DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 12/1953 str. 22 <-- 22 --> PDF |
Prve produktivne prorede počinju oko 15.—18. godine. One daju najprije drvo za celulozu, a zatim rudno drvo. Ponavljaju se u principu svake godine, dok u šumi ne ostane otprilike 200 borova na ha (les pins de place) starosti 35—40 godina. Međutim kada stabla dosegnu opseg 70—80 cm (t. j . oko 25 cm promjera), počinje se sa smolarenjem. Smolari se na mrtvo 4 god. prije nego će stabla biti oborena. Kad opseg u prs. visini dostigne 1 m, smolari se na živo do konca ophodnje. Stabla posječena tada golom sječom snabdijevaju pilane, daju građevinski materijal i rudno drvo. Najljepša između njih koriste se za parkete. Događa se često, da regeneracija prirodnim putem ne uspije, i tad se mora pristupiti više ili manje zamašnim radovima: zemlja se obrađuje u prugama i sije se sjeme ili, što je rjeđi slučaj, sade se na humke 2—3 godine stare biljke primorskog bora. Šuma primorskog bora može dati prihod u drvu od 7—8 m3 po ha godišnje u najboljim uslovima. Od ove količine otpada u 60 god. ophodnji Yz na pilansko, a 2/s na rudno i celulozno drvo (ovo posljednje dobiva se uglavnom proredama). 3. Smolarenje . Smola je najviše traženi produkt u šumama primorskog bora, katkada čak vredniji nego samo drvo. Klasično smolarenje vršilo se u ovim krajevima na slijedeći način: na stablima, koja dostignu prije spomenute dimenzije, ljušti smolar koncem februara koru djelomično i površno na visini od oko 80 cm počam od podnožja stabla i na širini od desetak centimetara. Zatim, počam od početka marta, na tako priređenim stablima načini on svake sedmice sa oruđem u obliku savijene sjekire zasjek kojim ljušti ostatke kore i drvo u debljini od 1,5—2 cm, odozdo prema gore. Na tako svježim ranama teče smola, koja se sakuplja na podnožju stabla u zemljane lončiće. Sadržaj lončića pobire se barem jedamput mjesečno i u bačvama otprema u tvornice. U oktobru prestaje curenje smole, radnik obustavlja »karu« prve godine, koja tada dostiže visinu 60—80 cm, širinu 9—10 cm, a dubljinu lem. U martu slijedeće godine nastavlja se na istoj kari prema gore, a pod istim uvjetima kao i u oktobru. Postupak se ponavlja 3. i 4. godine. Koncem 4. godine završava se 1. period, u kome kara postigne 3 m visine. Smolarenje se tada prekida, a ako se nastavlja, što je slučaj kod smolarenja na živo, smolar otvara 5. godine na istom stablu drugu karu. Na starim stablima nalazimo tako ožiljke više 4-godišnjih kara, a nije rijetko naći i 7 ili 8 takvih ožiljaka, što predstavlja 28 do 32 godine smolrenja. Danas se primjenjuje jedna nova metoda smolarenja. Ona je već prešla stadij eksperimentiranja. To je smolarenje amerikanskom metodom (gemmage active). Primijenjena u Francuskoj ovom metodom se smolari kao obično, ali sa ovim razlikama: 1. Ljušti se samo kora i liko, a drvo se ne odnaša oruđem. 2. Svaki tek proizvedeni rez smolar naprska posebnim rasprskivačem sa nekoliko kapljica 50% razrijeđene sumporne kiseline. Produkcija smole je na ovaj način znatno veća nego francuskom metodom. Primjena ove metode ne zahtijeva specijaliziranu radnu snagu, a prirast i vitalitet stabala nije umanjen, iako bi u tom smjeru trebalo provesti dugotrajna istraživanja. U sastojinama u kojima se normalno smolari na živo dobije se smolarenjem 300—400 lit. smole po ha u jednoj godini. Veća količina smole dobije se u područjima koja su bliža moru. M. Androić |