DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu



ŠUMARSKI LIST 9-10/1953 str. 35     <-- 35 -->        PDF

ugovor nije pravovaljan. Po propisima ovih uzanasa potvrda pristanka mora uslijediti
u roku od 8 dana. Analogno je normirano i u BU (§. 2), prema kojima kontrahent,
koji je u posjedu zaključnice, može unutar 8 radnih dana tražiti od drugog
kontrahenta potpis protuzaključnice.


a) Dobava


Što se tiče rizika u transportu i promjena vozarinskih tarifa te raznih pristojbi
uzanse uređuju (čl. 3), da prodaja »franco granica« uključuje transport robe do
državne granice na teret i pogibao prodavaoca. Međutim kod prodaja »franko odredište
« ide roba na talijanskom dijelu pruge na teret i pogibao kupca. Pritom eventualna
povišenja ili sniženja transportnih troškova, carinskih pristojbi i drugih sličnih
dažbina kako u Italiji tako i u Austriji, u koliko uzrokuju povećanje ili sniženje izdataka,
idu na teret ili korist kupca, ako su takove promjene nastuple, nakon zaključenja
prodaje. Prodavaoc je za povećanje troškova odgovoran samo onda, kad
je njegovom krivnjom zakasnila isporuka. On snosi i sve troškove te novčane kazne,
koje nastaju zbog neurednog tovarenja usputnog vagona u koliko je tovarenje on
odredio. Naravno, da se isključuju slučajevi više sile.


Pod p r o v e n i e n c i j om se drveta (čl. 4) ima smatrati mjesto porijekla
oblovine. Ako je u ugovoru označena proveniencija drveta, onda se ono može dobavljati
iz naznačenog područja ali i iz svakog mjesta pod uslovom, da potječe iz
ugovorom utvrđene proveniencije. Kako se vidi propis čl. 4 ovih uzanasa nešto je
ilaži nego kod BU (§. 33) i ZU (§. 32). Jer po tim starim uzansama ugovoreno
drvo mora biti proizvod izvjesne šume ili poduzeća pa se ono ima i dobaviti upravo
iz te šume odnosno poduzeća. Ako je ugovorena dobava robe po uzorku, onda se mora
dobaviti roba, koja tom uzorku odgovara.


Obzirom na pogođenu količinu ako ugovor ne određuje specijalne oznake za
željeznička teretna kola, onda se pod nazivom »vagon« imaju razumjeti kola od
12—16 tona (čl. 5). Kod toga težina natovarenog vagona ne smije biti manja od
pripadne minimalne težine po postojećoj željezničkoj tarifi. U protivnom ide diferencija
(Frachtdifferenz) na teret prodavaoca. U vezi s definicijom vagona kod ovih
uzanasa treba zapaziti daleko šire granice tereta nego kod BU (§. 9) i ZU (§.7).
Obje navedene računaju vagon od 10.000—10.500 kg za kratku robu a od 20.000—


21.000 kg za dugačku robu, koja se mora tovariti u dva vagona. Po tršćanskim se
uzansama (čl. 269) pod vagonom razumijeva kvantitet od 10 tona ali za robu, koja
ne prelazi 6 metara duljine. Slično tršćanskim (TU) nalazimo i kod ljubljanskih
uzanasa (LJU §. 5).
Klauzula »circa« (približno) daje u ovim uzansama (čl. 6) prodavaocu mogućnost,
da može dobaviti 10% manje ili više od pogođene količine. Međutim kod isporuka
»nach Liste« (po specifikaciji) nije dozvoljena nikakova razlika između pogođene
i dobavljene količine. Po propisima BU (§. 8), ZU (§. 4) i LJU (§. 4) klauzula
»circa« ima dvostruko uže granice odstupanja (5%). Jedino njemačke i češke predratne
uzanse poznaju u izuzetnim prilikama razmak od ± 10%. Od ostalih je klauzula
u ovim austro-talijanskim uzansama važno istaći (čl. 7):


1) Klauzula »von — bis« (od — do), koja kad se odnosi na mas u daje prodavaocu
pravo, da dobavlja količinu između danih minima i maksima, što naravno
nije isto s analognim propisima u BU (§. 8), ZU (§. 5) i LJU (§. 4), prema kojima
ima prodavaoc dobivati najmanju a kupac je dužan preuzeti najveću naznačenu količinu.
Kad se međutim ova klauzula odnosi na mjere , onda znači, da se u vezi
s kubnim sadržajem (Gesamtvolumen) isporučuju dimenzije ugovorenog drveta u
primjernom omjeru.


2) Klauzula »von — und dariiber« (od — i preko) ili »von — aufwarts (od —
na više) znači, da je prodavaocu slobodno dobaviti robu i preko utvrđenog minimumi
po količini.


Pod otpremo m se, u koliko nije drugačije određeno, razumijeva (čl. 8) samo
upotreba željeznice i to franco granica. U slučajevima, kada kupac (čl. 9) prije
istovara ugovorene robe ustanovi bilo iz fakture bilo iz drugih sigurnih znakova,