, da je u konačnoj računskoj operaciji kod računanja srednjeg trajanja klijanja ispao broj zrna, i da bi taj broj zrna trebalo nekako vratiti u formulu. Vidi se dakle jasno, da nam oficijelna »energija klijanja« daje samo broj proklijalih zrna u određenom razmaku vremena, a ne daje strukturu toka klijanja, dok nam srednje vrijeme klijanja daje samo unutrašnju strukturu toka klijanja u istom vremenskom razmaku, a ne daje ujedno i broj zrna. Dakle što »energiji klijanja« nedostaje, daje nam srednje vrijeme klijanja, a što ne dostaje srednjem vremenu klijanja, daje nam »energija klijanja «. A to znači, da se »energija klijanja« i srednje vrijeme klijanja nadopunjuju u jednu cjelinu. Prema tome se iz toga može povući zaključak, da efektivnu vrijednost klijanja određuje i broj proklijalih zrna u određenom razmaku vremena i struktura toka klijanja u istom vremenskom razmaku. Da se dakle matematski pravilno izrazi učin ili rezultat klijanja, t. j . efektivna vrijednost proklijalih zrna u nekom određenom vremenskom razmaku, treba pomnožiti broj u tom vremenu proklijalih zrna sa srednjim vremenom klijanja, jer u njemu dolazi do izražaja struktura toka klijanja, Rezultat je klijanja prema tome produkat od dva faktora i to od broja proklijalih zrna t. j. od t. zv. energije klijanja i od srednjeg vremena klijanja. Samo jedan od ta dva faktora ne može nam po sebi odrediti rezultat klijanja. Baš iz toga razloga, što smo tokom gornjeg izlaganja uvijek upotrebili samo jedan od tih faktora, nismo ni mogli doći do jedne matematski ispravne, pouzdane i komparabiln e veličine za određivanje rezultata klijanja, kako su to jasno pokazivali ekstremni slučajevi. Proba V/12, autsajder, izveo nas je na pravi put. Taj učin klijanja (da ne kažem efekat klijanja, jer je taj fizikalni pojam vezan za jedinicu vremena), taj rezultat probe klijanja, odnosno tu efektivnu vrijednost u nekom određenom terminu proklijalih zrna nazvao sam ukratko intenzitet klijavosti. Možda taj izraz nije najbolji, ali sam se za njega odlučio, jer mislim, da je ipak bolji od naziva: kvantitativnokvalitativna tendencija klijanja, kvalitativni potencijal klijanja, kapacitet klijanja i t. d., koje sam privremeno upotrebljavao tokom studija ovog pitanja. Matematski bi se rezultat klijanja n-tog dana klijanja (K´^ t. j . intenzitet klijavosti mogao općom formulom ovako izraziti: K- =Z-V |