DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 11/1953 str. 12 <-- 12 --> PDF |
NEKE KARAKTERISTIKE SMOLE MUNIKE (Pinus Heldreichii, Christ var. leucodermis, Antoine, Markgraf). Bran. Pejoski, Skopje. U U jednom našem ranijem radu, pored ostalih podataka koji su se odnosili na mogućnost izdvajanja bistrog balsama od munikove smole, izneti su bili i destilacioni podaci u pogledu njenog sastava na kolofon, terpentinsko ulje, nečistoću i vodu*. U toku leta 1952 godine imali smo prilike da izvesno vreme boravimo na Bjelopoljskim Planinama kod Peći, gde je munika predmet industriskog smolarenja. U toku navedene godine ovde je smolareno oko 9.200 stabala munike sa oko 18.000 belenica. Radilo je 15 radnika-smolara, što izlazi da je jedan radnik u sezoni bio zadužen sa po 1.200 belenica. Budući, da je belenje vršeno svakih četiri dana, dnevno je podbeljivano po 400 belenica. Primenjene su nemačke polubelenice (t. j . tako zvana nemačka kusa metoda). Smolari se počev od 1950 godine. Geološka podloga je krečnjak, koji često izbija na površinu u vidu kamenih litica. Munika na potezu Koprivnik čini glavnu vrstu, dok pojedinačno se javljaju molika, smrča i jela, a u gornjim predelima na oko 1.800 m. i krivulj. Interesantno je napomenuti da muniku okolno stanovništvo naziva »bor« (šiptari »pajš«), a moliku »maleka«. Od juniperusa dolazi u gornjim delovima J. nana, niže J. communis a u donjim delovima prema Peći i J. oxycedrus. Drugo munikovo smolarsko područje na teritoriji šumskog Gazdinstva Peć je na Sreočkim Planinama sa oko 7.800 stabala, odnosno 12.800 belenica. Prema tome ukupan broj smolarenih stabala 1952 godine iznosio je 17.000 sa oko 30.800 belenica. Stručnjaci Gazdinstva smatraju da bi se broj smolarenih stabala munike mogao povećati do 25.000. Postignuti prinosi za 1952 godinu od prosebno 270 gr. po belenici su niski*. No iz ovog podatka ne bi se smelo zaključivati da je munika vrsta slabe produkcije, ali svakako da ona zaostaje iza molike u istim geograf sko-klimatskim uslovima. Nema sumnje, da se boljom organizacijom rada na terenu mogu postići i veći srednji prinosi od onih koji su postignuti sušne 1952 godine. Dinamika curenja smole Pod dinamikom curenja (isticanja) smole podrazumevamo količinu smole koja iscuri sa jedne određene površine za određeno vreme. Ona je zavisna od sledećih momenata: a) Od broja i dijametra vertikalnih i horizontalnih smolnih kanala koji u datom momentu imaju najjače opterećenje isticanja. b) Od temperature, t. j . ukoliko je ona viša utoliko je konzistencija smole tečnij što je niža, to je smola gušća. c) Od viskoziteta, t. j . unutrašnjeg trenja među samim česticama smole. On je u tesnoj vezi sa temperaturom i sastavom same smole. d) Od brzine zgušnjavanja smole pri samom napuštanju smolnog kanala, a zatim kristalizacije. * Smola i balsam munike. Šum. List br. 1—2/1951. Zagreb. * Osvrt na industrisko smolarenje u našoj zemlji. Šum. List br. 3/53. Zagreb. |