DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 11/1953 str. 32 <-- 32 --> PDF |
na površini od cea 500 ha na radilištima otoka Brača, Hvara i Korčule, te već u 1948. godini smolarilo na 27.513 stabala i 31.300 bjelenica, sa kojih je proizvedeno 62 kg smole po ha ili svega 30.720 kg, t. j . 1.11 kg po stablu sa troškom od 38 dinara po kg. Prošle godine preoizvedeno je na 20 radilišta sa 124.548 stabala i 129.502 bjelenica svega 154.978 kg smole, t. j . 1.26 kg po stablu odnosno 1.20 kg po bjelenici u vrijednosti od 32,212.710 dinara, znači, da se za posljednjih pet godina proizvodnja smole upeterostručila ! Međutim, da bi se moglo smolarenje ovim tempom i dalje razvijati neophodno je potrebno, da se istim korakom nastavi pošumljivanjem goleti, da se pređe na savremeniji, ekonomičniji način iskorišćavanja smole i da se sastave uređaj ne osnove borovih šuma određenih za smolarenje, da bi se osigurala potrajnost ove grane privrede. Najnoviji rezultati istraživanja o uticaju smolarenja na razvoj borovih sastojina i na kvalitet smolarenog drveta, dokazali su, da savremeno smolarenje ne samo što ne umanjuje vitalnost borovih stabala, nego dapače uvećava tehničku vrijednost smolarenih borova. Savremeno smolarenje, kad se prilagodi različitim staništima i oblicima sastojina pojedinih krajeva, omogućit će šumskom gospodarenju potpuno iskorišćenje četinjastih šuma time, što će ono u nekim sastojinama predstavljati glavno vrelo prihoda, u drugim odgovarati prihodima od sječe drveta, a samo u najvrednijim borovim sastojinama zauzimati sporednu ulogu u šumskom gospodarenju, u vidu nuzgrednih prihoda. Savremeno smolarenje (smolarenje stimulacijom) pruža osnov povoljnog doprinosa smole, omogućuje veću proizvodnost radne snage, osigurava bolji kvalitet proizvedene smole i smolarenog drveta za kasniju tehničku upotrebu i garantira uz potraj no gospodarenje i trajnu zaradu okolnog stanovništva. Upoređo sa razvojem smolarenja u našoj republici, trebalo je pro- vađati i naučna istraživanja naših vrsti borova. Poznato je, da se na svakom radilištu nađe stabala, koja daju neočekivano mnogo smole tokom sezone, druga opet daleko ispod prosjeka ili uopće ništa. Istina, da pri tom u izvjesnoj mjeri utječu prilike staništa i razvitka stabla, ali mnogi tvrde, da se radi i o naslijeđenim sposobnostima, te preporučuju, naročito nri osnivanju novih sastojina, sjemenje sakupljeno sa ovih stabala »dobrih muznica« ili sadnice proizvedene kalemljenjem grančica sa ovakvih stabala ili proizvedene vještačkim oprašivanjem odnosno ukrštavanjem naročito jedrih stabala. U Americi se u posljednje vrijeme prakticira zakorjenjivanje grančica skinutih sa krošnji stabala, koja daju vanredne količine smole, u staklenicima, da bi se njima zasnovale buduće sastojine, određene za smolarenje, naročitih fizioloških osebina. Radovi smolarenja na Institutu za šumska istraživanja u Zagrebu bili su iz neshvatljivih razloga obustavljeni; oni bi trebali bezodvlačno da se nastave u tijesnoj saradnji s ostalim republičkim institutima, koji su u mnogim pitanjima savremenog smolarenja postigli zamjerne rezultate. Nastojanja genetičara, da stvore biotipove savršenijih osobina u pogledu forme, vegetativne snage, otpornosti proti parasita i neprilika okoline, sposobnosti većeg doprinosa sirove smole, razmnažajući u posebnim rasadnicima »oplemenjene« sadnice kvalitetnih borova, omogućit će osnivanje i uzgoj borovih šuma, koje će u buduće proizvađati i više smole. 470 |